* Δημοσιεύτηκε 31/5/2014 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας
1. Τί είναι ο
αρραβώνας ή αλλιώς μνηστεία ;
Σύμβαση μνηστείας
(άρθρο 1346 ΑΚ) συνίσταται στην αμοιβαία
μεταξύ άνδρα και γυναίκας (ετερόφυλων
προσώπων) υπόσχεση μελλοντικού γάμου
και δεν υπόκειται σε τύπο (άτυπη), μπορεί
δε να γίνει και σιωπηρά (από τη συμπεριφορά
των μελλονύμφων). Από τη σύμβαση αυτή
δημιουργείται η έννομη σχέση της
μνηστείας. Η μνηστεία δεν γεννά αγωγή
για εξαναγκασμό του γάμου, ενώ η υπόσχεση
ποινής για την περίπτωση ματαίωσης του
γάμου είναι άκυρη (άρθ. 1346 Α.Κ.). Υπό αυτήν
την έννοια πρόκειται για ιδιόρρυθμη
σύμβαση οικογενειακού δικαίου. Περιπτώσεις
μνηστείας συνιστούν η συμβίωση με
ολοκληρωμένες ερωτικές σχέσεις που
συνοδεύονται από την κοινού οικονομική
και κοινωνική οργάνωση της ζωής των
συμβιούντων και η από αυτή με οποιονδήποτε
τρόπο εκδήλωση της αποδοχή της. Κρίσιμο
στοιχείο αποτελεί δηλαδή η πρόθεση
τέλεσης γάμου από την εν γένει εκτίμηση
συμπεριφοράς των μελλονύμφων.
Photographer's name: marykbaird ( free photos by morguefile.com)
2. Ποιά είναι
γενικά τα αποτελέσματα της μνηστείας;
Τα αποτελέσματα
της μνηστείας που επέρχονται από άποψη
αστικού, δικονομικού και ποινικού
δικαίου είναι τα εξής:
α. Παράγεται
υποχρέωση αμοιβαίας πίστης και σεβασμού
μεταξύ των μνηστευμένων και των τελευταίων
με τους οικείους τους και συγγενείς
τους, ώστε η παράβαση της υποχρέωσης
αυτής από τον ένα μνηστευμένο να γεννά
σπουδαίο λόγο λύσης της μνηστείας υπέρ
του άλλου. Στις περιουσιακές σχέσεις
των μνηστευμένεων η μνηστεία δεν ασκεί
καμιά επιρροή, εκτός και αν συζούν κάτω
από την ίδια στέγη και υπάρχει συμφωνία
τους για κοινή οικονομική οργάνωση της
ζωής τους, οπότε ενδέχεται να εφαρμόζονται
αναλογικά όσα ισχύουν επί συζύγων.
Σημαντικό είναι ότι ο μνηστός έχει
αξίωση ικανοποίησης ψυχικής οδύνης σε
περίπτωση θανάτου του άλλου από
αδικοπραξία (άρθ. 932).
β. Δικονομικά
να επισημανθεί ότι ο μνηστός μπορεί να
αρνηθεί την μαρτυρική του κατάθεση σε
δίκη του άλλου και αν δεχθεί να καταθέσει
μπορεί να αρνηθεί να καταθέσει για
περιστατικά που μπορούν να δικαιολογήσουν
την ποινική δίωξη του ίδιου ή του άλλου
ή να θίξουν την τιμή του ή την τιμή του
άλλου μνηστευμένου (άρθ. 401- 402 Κ.ΠολΔ).
γ. Από πλευράς
ποινικού δικαίου η κλοπή και η υπεξαίρεση
μεταξύ των μνηστών λέγεται υφαίρεση
και απαιτείται έγκληση (άρθ. 378 Π.Κ.).
Στην έννοια των "οικείων" του άρθ.
13 Π.Κ. περιλαμβάνονται και οι μνηστευμένοι,
οπότε η υπόθαλψη εγκληματία υπέρ
μνηστευμένου από τον άλλο μνηστευμένο
παραμένει ατιμώρητη (άρθ. 231 Π.Κ.)
3. Τι ισχύει
σε μονόπλευρη λύση της μνηστείας;
Κατά το άρθρο
1347 Α.Κ. αυτός, που διαλύει χωρίς σπουδαίο
λόγο τη μνηστεία ή που προκάλεσε υπαίτια
τη δικαιολογημένη διάλυση της μνηστείας
από τον άλλον μνηστό έχει υποχρέωση
να αποζημιώσει τον άλλο ή τους γονείς
του καθώς και κάθε τρίτο που ενήργησε
στη θέση των γονέων, για τη ζημιά που
έπαθαν εξαιτίας δαπανών ή άλλων μέτρων,
που έλαβαν με την προσδοκία του γάμου.
