* Δημοσιεύτηκε 6/9/2014 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας
Το έγκλημα της
παιδοκτονίας περιλαμβάνεται στο 15ο
Κεφάλαιο (Ειδικού μέρους) του Ποινικού
Κώδικα με το τίτλο "Εγκλήματα κατά
της ζωής".
ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΙΔΟΚΤΟΝΙΑ: Κατά το άρθρο
303 Π.Κ.(παιδοκτονία): "Μητέρα που με
πρόθεση σκότωσε το παιδί της κατά τον
τοκετό ή μετά τον τοκετό, αλλά ενώ
εξακολουθούσε ακόμη η διατάραξη του
οργανισμού της από τον τοκετό τιμωρείται
με Κάθειρξη μέχρι δέκα ετών."
Σύμφωνα με την
κρατούσα γνώμη πρόκειται για ένα ιδιώνυμο
κακούργημα ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως,
δηλαδή μια ειδική μορφή της ανθρωποκτονίας
εκ προθέσεως, όπου αυτουργός είναι η
μητέρα (υπό την επήρεια ιδιαιτέρας
βιολογικοψυχολογικής καταστάσεως).
Υποκείμενο του εγκλήματος αυτού είναι
μόνον η μητέρα και αντικείμενο του
εγκλήματος το νεογέννητο παιδί της. Αν
λείπει η ιδιότητα της μητέρας έχουμε
κοινή ανθρωποκτονία.
Κατά την παραπάνω
διάταξη το κακούργημα αυτό τιμωρείται
με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών, δηλαδή
επιεικέστερα από την ανθρωποκτονία εκ
προθέσεως λόγω της κατά τη τέλεση της
πράξης ιδιάζουσας σωματικής και
διανοητικής κατάστασης της μητέρας από
τις προκαλούμενες από το τοκετό της
οργανικής φύσεως διαταράξεις. Η
διαφορετική μεταχείριση της παιδοκτόνου
μητέρας σε σχέση με το άρθρο 299 Π.Κ
(ανθρωποκτονία από πρόθεση = ισόβια
κάθειρξη ή πρόσκαιρη κάθειρξη σε
περίπτωση βρασμού ψυχικής ορμής) είναι
μόνο το βιολογικό συμβάν της διαταράξεως
του οργανισμού της απο τον τοκετό και
δεν απετέλεσε κριτήριο η κοινωνική και
ηθική κατάσταση της άγαμης (ή και έγγαμης)
λεχώνας. Οι συμμέτοχοι παιδοκτόνοι
κρίνονται για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως
(άρθρο 299 ΠΚ) και όχι για παιδοκτονία.
Προστατευόμενο έννομο αγαθό είναι η
ανθρώπινη ζωή του νεογέννητου τέκνου
κατά ή μετά τον τοκετό.
Από το άρρο 303
Π.Κ. προκύπτει ότι για την τέλεση του
εγκλήματος της παιδοκτονίας, απαιτούνται
τα εξής στοιχεία : α) Η από πρόθεση
αφαίρεση της ζωής του νεογνού (γνησίου
ή νόθου) να έγινε από μητέρα (έγγαμη ή
άγαμη) με οποιαδήποτε πράξη της, είτε
με θετική ενέργεια, είτε με παράλειψη
οφειλομένης ενέργειας, εφόσον η μητέρα
έχει κατά το άρθρο. 15 Π.Κ. ιδιαίτερη
νομική υποχρέωση διατροφής και περίθαλψης
του τέκνου (άρθρα. 1510 και 1518 Α.Κ.) και
γενικότερα της προστασίας από κάθε
κίνδυνο, της με όλα τα δυνατά και επιτρεπτά
μέσα παρεμποδίσεως του θανάτου του
νεογνού, την οποία υποχρέωση δεν τηρεί
όταν το εγκαταλείπει χωρίς τροφή ή
χωρίς στοιχειώδεις φροντίδες για να
συντηρηθεί στη ζωή, όπως ιατρική
παρακολούθηση και περίθαλψη και χωρίς
τις πρώτες και απαραίτητες μετά τον
τοκετό κινήσεις, όπως αυτήν της περιδέσεως
του ομφαλίου λώρου ή όταν το εκθέτει
στο ψύχος κ.λ.π.
Κατά το Ποινικό
Δίκαιο η έναρξη της ανθρώπινης ζωής (εν
αντιθέσει με το αστικό δίκαιο που απαιτεί
την ολοκλήρωση του τοκετού, άρθ. 35 Α.Κ.)
