* Δημοσιεύτηκε 11 / 11/ 2013 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας
Στο α΄ μέρος
του άρθρου, που έχει δημοσιευτεί σε
προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας
αναφέραμε για τα πρόσωπα που υποβάλλονται
σε δικαστική συμπαράσταση, για το ποιοι
νομιμοποιούνται να υποβάλλουν αίτηση
στο δικαστήριο για δικαστική συμπαράσταση,
ποιος διορίζεται δικαστικός συμπαραστάτης,
ποιοι αποκλείονται από δικαστικοί
συμπαραστάτες και τι προβλέπεται σε
περίπτωση αδυναμίας διορισμού δικαστικού
συμπαραστάτη. Σήμερα με το β΄ μέρος του
άρθρου ολοκληρώνουμε το θέμα της
δικαστικής συμπαράστασης με τις
απαντήσεις στα παρακάτω κρίσιμα
ερωτήματα:
- Ποια τα
αποτελέσματα της υποβολής προσώπου σε
δικαστική συμπαράσταση;
Κατά το άρθρο
1676 το δικαστήριο που υποβάλλει ένα
πρόσωπο σε δικαστική συμπαράσταση
ανάλογα με την περίπτωση, είτε:
1. τον κηρύσσει
ανίκανο για όλες ή για ορισμένες
δικαιοπραξίες, γιατί κρίνει ότι αδυνατεί
να ενεργεί γι`αυτές αυτοπροσώπως
(στερητική δικαστική συμπαράσταση,
πλήρης ή μερική) είτε
2. ορίζει ότι
για την ισχύ όλων ή ορισμένων δικαιοπραξιών
του απαιτείται η Συναίνεση του δικαστικού
συμπαράσταση (επικουρική δικαστική
συμπαράσταση, πλήρης ή μερική) είτε
Το δικαστήριο
δεν δεσμεύεται από την αίτηση, οφείλει
όμως να επιβάλλει στον συμπαραστατούμενο
τους ελάχιστους δυνατούς περιορισμούς
που απαιτεί το συμφέρον του. Στην
περίπτωση της δεύτερης παραγράφου του
άρθρου 1667, το δικαστήριο δεν μπορεί να
επιβάλει, με την αρχική ή την τροποποιητική
απόφασή του, περιορισμούς περισσότερους
από όσους ζητούνται".
Η υποβολή του
συμπαραστατουμένου σε καθεστώς πλήρους
στέρησης της δικαιοπρακτικής του
ικανότητας πρέπει να ορίζεται στην
απόφαση ρητά.
Κατά το άρθρο
1678 "αν δεν ορίζεται διαφορετικά στο
νόμο ή στη δικαστική απόφαση, ο
συμπαραστατούμενος δεν μπορεί να
επιχειρεί, αν η δικαστική συμπαράσταση
είναι στερητική, αυτοπροσώπως και, αν
είναι επικουρική, χωρίς τη Συναίνεση
του δικαστικού συμπαραστάτη, όσες
πράξεις δεν μπορεί να επιχειρεί ο
επίτροπος του ανηλίκου χωρίς την άδεια
του δικαστηρίου, ούτε να διεξάγει τις
συναφείς με αυτές δίκες.
Επίσης δεν
μπορεί, εφόσον δεν του έχει επιτραπεί
ρητά, να επιχειρεί μόνος χαριστικές
δικαιοπραξίες, να εισπράττει και να
παρέχει εξόφληση. Η διάταξη του άρθρου
1527 έχει ανάλογη εφαρμογή".
Το Δικαστήριο
δεν δεσμεύεται από την αίτηση και έχει
την δυνατότητα να υποβάλλει τον
συμπαραστατούμενο σε συνδυασμό στερητικής
και επικουρικής δικαστικής συμπαραστάσεως.
Αυτή συνιστά μορφή μικτής δικαστικής
συμπαραστάσεως, που προσδιορίζεται σε
έκταση από το διαχωρισμό των πράξεων
οι οποίες κατά την απόφαση, εντάσσονται
σε καθεμία. Υποχρεούται να ορίζει ρητά
και με ακρίβεια και σαφήνεια, ακόμη και
στο διατακτικό της αποφάσεως, ποιες
πράξεις θα πρέπει να επιχειρεί ο
δικαστικός συμπαραστάτης (στερητική
δικαστική συμπαράσταση) για λογαριασμό
του συμπαραστατουμένου και για ποιες
θα πρέπει να δίνει απλώς τη συναίνεση
του, πριν την επιχείρηση της πράξεως
(επικουρική δικαστική συμπαράσταση).
