Πότε η γονική παροχή χαρακτηρίζεται δωρεά και τι σημαίνει αυτό; (Μέρος Β΄)

* Δημοσιεύτηκε 9 / 6 /2014  στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας          

Συνεχίζουμε με το β’ μέρος του άρθρου με τα παρακάτω θέματα:

Συνέπεια του γεγονότος ότι η γονική παροχή, κατά το άρθρο 1509 Α.Κ. , δεν είναι δωρεά Είναι ότι 1. η γονική παροχή είναι άτυπη (δεν απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο), πλην των περιπτώσεων που από ορισμένες άλλες διατάξεις χρειάζεται τύπος π.χ. μεταβίβαση ακινήτου ή υπάρχει υπέρβαση του μέτρου που επιβάλλουν οι περιστάσεις,

2. η ευθύνη του γονέα που παρέχει είναι για κάθε αμέλεια και δεν μπορεί να απαλλαγεί λόγω απορίας (άρθ. 499 και 501 Α.Κ.)

3. δεν ανακαλείται κατά τις διατάξεις περί δωρεών (άρθ. 505-510 Α.Κ.),

4. δεν μπορεί να προσβληθεί ως "άστοργη" και αν ακόμη η γονική παροχή προσβάλλει τη νόμιμη μοίρα (άρθ. 1835 Α.Κ.).

Τι ισχύει αν η γονική παροχή υπερβαίνει το μέτρο που επιβάλλουν οι περιστάσεις;
Σε αυτήν την περίπτωση η γονική παροχή είναι δωρεά ως προς το υπερβάλλον και εφαρμόζονται ως προς αυτό οι διατάξεις περί δωρεών. Πρόκειται για μεικτή σύμβαση με εφαρμογή των διατάξεων γονικής παροχής κατά το μη υπερβάλλον μέρος περιουσιακής επίδοσης και διατάξεων περί δωρεών για το υπόλοιπο υπερβάλλον μέρος.

Η ευθύνη του γονέα και στις δύο περιπτώσεις είναι με βάσει τις διατάξεις περί δωρεών. Ευθύνεται δηλαδή για πραγματικά και νομικά ελατώματα, μόνο αν υποσχέθηκε ότι δεν υπάρχουν τέτοια ελαττώματα ή αν τα απέκρυψε με δόλο.

Υπό ποιές προυποθέσεις ανακαλείται η γονική παροχή;

Η γονική παροχή κατά το λόγο που δεν υπερβαίνει το μέτρο, το οποίο επιβάλλουν οι περιστάσεις, κρινόμενο (το μέτρο) κατά τον χρόνο της παροχής ή της υποχρέωσης, δεν συνιστά δωρεά, γι` αυτό και δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι περί δωρεάς διατάξεις. Αντιθέτως, συνιστά δωρεά μόνον κατά το υπερβάλλον μέτρο, για το οποίο και ως προς αυτό έχουν εφαρμογή οι περί δωρεάς διατάξεις για το ποσό που υπερβαίνει τα όρια του "μέτρου" και υπόκειται στον τύπο των διατάξεων του άρθρου 498 του ΑΚ (σύμβαση δωρεάς). Το μέτρο της κρίσεως σχετικά με το εάν η γονική παροχή είναι δωρεά και επομένως ανακλητέα, κατά τις διατάξεις άρθρων 505 επ. του Α.Κ. (ανάκληση δωρεάς), στο σύνολό της ή μερικώς, δηλαδή ότι υπερβαίνει το μέτρο, το οποίο επιβάλλουν οι περιστάσεις, κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση με βάση την περιουσιακή κατάσταση των γονέων, τον αριθμό των τέκνων, τις ανάγκες των τέκνων, ως και την οικονομική κατάσταση των άλλων τέκνων κλπ.