δεν αρχίζει μόνο μετά τον τοκετό, αλλά
και κατά τη διάρκεια αυτού και πάντως
μετά την έναρξη αυτού. Ο τοκετός αρχίζει
κατά την κρατούσα γνώμη από την έναρξη
των ωδίνων του τοκετού. Η ολοκλήρωση
του τοκετού πραγματοποιείται με τον
πλήρη αποχωρισμό του νεογνού (ζωντανού)
από το μητρικό σώμα, ανεξαρτήτως του αν
είναι βιώσιμο ή μη. Το παιδί θα πρέπει
να ήταν ζωντανό μέσα στην μήτρα την
ώρα που άρχισε ο τοκετός.
β) Αντικείμενο
υλικό του εγκλήματος είναι το τέκνο
του οποίου η ζωή αρχίζει με την έναρξη
των ωδινών του τοκετού, όταν αυτές
οδηγούν στην έξοδο του εμβρύου από την
κοιλιά της μητέρας, χωρίς μεγάλη
διακοπή. γ) Η πράξη να έγινε από τη μητέρα
κατά τον τοκετό είτε μετά τον τοκετό,
όσο διαρκούσε η ιδιάζουσα σωματική,
διανοητική και ψυχική κατάστασή της,
που προκαλείται από τις κάθε φύσεως
διαταραχές και ιδιαίτερες καταστάσεις
που εμφανίζονται κατά τον τοκετό,
συνεπεία των οποίων εξασθενεί η δύναμη
της αντιστάσεως αυτής. Στη μητέρα
προκαλείται εν προκειμένω φυσιολογική
οργανική εξάντληση, λόγω των ισχυρών
ωδίνων του τοκετού, της απώλειας
ποσότητας αίματος, του έντονου ερεθισμού
του νευρικού συστήματος και γενικά
πάσης άλλης φύσεως διαταραχών. Αν η
θανατηφόρα συμπεριφορά της παιδοκτόνου
μητρός εκδηλωθεί πριν τον τοκετό συνιστά
τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης της,
ενώ αν εκδηλωθεί μετά συνιστά
ανθρωποκτονία από πρόθεση κατ` άρθρο
299 ΠΚ.
Ο νομοθέτης
θεώρησε αυθαίρετο τον εκ των προτέρων
καθορισμό του άνω χρόνου και τον άφησε
στην in concreto κρίση του δικαστή, ο οποίος
θα πρέπει να λαμβάνει υπόψιν στην
εκάστοτε περίπτωση γνωμοδότηση ειδικών
ιατρών εμπειρογνωμόνων. Η διατάραξη
αυτή τοποθετείται εγγύτατα στον τοκετό
και μερικές ώρες μετά από αυτόν. Είναι
αδιάφορο αν ο θάνατος του τέκνου επήλθε
μετά το παραπάνω χρονικό διάστημα. Αυτό
που ενδιαφέρει είναι να υπάρχει αιτιώδης
σύνδεσμος μεταξύ ενέργειας ή παράλειψης
της μητέρας και του επελθόντος
αποτελέσματος του θανάτου του νεογνού.
Υποκειμενικώς
για τη στοιχειοθέτηση του εγκλήματος
αυτού απαιτείται πρόθεση της μητέρας,
δηλαδή δόλος που ενέχει τη γνώση της
ιδιότητας του αντικειμένου της πράξεως
ως τέκνου ζώντος και τη θέληση θανατώσεως
αυτού. Αρκεί και ενδεχόμενος δόλος. - Νομολογια δικαστηριων για την παιδοκτονια και σχετικη πηγή νομολογίας αποφάσεις (4/1999 ΠΛΗΜΜ
ΦΛΩΡΙΝ, 63/1995 ΠΛΗΜΜ ΜΥΤΙΛ, 3/1994 ΠΛΗΜΜ ΑΡΤ,
357/1990 ΠΛΗΜΜ ΝΑΥΠΛ ). Καλό Σαββατοκύριακο
και καλό φθινόπωρο.
Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ
Για περισσότερες πληροφορίες
σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου
επισκεφθείτε το site μας
λέξεις κλειδιά: Ορισμος παιδοκτονια,παιδοκτονια πκ,παιδοκτονια στην ελλαδα,παιδοκτονια ποινικος κωδικας,παιδοκτονια ποινη,μηδεια παιδοκτονια,υποθεσεις παιδοκτονιας,αιτια παιδοκτονιας, παιδοκτονια νομολογια.