- Πότε ξεκινούν
τα αποτελέσματα της δικαστικής
συμπαράστασης και πότε του λειτουργήματος
του δικαστικού συμπαραστάτη;
Κατά το άρθρο
1681 Α.Κ. τα αποτελέσματα της δικαστικής
συμπαράστασης αρχίζουν από της δημοσίευσης
της σχετικής απόφασης. Για την έναρξή
όμως του λειτουργήματος του δικαστικού
συμπαραστάτη απαιτείται τελεσιδικία
του δικαστικού συμπαραστάτη απαιτείται
τελεσιδικία της απόφασης που τον
διορίζει.
Ο διαχωρισμός
αυτός μεταξύ του χρόνου ενάρξεως των
αποτελεσμάτων της δικαστικής συμπαραστάσεως
και του χρόνου ενάρξεως του λειτουργήματος
του δικαστικού συμπαραστάτη, έχει ως
συνέπεια τον υποχρεωτικό διορισμό
προσωρινού δικαστικού συμπαραστάτη
για το ενδιάμεσο χρονικό διάστημα, ο
διορισμός δε αυτός μπορεί να επιδιωχθεί
με την ίδια αίτηση.
- Τι προβλέπεται
για τη λειτουργία της δικαστικής
συμπαράστασης;
Κατά το άρθρο
1682 Α.Κ. έχουν ανάλογη εφαρμογή οι
διατάξεις για την επιτροπεία ανηλίκων,
εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά.
Τα έργα της εποπτείας της δικαστικής
συμπαράστασης ασκεί το εποπτικό συμβούλιο
αποτελούμενο από τρία έως πέντε μέλη,
τα οποία διορίζονται με την ίδια απόφαση
που διορίζει τον δικαστικό συμπαραστάτη
από συγγενείς ή φίλους του συμπαραστατουμένου.
Η δεύτερη παράγραφος του άρθρου 1634
εφαρμόζεται αναλόγως. τα έργα της
εποπτείας της δικαστικής συμπαράστασης
ασκεί ο ειρηνοδίκης στην περίπτωση
προσωρινού δικαστικού συμπαραστάτη.
Κατά το άρθρο
1683 Α.Κ. παρέχεται εγγράφως, μόνο πριν
από την επιχείρηση της πράξης, η συναίνεση
του δικαστικού συμπαραστάτη, από την
οποία εξαρτάται η ισχύς ορισμένων ή και
όλων των δικαιοπραξιών αυτού που έχει
υποβληθεί σε επικουρική δικαστική
συμπαράσταση. Σε περίπτωση άρνησης
συναίνεσης του δικαστικού συμπαραστάτη
αποφασίζει το δικαστήριο μετά από αίτηση
του συμπαραστατουμένου. Προβλέπεται
σχετική ακυρότητα των πράξεων του
συμπαραστατουμένου, για τις οποίες ο
νόμος απαιτεί τη Συναίνεση του δικαστικού
συμπαραστάτη αν επιχειρήθηκαν χωρίς
αυτή τη Συναίνεση, εφόσον την ακυρότητα
μπορεί να προτείνει μόνο ο δικαστικός
συμπαραστάτης, ο συμπαραστατούμενος
και οι καθολικοί και οι ειδικοί διάδοχοί
του.
Κατ΄άρθρο 1680
Α.Κ. το δικαστήριο μπορεί να αναθέτει
στον δικαστικό συμπαραστάτη εν όλω ή
εν μέρει και την επιμέλεια του προσώπου
του συμπαραστατουμένου. Κατά την άσκηση
της επιμέλειας, ο δικαστικός συμπαραστάτης
οφείλει να εξασφαλίζει στον συμπαραστατούμενο τη δυνατότητα να διαμορφώνει μόνος του τις
προσωπικές του σχέσεις, εφόσον του το
επιτρέπει η κατάστασή του.
Κατ΄άρθρο 1687
Α.Κ. γίνεται μετά προηγούμενη άδεια του
δικαστηρίου και κατά τις διατάξεις
ειδικών νόμων ακούσια νοσηλεία προσώπου
σε μονάδα ψυχικής υγείας, όταν η κατάσταση
ενός προσώπου επιβάλλει αυτήν.