"Κατά το άρθρο 505 ΑΚ, ο δωρητής έχει δικαίωμα να ανακαλέσει τη δωρεά, αν ο δωρεοδόχος φάνηκε με βαρύ παράπτωμα αχάριστος απέναντι στο δωρητή, ή στο σύζυγο ή σε στενό συγγενή του και ιδίως αν αθέτησε την υποχρέωσή του να διατρέφει το δωρητή. Ως αχαριστία κατά την έννοια της άνω διατάξεως δικαιολογούσα την ανάκληση της δωρεάς, νοείται η έλλειψη στο δωρεοδόχο συναισθήματος ευγνωμοσύνης προς το δωρητή, που εκδηλώνεται με βαριά υπαίτια και δυναμένη να καταλογισθεί αντικοινωνική συμπεριφορά ή διαγωγή του δωρεοδόχου, προς τον δωρητή ή τον σύζυγο ή στενό συγγενή του, αντιβαίνουσα σε κανόνες δικαίου ή σε κρατούσες στην κοινωνία αντιλήψεις περί ηθικής και ευπρέπειας. Περαιτέρω, το ζήτημα, αν η καταδεικνύουσα την αχαριστία συμπεριφορά ή διαγωγή του δωρεοδόχου συνιστά ή όχι βαρύ παράπτωμα αυτού, κρίνεται από το δικαστή, ο οποίος, για τη μόρφωση της κρίσεώς του, εκτιμά την εν λόγω συμπεριφορά βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και, λαμβάνοντας υπόψη και το βαθμό της υπαιτιότητος του δωρεοδόχου και τυχόν συντρέχον πταίσμα του δωρητή ή του συζύγου ή του στενού συγγενούς του, αποφαίνεται αν η υπ` αυτού γενομένη δεκτή, ως εμπίπτουσα, κατά αντικειμενική κρίση, στις νομικές έννοιες του βαρέος παραπτώματος και της αχαριστίας συμπεριφορά του δωρεοδόχου συνιστά και στη συγκεκριμένη περίπτωση βαρύ πΣυνεχίζουμε με το β’ μέρος του άρθρου με τα παρακάτω θέματα:

Συνέπεια του γεγονότος ότι η γονική παροχή, κατά το άρθρο 1509 Α.Κ. , δεν είναι δωρεά 
Είναι ότι 1. η γονική παροχή είναι άτυπη (δεν απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο), πλην των περιπτώσεων που από ορισμένες άλλες διατάξεις χρειάζεται τύπος π.χ. μεταβίβαση ακινήτου ή υπάρχει υπέρβαση του μέτρου που επιβάλλουν οι περιστάσεις,

2. η ευθύνη του γονέα που παρέχει είναι για κάθε αμέλεια και δεν μπορεί να απαλλαγεί λόγω απορίας (άρθ. 499 και 501 Α.Κ.)

3. δεν ανακαλείται κατά τις διατάξεις περί δωρεών (άρθ. 505-510 Α.Κ.),

4. δεν μπορεί να προσβληθεί ως "άστοργη" και αν ακόμη η γονική παροχή προσβάλλει τη νόμιμη μοίρα (άρθ. 1835 Α.Κ.)

Τι ισχύει αν η γονική παροχή υπερβαίνει το μέτρο που επιβάλλουν οι περιστάσεις; Σε αυτήν την περίπτωση η γονική παροχή είναι δωρεά ως προς το υπερβάλλον και εφαρμόζονται ως προς αυτό οι διατάξεις περί δωρεών. Πρόκειται για μεικτή σύμβαση με εφαρμογή των διατάξεων γονικής παροχής κατά το μη υπερβάλλον μέρος περιουσιακής επίδοσης και διατάξεων περί δωρεών για το υπόλοιπο υπερβάλλον μέρος.

Η ευθύνη του γονέα και στις δύο περιπτώσεις είναι με βάσει τις διατάξεις περί δωρεών. Ευθύνεται δηλαδή για πραγματικά και νομικά ελατώματα, μόνο αν υποσχέθηκε ότι δεν υπάρχουν τέτοια ελαττώματα ή αν τα απέκρυψε με δόλο.