Την ίδια υποχρέωση βαρύνει και το
μνηστευμένο που προκάλεσε υπαίτια τη
δικαιολογημένη διάλυσης της μνηστείας
από τον άλλο.
Η διάταξη αυτή
απαιτεί να υπάρχει χωρίς σπουδαίο λόγο
ή υπαίτια λύση της μνηστείας προκειμένου
να εφαρμοσθεί και να ζητηθεί αποζημίωση
από εκείνον που δεν φταίει για τη λύση
της μνηστείας. Δεν γεννάται αξίωση
αποζημίωσης σε περιπτώσεις συναινετικής
διάλυσης της μνηστείας (δικαιώματα
τρίτων δεν θίγονται), αυτοδίκαιας
διάλυσης της μνηστείας και συνδρομής
σπουδαίου λόγου. Η ύπαρξη του σπουδαίου
λόγου κρίνεται στην εκάστοτε περίπτωση
από το δικαστήριο. Γίνεται δεκτό ότι
υπάρχει σπουδαίος λόγος λύσης της
μνηστείας, όταν το δικαστήριο κρίνει
ότι η εξακολούθηση της μνηστείας εξαιτίας
συγκεκριμένων γεγονότων καθιστά
αντικειμενικά αφόρητη της εξακολούθησή
της για το μνηστευμένο που λύει τον
αρραβώνα και συνεπώς δικαιολογημένη
τη λύση του για σπουδαίο λόγο.
4. Ποιά η έκταση
και φύση της αποζημίωσης αυτής σε
μονόπλευρη λύση της μνηστείας;
Η αξίωση αυτή
για αποζημίωση ανήκει όχι, μόνο στον
άλλο μνηστό, αλλά από το νόμο επεκτείνεται
και σε τρίτα πρόσωπα. ‘Εχει περιορισμένο
σκοπό και αφορά μόνο την ανόρθωση της
θετικής περιουσιακής ζημιάς, που έπαθε
ο άλλος μνηστός ή οι γονείς του ή τρίτοι
που ενήργησαν για λογαριασμό των γονέων
από δαπάνες ή άλλα μέτρα που έλαβαν με
την προσδοκία του γάμου. Οι δαπάνες
αυτές πρέπει να έγιναν με καλή πίστη
και να είναι ανάλογες με τις περιστάσεις.
‘Ετσι η αποζημίωση του άρθρου 1347 ΑΚ
έχει ως σκοπό να επαναφέρει τον ζημιωθέντα
στη θέση που θα ήταν αν δεν είχε συναφθεί
καθόλου η μνηστεία, όπως ακριβώς και το
αρνητικό διαφέρον ή διαφέρον εμπιστοσύνης.
Ο νομοθέτης δεν θέλησε να καλύπτεται
κάθε ζημιά, γιατί η καταβολή πλήρους
αποζημίωσης περιλαμβάνουσας και το
διαφυγόν κέρδος θα οδηγούσε σε
εξαναγκασμό για την τέλεση του γάμου
και σε υπέρμετρο περιορισμό της
ελευθερίας των μνηστών. -Πηγές: απόφ.
6080/1998 ΜΠΡ ΑΘ, 1852/2008 ΑΠ, 403/2009 ΕΦ ΠΑΤΡ
(νομολογία δικαστηρίων).
Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ
Για περισσότερες πληροφορίες
σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου
επισκεφθείτε το site μας
*Υ.Γ.: Στείλε το σχόλιο σου, κάνε LIKE και γράψου στη mailing list. Ευχαριστώ.
----------------------------------------------
Photographer's name: marykbaird( free photos by morguefile.com)
The above image is from morgueFile free photo "You are allowed to copy, distribute, transmit the work and to adapt the work. Attribution is not required. You are prohibited from using this work in a stand alone manner. Read the license summary http://www.morguefile.com/license/morguefile"
---------------------------------------------
λέξεις κλειδιά: αρραβώνας, μνηστεία
Photographer's name: marykbaird( free photos by morguefile.com)
The above image is from morgueFile free photo "You are allowed to copy, distribute, transmit the work and to adapt the work. Attribution is not required. You are prohibited from using this work in a stand alone manner. Read the license summary http://www.morguefile.com/license/morguefile"
---------------------------------------------
λέξεις κλειδιά: αρραβώνας, μνηστεία
