Πότε ο Υπάλληλος τιμωρείται ποινικά για παράβαση καθήκοντος; (Μέρος Α’)

* Δημοσιεύτηκε  12/ 7 /2014  στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας  

Το έγκλημα της παράβασης καθήκοντος περιλαμβάνεται στο 12ο Κεφάλαιο του Ειδικού μέρους του Ποινικού Κώδικα με το τίτλο: " Εγκλήματα σχετικά με την Υπηρεσία". Προστατευόμενο έννομο αγαθό είναι η είναι η ομαλή λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών και των κρατικών οργανισμών αποκλειστικά προς το συμφέρον της πολιτείας και της κοινωνίας, που έχουν ταχθεί να εξυπηρετούν οι υπάλληλοι με χρηστότητα και καθαρότητα. Είναι πλημμέλημα εκ δόλου τελούμενο, διωκόμενο αυτεπαγγέλτως.

Κατά τη διάταξη του άρθρου 259 του Π.Κ., "υπάλληλος που με πρόθεση παραβαίνει τα καθήκοντα της υπηρεσίας του με σκοπό να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο όφελος ή για να βλάψει το κράτος ή κάποιον άλλο τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών, αν η πράξη αυτή δεν τιμωρείται με άλλη ποινική διάταξη". Σκοπός της διάταξης αυτής είναι η προστασία του γενικότερου συμφέροντος της ομαλής και απρόσκοπτης διεξαγωγής της υπηρεσίας. Η διάταξη αυτή είναι επικουρική (ρήτρα απόλυτης επικουρικότητας), διότι ο δράστης διώκεται μόνο "αν η πράξη αυτή δεν τιμωρείται με άλλη ποινική διάταξη" . Συνεπώς εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 259 του ΠΚ, μόνο εφόσον η παράβαση του δράστη δεν τιμωρείται ειδικά με άλλη ποινική διάταξη, η οποία αν υπάρχει αποκλείει παντελώς το άρθρο 259 Π.Κ.

                                     Photographer's name:  mconnors ( free photos by morguefile.com)

Ενεργητικό υποκείμενο της παραβάσεως καθήκοντος μπορεί να είναι μόνον υπάλληλος, κατά την έννοια των άρθρων 13 στοιχ. α` και 263Α του Ποινικού Κώδικα.

Κατά το άρθρο 13 στοιχ. α` Π.Κ. “υπάλληλος είναι εκείνος στον οποίο νόμιμα έχει ανατεθεί, έστω και προσωρινά, η άσκηση υπηρεσίας δημόσιας, δημοτικής ή κοινοτικής ή άλλου νομικού προσώπου δημόσιου δικαίου”. Κατά το άρθρο 263 Α του Π.Κ. δίνεται ο ορισμός του υπαλλήλου στην περίπτωση εφαρμογής μεταξύ άλλων και του άρθρου 259 Π.Κ. (παράβασης καθήκοντος): "υπάλληλοι θεωρούνται και όσοι υπηρετούν μόνιμα ή πρόσκαιρα και με οποιαδήποτε ιδιότητα ή σχέση: α) σε επιχειρήσεις ή οργανισμούς που ανήκουν στο Κράτος, σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ή σε νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου και που εξυπηρετούν με αποκλειστική ή προνομιακή εκμετάλλευση την προμήθεια ή την παροχή στο

κοινό νερού, φωτισμού, θερμότητας, κινητήριας δύναμης ή μέσων συγκοινωνίας ή επικοινωνίας ή

μαζικής ενημέρωσης, β) σε τράπεζες που εδρεύουν στην ημεδαπή κατά το νόμο ή το καταστατικό τους, γ) σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που ιδρύθηκαν από το Δημόσιο, από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και από νομικά πρόσωπα αναφερόμενα στα προηγούμενα εδάφια, εφόσον τα ιδρυτικά νομικά πρόσωπα συμμετέχουν στη διοίκηση τους ή, αν πρόκειται για ανώνυμη εταιρία, στο κεφάλαιο της ή τα νομικά αυτά πρόσωπα είναι επιφορτισμένα με εκτέλεση κρατικών προγραμμάτων οικονομικής ανασυγκρότησης ή ανάπτυξης και δ) σε όργανα ή οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των μελών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των μελών του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.ε) σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, στα οποία κατά τις κείμενες διατάξεις μπορούν να διατεθούν από το Δημόσιο, από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή από τις πιο πάνω τράπεζες, επιχορηγήσεις ή χρηματοδοτήσεις."