- Ποιο είναι
το αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση
αίτησης υποβολής σε δικαστική συμπαράσταση
και με ποια διαδικασία δικάζει;
Αρμόδιο δικαστήριο
για την εκδίκαση αίτησης υποβολής σε
δικαστική συμπαράσταση είναι το Μονομελές
Πρωτοδικείο της συνήθους διαμονής του
συμπαραστατέου το οποίο δικάζει κατά
τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας.
Για το παραδεκτό
της συζήτησης της αίτησης υποβολής σε
δικαστική συμπαράσταση, θα πρέπει να
τηρηθεί η προβλεπόμενη από τις διατάξεις
των άρθρων 796 παρ. 3, 748 παρ. 2 και 802 παρ. 2
εδ. α` ΚΠολΔ προδικασία με την επίδοση
αντιγράφου της αίτησης στον αρμόδιο
κατά τόπο Εισαγγελέα Πρωτοδικών, στην
αρμόδια κοινωνική υπηρεσία, καθώς και
στο συμπαραστατέο πρόσωπο.
Το δικαστήριο
επικοινωνεί με αυτόν τον οποίο αφορά
το μέτρο, ώστε να σχηματίσει άμεση
αντίληψη για την κατάστασή του. Η
επικοινωνία παραλείπεται μόνο αν
πιστοποιείται αρμοδίως ότι υπάρχει
βάσιμος κίνδυνος για την υγεία του
προσώπου, για το οποίο πρόκειται, ή αν
αυτό βρίσκεται σε προφανή αδυναμία να
επικοινωνήσει με το περιβάλλον. Η
διενέργεια πραγματογνωμοσύνης μπορεί,
κατά την κρίση του δικαστηρίου, να
παραλείπεται, αν προσκομίζεται βεβαίωση
δημόσιας αρχής ή νομικού προσώπου
δημοσίου δικαίου για την κατάσταση του
συμπαραστατέου.
Το δικαστήριο
με τη πραγματογνωμοσύνη ή τη παραπάνω
βεβαίωση θα πρέπει να διαμορφώνει πλήρη
εικόνα γιά την ανάγκη επιβολής της
συμπαράστασης και του χρόνου αυτής με
σκοπό τη προστασία του συμπαραστατέου.
Η σχετική αίτηση
μπορεί να ερευνηθεί κατ` ουσίαν από το
αρμόδιο δικαστήριο, χωρίς να προσκομίζεται
η προβλεπόμενη από τη διάταξη του άρθρου
1674 ΑΚ έκθεση της κοινωνικής υπηρεσίας,
δεδομένου ότι το γεγονός αυτό δεν μπορεί
να εμποδίσει την πρόοδο της σχετικής
δίκης και την εκδίκαση στην ουσία της
υπόθεσης, σύμφωνα και προς το άρθρο 19
παρ. 4 εδ. β` του Ν 2521/1997, το οποίο ορίζεται
ότι αν η έκθεση αυτή δεν υποβληθεί
εμπρόθεσμα, το Δικαστήριο δικάζει χωρίς
έκθεση. Σε κάθε περίπτωση η έκθεση της
υπηρεσίας αυτής δεν είναι δεσμευτική,
αλλά συνεκτιμάται από το Δικαστήριο
και, συνεπώς, η παράλειψη προσαγωγής
της, δεν δημιουργεί τυπικό απαράδεκτο
για τη συζήτηση της υποθέσεως και την
έκδοση της σχετικής αποφάσεως.
Κατ΄άρθρο 1675
Α.Κ. το διατακτικό της απόφασης για την
υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση ή
για το διορισμό προσωρινού δικαστικού
συμπαραστάτη καταχωρίζεται σε ειδικό
βιβλίο που τηρείται στη γραμματεία του
δικαστηρίου.
Συντομογραφίες
Α.Κ. = Αστικός Κώδικας Κ.Πολ.Δ. = Κώδικας
Πολιτικής Δικονομίας
* Κανόνας αποτελεί η ανάθεση (δυνητικώς) κατ΄ άρθρο 1680 Α.Κ. της επιμέλειας του δικαστικού συμπαραστατούμενου στο δικαστικό συμπαραστάτη στην πλήρη στερητκή δικαστική συμπαράσταση. Ακόμη όμως και σε αυτή τη περίπτωση το δικαστήριο δεν αποκλείεται να κρίνει ότι είναι δυνατόν ο δικαστικός συμπαραστατούμενος να επιμεληθεί του εαυτού του.
Γιώργος Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ
Για περισσότερες πληροφορίες
σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου
επισκεφθείτε το site μας
