* Δημοσιεύτηκε 26/7 /2014 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας
Η Παράνομη
κατακράτηση διακρίνεται σε κοινή και
σε παράνομη "κατακράτηση παρά το
Σύνταγμα", για την οποία θα μιλήσουμε
μια άλλη φορά.
Το έγκλημα της
κοινής παράνομης κατακράτησης
περιλαμβάνεται στο 18ο Κεφάλαιο του
Ειδικού Μέρους του Ποινικού Κώδικα με
τίτλο "Εγκλήματα κατά της προσωπικής
ελευθερίας".
Το άρθρο 326 Π.Κ.
προβλέπει το έγκλημα της κοινής παράνομης
κατακράτησης σύμφωνα με το οποίο:
" 'Οποιος
με πρόθεση κατακρατεί άλλον χωρίς τη
θέλησή του ή του στερεί με άλλον τρόπο
την ελευθερία της κίνησής του τιμωρείται
με Φυλάκιση και αν η κατακράτηση
διήρκεσε μακρό χρονικό διάστημα, με
Φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών."
Πρόκειται για
διαρκές έγκλημα. Η προθεσμία παραγραφής
του ξεκινά από τότε που ο κατακρατηθείς
ανέκτησε την ελευθερία του. Πρόκειται
για πλημμέλημα, που διώκεται αυτεπάγγελτα.
Το έγκλημα αυτό μπορεί να τελεσθεί με
θετική ενέργεια, αλλά και με παράλειψη
οφειλομένης ενέργειας, όταν συντρέχουν
οι προϋποθέσεις του άρθ. 15 Π.Κ. Η οφειλόμενη
ενέργεια μπορεί να επιβάλλεται από το
νόμο, από σύμβαση ή από προηγούμενη
ενέργεια του δράστη.
Σκοπός του
νομοθέτη είναι με τη διάταξη αυτή να
προστατεύσει την ελεύθερη, κατά την
οικεία κρίση και βούληση, κίνηση του
προσώπου, ώστε να τιμωρείται όποιος
δεσμεύει το πρόσωπο κατά τρόπον που να
αδυνατεί τούτο να μετακινηθεί κατά
βούληση στο χώρο και να στερείται έτσι
την ελεύθερη επιλογή παραμονής σε
ορισμένο τόπο.
Από την παραπάνω
διάταξη προκύπτει ότι παράνομη κατακράτηση
υπάρχει όταν κάποιος α) καθείργει άλλον,
δηλαδή τον περιορίζει σε κλειστό χώρο
από τον οποίο αδυνατεί να εξέλθει χωρίς
τη θέληση του ή β) του στερεί την ελευθερία
της κίνησης στον χώρο καθ` οιονδήποτε
τρόπο, είτε συνεπεία μηχανικών εμποδίων
(π.χ. με δέσμευση ή χρήση σωματικής βίας
κατ` αυτού), είτε συνεπεία ψυχολογικής
επίδρασης (πρόκληση φόβου με απειλές ή
πρόκληση πλάνης με απατηλές παραστάσεις),
με αποτέλεσμα να στερείται της ελεύθερης
επιλογής παραμονήςτου στον επιλεγέντα
χώρο. Η εκδηλωτική υλική ενέργεια του
υπαιτίου έχει απροσδιόριστα εκ των
προτέρων πλαίσια, το αδίκημα τελείται,
εφ όσον το υπό πίεση πρόσωπο υποχρεούται
να υπακούσει, έτσι ώστε να μη δύναται
να επιλέξει την μετακίνηση του, ως
έκφανση της ανεγνωρισμένης προσωπικής
ελευθερίας.
Για τη
στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της
παράνομης κατακράτησης, υποκειμενικά
απαιτείται δόλος που περιλαμβάνει τη
γνώση του δράστη για τον παράνομο
χαρακτήρα της ενέργειας του αυτής και
τη θέληση να την πραγματώσει, χωρίς να
αρκεί ενδεχόμενος δόλος. Παράνομη
κατακράτηση είναι η πραγματοποιούμενη
χωρίς νόμιμο λόγο, η τυπικά και ουσιαστικά
ευρισκόμενη σε αντίθεση με το νόμο. Ο
όρος "στέρηση της ελευθερίας" κατά
την έννοια της ανωτέρω διάταξης, τέθηκε
προς διαστολή του αδικήματος από την
παράνομη βία. Έχει την έννοια της
δέσμευσης του προσώπου και της αδυναμίας
μετακίνησης του στον χώρο, με συνέπεια
να στερείται την ελεύθερη επιλογή
παραμονής στον χώρο που επιθυμεί. Ο
χώρος κατακράτησης μπορεί να είναι
ακίνητο, δωμάτιο ακινήτου, όχημα κ.λ.π.
Θα πρέπει να πρόκειται για χώρο
περίκλειστο ή περιφραγμένο ή περιορισμένο
με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο. Μπορεί
μάλιστα να υπάρχει οδός διαφυγής, άγνωστη
όμως στο θύμα ή οδός διαφυγής επικίνδυνη
ή φυλασσόμενη από το δράστη ή άλλο
πρόσωπο ή που η χρήση της προσκρούει
στα χρηστά ήθη ή βάζει σοβαρούς ηθικούς
φραγμούς.
Αρκεί να διαρκέσει
και για ελάχιστο χρόνο ακόμη και για
ελάχιστες στιγμές η εγκάθειρξη ή στέρηση
της ελευθερίας. Ο πάρα πολύ ασήμαντος
χρόνος δεν αρκεί. Το στοιχείο αυτό του
χρόνου παράνομης κατακράτησης λαμβάνεται
υπόψιν στην επιμέτρηση της ποινής από
το δικαστήριο που θα εκδικάσει το δράστη
για την πράξη αυτή.
Ο νόμος δεν
θέτει ως προϋπόθεση η στέρηση της
ελεύθερης κίνησης να αναφέρεται σε
περιορισμένο και συγκεκριμένο χώρο. Η
ελεύθερη κίνηση του προσώπου προστατεύεται
χωρίς αυτή να συνδέεται με τοπικούς
περιορισμούς. Κατά συνέπειαν τελείται
το έγκλημα της παράνομης κατακράτησης
και όταν κάποιος εκ προθέσεως κατακρατεί
παρανόμως το διαβατήριο άλλου, ώστε ο
τελευταίος να μην μπορεί, παρά την
αντίθετη θέλησή του, να εξέλθει και να
μετακινηθεί εκτός της Χώρας. (Πηγή
Νομολογίας: 1136/2011 ΑΠ, 466/2010 ΑΠ, 29/2008 ΠΛΗΜΜ
ΞΑΝΘ, 155/2007 ΕΦ (ΜΟΔ) ΠΕΙΡ, 60/2006 ΠΛΗΜΜ ΡΟΔ,
2445/2003 ΑΠ, 668/1988 ΑΠ). -
Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ
Για περισσότερες πληροφορίες
σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου
επισκεφθείτε το site μας
