Απόφαση δικαστηρίου γιά Ανθρωποκτονία εκ προθέσεως
Απόφαση Α.Π. 284/2010 (απόσπασμα)
".... Κατά το άρθρο 299§1 Π.Κ. όποιος με πρόθεση σκότωσε άλλον τιμωρείται με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης. Ενώ κατά την παράγραφο 2 αυτού "αν η πράξη αποφασίστηκε και εκτελέστηκε σε βρασμό ψυχικής ορμής, επιβάλλεται η ποινή της πρόσκαιρης κάθειρξης. Από την διάταξη αυτή προκύπτει ότι για την στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας από πρόθεση απαιτείται αντικειμενικώς μεν η αφαίρεση ξένης ζωής με θετική ενέργεια ή με την παράλειψη οφειλομένης από τον νόμο ενέργειας, υποκειμενικώς δε δόλος που περιλαμβάνει την γνώση των αντικειμενικών στοιχείων της πράξεως και την θέληση καταστροφής και ζωής άλλου ανθρώπου. Γενικά ο δόλος διαγινώσκεται από τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν και τις ειδικότερες συνθήκες υπό τις οποίες τελέσθηκε η πράξη (πληγέν σημείο, ένταση πλήγματος, απόσταση τυχόν συνοδευτική της πράξεως συμπεριφορά).
Ο δόλος πρέπει να κατευθύνεται προς την αφαίρεση ζωής άλλου, εάν υπάρχει διαζευκτικός δόλος ανθρωποκτονίας ή σωματικής βλάβης υπερισχύει ο δόλος ανθρωποκτονίας. Ενδεχόμενος δόλος αρκεί και για την θεμελίωση της υποκειμενικής υποστάσεως και υπάρχει όταν, παρότι ο δράστης θεώρησε ως ενδεχόμενο το αποτέλεσμα της πράξεως ή παραλείψεώς του τον θάνατο άλλου εν τούτοις δεν απέστη, αποδεχόμενος την πραγμάτωση αυτού. Απαιτείται να διακριβωθεί ότι ο δράστης επιδοκιμάζει το ενδεχόμενο αποτέλεσμα της πράξεώς του (Χωραφά Ποινικό Τόμος Α' έκδοση 9η 1978 σελ. 260-261, Τούση- Γεωργίου Ερμ. Π.Κ. έκδοση Γ' υπ' αρ. 299 σελ. 753 επ. Α.Π. 418/99 Π.Χρ. Ν/41 Α.Π. 1633/2008 Π.Χρ. ΝΘ/2009). Τούτο μπορεί να κριθεί ιδίως από την επικινδυνότητα του χρησιμοποιηθέντος μέσου Α.Π. 1206/2000 Π.Χρ. ΝΑ (415).
Ο δόλος στη ανθρωποκτονία έχει δύο διαβαθμίσεις τον προμελετημένο (§1) και τον απρομελέτητο ή βρασμό ψυχικής ορμής (§2). Στην πρώτη περίπτωση, απαιτείται ψυχική ηρεμία του δράστη είτε κατά την απόφαση είτε κατά την εκτέλεση της πράξεως, ενώ στην δεύτερη απαιτείται ο δράστης να βρίσκεται σε βρασμό ψυχικής ορμής και κατά την λήψη της αποφάσεως και κατά την εκτέλεση της πράξεως, διότι αν λείπει ο βρασμός ψυχικής ορμής κατά ένα από τα δύο στάδια αυτά δεν εφαρμόζεται η §2 αλλά η §1 (Α.Π. 343/2000 Π.Χρ. Ν/897). Βρασμός ψυχικής ορμής δηλαδή απρομελέτητος δόλος, υπάρχει, όταν ο δράστης απεφάσισε και εξετέλεσε την πράξη υπό το κράτος ψυχικής υπερδιεγέρσεως που προεκλήθη από την αιφνίδια υπερένταση κάποιου συναισθήματος ή πάθους λ.χ. οργής, φόβου, θλίψεως, έρωτος, ζηλοτυπίας (Α.Π. 1217/99 Π.Χρ. Ν/614) που έφθασε μέχρι του σημείου του βρασμού, ώστε να αποκλείεται η σκέψη και ο δράστης να στερείται της δυνατότητας να σταθμίσει τα αίτια που τον ωθούν στην πράξη ή τον απωθούν από αυτήν (Α.Π. 343/2000 Π.Χρ. Ν/897, Α.Π. 1217/99 Ποιν. Χρ. Ν/614). Απαιτείται ειδική αιτιολογία του ότι ο κατηγορούμενος βρισκόταν σε ήρεμη ψυχική κατάσταση είτε μόνο κατά την απόφαση είτε μόνο κατά την εκτέλεση (Α.Π. 952/89 Π.Χρ. Μ/282, Α.Π. 1681/2005 Ποιν. Δικ/σύνη 2006 σελ. 387) αρκεί δε η παρεμφερής έκφραση "ενήργησε ψυχραίμως" ή να εκτίθεται προμελέτη, η οποία λογικώς αποκλείει την ψυχική ορμή, ενώ ειδική αιτιολογία περί ελλείψεως ψυχικής ορμής απαιτείται, μόνο αν υπεβλήθη αυτοτελής ισχυρισμός κατά τρόπο ορισμένο (Α.Π. 809/97 Π.Χρ. ΜΗ/248).