Υπό ποιές προυποθέσεις ανακαλείται η γονική παροχή;

Η γονική παροχή κατά το λόγο που δεν υπερβαίνει το μέτρο, το οποίο επιβάλλουν οι περιστάσεις, κρινόμενο (το μέτρο) κατά τον χρόνο της παροχής ή της υποχρέωσης, δεν συνιστά

δωρεά, γι` αυτό και δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι περί δωρεάς διατάξεις. Αντιθέτως, συνιστά δωρεά μόνον κατά το υπερβάλλον μέτρο, για το οποίο και ως προς αυτό έχουν εφαρμογή οι περί δωρεάς διατάξεις για το ποσό που υπερβαίνει τα όρια του "μέτρου" και υπόκειται στον τύπο των διατάξεων του άρθρου 498 του ΑΚ (σύμβαση δωρεάς). Το μέτρο της κρίσεως σχετικά με το εάν η γονική παροχή είναι δωρεά και επομένως ανακλητέα, κατά τις διατάξεις άρθρων 505 επ. του Α.Κ. (ανάκληση δωρεάς), στο σύνολό της ή μερικώς, δηλαδή ότι υπερβαίνει το μέτρο, το οποίο επιβάλλουν οι περιστάσεις, κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση με βάση την περιουσιακή κατάσταση των γονέων, τον αριθμό των τέκνων, τις ανάγκες των τέκνων, ως και την οικονομική κατάσταση των άλλων τέκνων κλπ.

"Κατά το άρθρο 505 ΑΚ, ο δωρητής έχει δικαίωμα να ανακαλέσει τη δωρεά, αν ο δωρεοδόχος φάνηκε με βαρύ παράπτωμα αχάριστος απέναντι στο δωρητή, ή στο σύζυγο ή σε στενό συγγενή του και ιδίως αν αθέτησε την υποχρέωσή του να διατρέφει το δωρητή. Ως αχαριστία κατά την έννοια της άνω διατάξεως δικαιολογούσα την ανάκληση της δωρεάς, νοείται η έλλειψη στο δωρεοδόχο συναισθήματος ευγνωμοσύνης προς το δωρητή, που εκδηλώνεται με βαριά υπαίτια και δυναμένη να καταλογισθεί αντικοινωνική συμπεριφορά ή διαγωγή του δωρεοδόχου, προς τον δωρητή ή τον σύζυγο ή στενό συγγενή του, αντιβαίνουσα σε κανόνες δικαίου ή σε κρατούσες στην κοινωνία αντιλήψεις περί ηθικής και ευπρέπειας. Περαιτέρω, το ζήτημα, αν η καταδεικνύουσα την αχαριστία συμπεριφορά ή διαγωγή του δωρεοδόχου συνιστά ή όχι βαρύ παράπτωμα αυτού, κρίνεται από το δικαστή, ο οποίος, για τη μόρφωση της κρίσεώς του, εκτιμά την εν λόγω συμπεριφορά βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και, λαμβάνοντας υπόψη και το βαθμό της υπαιτιότητος του δωρεοδόχου και τυχόν συντρέχον πταίσμα του δωρητή ή του συζύγου ή του στενού συγγενούς του, αποφαίνεται αν η υπ` αυτού γενομένη δεκτή, ως εμπίπτουσα, κατά αντικειμενική κρίση, στις νομικές έννοιες του βαρέος παραπτώματος και της αχαριστίας συμπεριφορά του δωρεοδόχου συνιστά και στη συγκεκριμένη περίπτωση βαρύ παράπτωμα και αχαριστία." (1718/2009 ΑΠ)

Κατ΄ άρθρο 509 ΑΚ η ανάκληση της δωρεάς γίνεται με δήλωση προς το δωρεοδόχο και, αφού γίνει η ανάκληση, αποσβήνεται η υποχρέωση του δωρητή για παροχή, αναζητείται δε η παροχή, που εκπληρώθηκε, σύμφωνα με τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό. Από το άρθρο αυτό συνάγεται, ότι η ανάκληση δωρεάς λόγω αχαριστίας γίνεται με μονομερή δήλωση του δωρητή, η οποία είναι άτυπη, έστω και αν αφορά ακίνητο που επιφέρει τα έννομα αποτελέσματα της από την περιέλευσή της στο δωρεοδόχο . Σε περίπτωση που ο δωρεοδόχος αμφισβητεί, είτε τη συνδρομή των πραγματικών περιστατικών που επικαλείται ο δωρητής ή και το ότι αυτά τα πραγματικά περιστατικά συγκροτούν τον προβαλλόμενο λόγο ανάκλησης, το ζήτημα θα πρέπει να λύεται δικαστικά με άσκηση αναγνωριστικής αγωγής εκ μέρους του δωρητή, που βαρύνεται με την απόδειξη, ότι συνέβησαν τα περιστατικά, που συγκροτούν τον προβαλλόμενο λόγο ανάκλησης, ενώ ο δωρεοδόχος βαρύνεται με την απόδειξη της έλλειψης υπαιτιότητας του (1501/2009 ΕΦ ΑΘ).