Για τη στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της παραβάσεως καθήκοντος απαιτούνται:

α) παράβαση του καθήκοντος της υπηρεσίας του υπαλλήλου (όχι απλού υπαλληλικού καθήκοντος), που καθορίζεται και επιβάλλεται στον υπάλληλο από το νόμο ή από διοικητική πράξη ή απορρέει από τις ιδιαίτερες οδηγίες της προϊσταμένης αρχής ή ενυπάρχει στην ίδια τη φύση της υπηρεσίας και αναφέρεται στην έκφραση από αυτόν της θελήσεως της πολιτείας, μέσα στον κύκλο των δημοσίων υποθέσεων και ενεργειών στις σχέσεις της απέναντι στους τρίτους, β) δόλος του δράστη, που περιέχει τη γνώση και τη θέληση της παραβάσεως του υπηρεσιακού του καθήκοντος γ) σκοπός του δράστη, ως πρόσθετο στοιχείο της υποκειμενικής υποστάσεως του εγκλήματος αυτού, που συνίσταται στην επιδίωξη του δράστη να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο όφελος ή να βλάψει το κράτος ή κάποιον άλλο. Δεν είναι αναγκαίο να επιτευχθεί η επιδιωχθείσα ωφέλεια ή βλάβη, η οποία μπορεί να είναι είτε υλική, είτε ηθική. Είναι παράνομη η ωφέλεια, όταν δεν αποτελεί αντικείμενο νόμιμης αξιώσεως του υπαλλήλου ή του τρίτου. δ) προσφορότητα (δηλαδή η αντικειμενική δυνατότητα) της παραβάσεως καθήκοντος να προσπορίσει στον δράστη ή σε άλλον παράνομο όφελος ή να προκαλέσει βλάβη στο Κράτος ή σε άλλον, ε) να υπάρχει αιτιώδης σχέση μεταξύ της αξιόποινης πράξεως της παραβάσεως καθήκοντος και του σκοπού οφέλους ή βλάβης, ώστε η πράξη της παραβάσεως καθήκοντος, αν δεν είναι ο αποκλειστικός τρόπος, πάντως πρέπει να είναι ο πρόσφορος τρόπος περιποιήσεως του σκοπουμένου οφέλους ή βλάβης, πράγμα που συμβαίνει όταν το όφελος αυτό ή η σκοπούμενη βλάβη δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μόνον με την παράβαση του συγκεκριμένου καθήκοντος.(Πηγή Νομολογίας Αρείου Πάγου: 71/2014 ΑΠ, 74/2013 ΑΠ 129/2013 ΑΠ 148/2013 ΑΠ). - Τη συνέχεια του θέματος αυτού μπορείτε να διαβάσετε για ενημέρωσή σας την ερχόμενη Δευτέρα. Καλό Σαββατοκύριακο σε όλους.

Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας

Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ

Για περισσότερες πληροφορίες 

σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου

επισκεφθείτε το site μας

kavala-lawyer.blogspot.gr
http://www.giagkoudakis.dom.gr 

giagkoud@yahoo.com

                                                                      

                           

  

                                               

*Υ.Γ.:     Στείλε το σχόλιο σου, κάνε LIKE και  γράψου στη mailing list. Ευχαριστώ.   

----------------------------------------------
Photographer's name: mconnors( free photos by morguefile.com)
The above image is from morgueFile free photo "You are allowed to copy, distribute, transmit the work and to adapt the work. Attribution is not required. You are prohibited from using this work in a stand alone manner. Read the license summary http://www.morguefile.com/license/morguefile"