Αν το δικαστήριο της ουσίας διαλάβει ότι ο δράστης ενήργησε με ψυχραιμία ή χρησιμοποίησε παρεμφερή έκφραση, συνάγεται ότι απέκλεισε την ύπαρξη βρασμού ψυχικής ορμής (Α.Π. 1935/2001 Π.Χρ. ΝΒ/719).
Από την διάταξη του αρ. 380§1 Π.Κ. που ορίζει "Όποιος με σωματική βία εναντίον προσώπου ή με απειλές ενωμένες με επικείμενο κίνδυνο σώματος ή ζωής αφαιρεί από άλλον ξένο (ολικά ή εν μέρει) κινητό πράγμα ή τον εξαναγκάζει να του το παραδώσει για να το ιδιοποιηθεί παρανόμως τιμωρείται με κάθειρξη" προκύπτει ότι για την συγκρότηση του εγκλήματος αυτού (που είναι σύνθετο αποτελούμενο από τις πράξεις της κλοπής και της παράνομης βίας) απαιτείται συμπλεκτικώς: α) αφαίρεση ξένου κινητού πράγματος (ολικά ή μερικά) από την κατοχή άλλου, β) η αφαίρεση να γίνει με σωματική βία κατά προσώπου ή απειλές ενωμένες με επικείμενο κίνδυνο σώματος ή ζωής (Α.Π. 1331/2006 Π.Χρ. ΝΖ/524 Α.Π. 87/2000 (Π.Χρ. Ν/406, Τούση - Γεωργίου Ερμ. Π.Κ. έκδοση Γ' υπ' αρ. 380 σελ. 1028-1029).
Σωματική βία είναι εκείνη που επιδρά κατά τρόπο άμεσο στο σώμα του εξαναγκαζομένου και υπερνικά την προσβαλλομένη ή αναμενομένη αντίστασή του (Α.Π. 1331/2006 Π.Χρ. ΝΖ/529). Υποκειμενικώς απαιτείται δόλος που περιλαμβάνει τα στοιχεία της κλοπής (αρ. 372 Π.Κ.) και την χρήση βίας ή απειλής (Τούση - Γεωργίου υπ' αρ. 380 παρ.8). Στην περίπτωση που κατά την τέλεση της ληστείας επέρχεται θάνατος προσώπου, εν προκειμένω του προσώπου από το οποίο αφαιρούνται ξένα (ολικά ή μερικά) κινητά πράγματα με σκοπό την παράνομη ιδιοποίηση και ο εξαναγκασμός για την κάμψη της αντίστασης και παράδοση ή αφαίρεση των κινητών γίνεται με πρόκληση θανάτου του παθόντος εφ' όσον ο δράστης ενεργεί με δόλο ως προς το βαρύτερο αποτέλεσμα της ανθρωποκτονίας τελούνται δύο εγκλήματα, δηλαδή η ληστεία (χωρίς την επιβαρυντική περίσταση όμως) και η ανθρωποκτονία (Τούσης - Γεωργίου ερμ. Π.Κ. - έκδοση Γ υπ' αρ. 380 σελ. 1032, Γάφος Ειδ. Ποινικό τεύχος ΣΤ σελ. 95, Α.Π. 900/2000 Π.Χρ. ΝΒ/904, Α.Π. 1023/97 Π.Χρ. ΜΝ/360).
Τέλος, κατά το άρθρο 45 του Π.Κ. αν δύο ή περισσότεροι τέλεσαν από κοινού αξιόποινη πράξη, καθένας τιμωρείται ως αυτουργός. Με τον όρο αυτό "από κοινού" νοείται αντικειμενικά κοινός δόλος, δηλαδή ότι ο κάθε συναυτουργός θέλει ή αποδέχεται την πραγμάτωση της αντικειμενικής υποστάσεως του διαπραττομένου εγκλήματος, γνωρίζοντας ότι και οι λοιποί συμμέτοχοι πράττουν με δόλο τελέσεως του ιδίου εγκλήματος. Η σύμπραξη στην εκτέλεση μπορεί να συνίσταται ή στο ότι ο καθένας πραγματώνει την όλη αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος ή στο ότι το έγκλημα πραγματώνεται με συγκλίνουσες επί μέρους πράξεις των συμμετόχων, ταυτόχρονες ή διαδοχικές, χωρίς να είναι αναγκαίο να αναφέρονται στην απόφαση του δικαστηρίου και οι επί μέρους ενέργειες καθενός από τους συναυτουργούς (Α.Π. 1141/2003 Π.Χρ. ΝΔ/353, Α.Π. 474/2001 Π.Χρ. ΝΒ/53). ......"