Η γονική παροχή και τα αποκτήματα από το γάμο.

Κατά τη διάρκεια του γάμου δεν νοείται ως απόκτημα στο γάμο, δηλαδή δεν υπολογίζεται σε περίπτωση αύξησης της περιουσίας του παιδιού σε λύση ή ακύρωση του γάμου του ή επί τριετούς διάστασης (άρθ. 1400 Α.Κ.), ώστε ο άλλος σύζυγος να θεωρείται ότι συνέβαλε στην απόκτηση του περιουσιακού στοιχείου της γονικής παροχής.αράπτωμα και αχαριστία." (1718/2009 ΑΠ)

Κατ΄ άρθρο 509 ΑΚ η ανάκληση της δωρεάς γίνεται με δήλωση προς το δωρεοδόχο και, αφού γίνει η ανάκληση, αποσβήνεται η υποχρέωση του δωρητή για παροχή, αναζητείται δε η παροχή, που εκπληρώθηκε, σύμφωνα με τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό. Από το άρθρο αυτό συνάγεται, ότι η ανάκληση δωρεάς λόγω αχαριστίας γίνεται με μονομερή δήλωση του δωρητή, η οποία είναι άτυπη, έστω και αν αφορά ακίνητο που επιφέρει τα έννομα αποτελέσματα της από την περιέλευσή της στο δωρεοδόχο . Σε περίπτωση που ο δωρεοδόχος αμφισβητεί, είτε τη συνδρομή των πραγματικών περιστατικών που επικαλείται ο δωρητής ή και το ότι αυτά τα πραγματικά περιστατικά συγκροτούν τον προβαλλόμενο λόγο ανάκλησης, το ζήτημα θα πρέπει να λύεται δικαστικά με άσκηση αναγνωριστικής αγωγής εκ μέρους του δωρητή, που βαρύνεται με την απόδειξη, ότι συνέβησαν τα περιστατικά, που συγκροτούν τον προβαλλόμενο λόγο ανάκλησης, ενώ ο δωρεοδόχος βαρύνεται με την απόδειξη της έλλειψης υπαιτιότητας του (1501/2009 ΕΦ ΑΘ).

Η γονική παροχή και τα αποκτήματα από το γάμο.

Κατά τη διάρκεια του γάμου δεν νοείται ως απόκτημα στο γάμο, δηλαδή δεν υπολογίζεται σε περίπτωση αύξησης της περιουσίας του παιδιού σε λύση ή ακύρωση του γάμου του ή επί τριετούς διάστασης (άρθ. 1400 Α.Κ.), ώστε ο άλλος σύζυγος να θεωρείται ότι συνέβαλε στην απόκτηση του περιουσιακού στοιχείου της γονικής παροχής.

Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας

Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ

Για περισσότερες πληροφορίες 

σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου

επισκεφθείτε το site μας

kavala-lawyer.blogspot.gr

giagkoud@yahoo.com

                                                                                                                                                                     

Σχετικές αναζητήσεις:ανακληση γονικης παροχης παραγραφη, πότε η γονική παροχή είναι δωρεά, μπορω να ακυρωσω γονικη παροχη,προσβολή συμβολαίου γονικής παροχής, νομολογια,ανακληση δωρεας αρμοδιο δικαστηριο,προσβολη ψιλης κυριοτητας,ανακληση δωρεας απο κληρονομους,σπασιμο δωρεας ακινητου,ακύρωση συμβολαιογραφικής πράξης, 1509 Α.Κ. πότε ανακαλείται η γονική παροχή, αποκτήματα από το γάμο. γονική παροχή, δωρεά