Απόφαση δικαστηρίου γιά Ελαφρυντικές Περιστάσεις
Απόφαση υπ΄ αριθ.66 / 2010 Αρείου Πάγου (απόσπασμα)
"....Η επιβαλλόμενη από τα άρθρα 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της δικαστικής αποφάσεως, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Δ' ΚΠοινΔ λόγο αναιρέσεως, πρέπει να εκτείνεται και στους αυτοτελείς ισχυρισμούς, εκείνους δηλαδή που προβάλλονται στο δικαστήριο της ουσίας, σύμφωνα με τα άρθρα 170 παρ. 2 και 333 παρ. 2 ΚΠΔ, από τον κατηγορούμενο ή το συνήγορό του και τείνουν στην άρση του άδικου χαρακτήρα της πράξης ή της ικανότητας για καταλογισμό ή στη μείωση αυτής ή στην εξάλειψη του αξιόποινου της πράξης ή τη μείωση της ποινής, εφόσον, όμως, αυτοί προβάλλονται κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, με όλα δηλαδή τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία είναι αναγκαία κατά την οικεία διάταξη για τη θεμελίωσή τους. Διαφορετικά το δικαστήριο της ουσίας δεν υπέχει υποχρέωση να απαντήσει σ' αυτούς και να αιτιολογήσει την απόρριψή τους. Τέτοιος ισχυρισμός είναι και ο περί συνδρομής ορισμένης ελαφρυντικής περιστάσεως του άρθρου 84 παρ.2 του ΠΚ, αφού η παραδοχή του οδηγεί στην επιβολή μειωμένης ποινής, κατά το μέτρο του άρθρου 83 του ίδιου Κώδικα.
Στην προκειμένη περίπτωση, ο κατηγορούμενος - αναιρεσείων, ο οποίος, με την προσβαλλόμενη υπ` αριθ. 28/2009 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Ιωαννίνων, καταδικάστηκε για εισαγωγή στην Ελληνική Επικράτεια και μεταφορά ναρκωτικών ουσιών σε ποινή καθείρξεως δεκατεσσάρων (14) ετών και χρηματική ποινή εβδομήντα χιλιάδων (70.000) ευρώ, δια του πληρεξουσίου του δικηγόρου, κατέθεσε εγγράφως αυτοτελείς ισχυρισμούς για την αναγνώριση σ' αυτόν των ελαφρυντικών περιστάσεων που προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 84§2 περ. α και δ ΠΚ, τους οποίους ανέπτυξε και προφορικώς, όπως αυτό προκύπτει από την παραδεκτή επισκόπηση των πρακτικών της δίκης.
Ειδικότερα: Α) Ως προς τη συνδρομή των στοιχείων του εδ. α, επικαλέσθηκε ότι από το δελτίο ποινικού του μητρώου, αλλά και από όλα τα αποδεικτικά στοιχεία προκύπτει ότι στο παρελθόν δεν έχει τελέσει αυτός κανένα έγκλημα και ότι δεν είχε καμιά εμπλοκή με τις διωκτικές αρχές και την ποινική δικαιοσύνη, καθώς και ότι είναι Αλβανός και ζει στο χωριό ...της περιφέρειας ...και έχει οργανωμένη οικογενειακή και επαγγελματική ζωή, αφού συνεχώς εργάζεται ως οδηγός ΤΑΞΙ, προκειμένου να συμβάλλει στο οικογενειακό εισόδημα, η όλη δε διαγωγή του μέχρι σήμερα είναι άριστη και ουδέποτε έχει δώσει αφορμή για δυσμενή σχόλια σε βάρος του, πολύ περισσότερο για συμμετοχή του σε παράνομες δραστηριότητες, ενώ για πρώτη φορά στην ζωή του συμμετείχε όχι μόνο σε έγκλημα σχετικό με την παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών, αλλά και με οποιοδήποτε άλλο αδίκημα. Πλην, δεν θεμελιωνόταν στα παραπάνω περιστατικά ο ισχυρισμός αυτός του αναιρεσείοντος περί προτέρου εντίμου βίου του, καθόσον δεν αρκεί για να στοιχειοθετηθεί αυτή η ελαφρυντική περίσταση ούτε το λευκό ποινικό μητρώο ούτε η απουσία άλλης αξιόποινης συμπεριφοράς του για την οποία να ελέγχθηκε από τις αρμόδιες ανακριτικές και δικαστικές Αρχές. Δεν αρκεί, ακόμη, για τη θεμελίωση του προτέρου εντίμου βίου η εκ μέρους του υπαιτίου μέχρι τότε που τέλεσε τις αξιόποινες πράξεις, για τις οποίες καταδικάσθηκε, συνήθης ανθρώπινη συμπεριφορά της εργασίας του προς εξασφάλιση των μέσων διαβιώσεως αυτού και της οικογενείας του, δεδομένου ότι για τη στοιχειοθέτηση του εν λόγω ελαφρυντικού απαιτείται θετική και επωφελής για την κοινωνία δράση και συμπεριφορά σε όλους τους τομείς συμπεριφοράς που ορίζονται στην περίπτωση του εδ. α της παρ. 2 του άρθρου 84 ΠΚ.
Το Πενταμελές Εφετείο, παρά την επίκληση μη επαρκών περιστατικών προς θεμελίωση του ως άνω ισχυρισμού του αναιρεσείοντος και την, ως εκ τούτου, μη υποχρέωσή του να απαντήσει, τον απέρριψε, ως εκ περισσού, με ειδική αιτιολογία και συγκεκριμένα γιατί "ο κατηγορούμενος μέχρι την τέλεση των παραπάνω πράξεων δεν έζησε έντιμη ατομική κ.λπ. ζωή, αφού η ενασχόλησή του με τα ναρκωτικά και μάλιστα με την εισαγωγή στην Ελληνική Επικράτεια και μεταφορά μιας τόσο μεγάλης ποσότητας ηρωίνης και ινδικής κάνναβης, αξίας εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, προϋποθέτει γνώση των ανθρώπων που συμμετέχουν στο κύκλωμα εμπορίας ναρκωτικών και συνάφεια μ' αυτούς που αναιρεί το στοιχείο του προτέρου εντίμου βίου".
Β) Ως προς τη συνδρομή των στοιχείων του εδ. δ, επικαλέσθηκε ότι από την πρώτη στιγμή συνεργάστηκε απόλυτα με τα αρμόδια διωκτικά όργανα, παραδέχτηκε δε την παραβατική του συμπεριφορά, η οποία σχετίζεται με την γνώση του για μεταφορά, διά του αυτοκινήτου του, ναρκωτικών ουσιών, όχι, όμως, της ηρωίνης, αλλά μόνο της ινδικής κάνναβης, έναντι του ποσού των 2.000 ευρώ, ενώ, μη θέλοντας να "ταλαιπωρήσει" και το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, ανέφερε την αλήθεια αυτή, αναλαμβάνοντας πλήρως την ευθύνη αυτής της παραβατικής του συμπεριφοράς, και ότι έχει μετανιώσει πικρά για την πράξη του αυτή και ζητά καθημερινά συγνώμη τόσο από την οικογένειά του όσο και από την ελληνική δικαιοσύνη. Πλην, για να αναγνωρισθεί η συνδρομή της ελαφρυντικής αυτής περιστάσεως, πρέπει η μετάνοια του υπαιτίου όχι μόνο να είναι ειλικρινής, αλλά να συνδυάζεται με περιστατικά του τρόπου εκδηλώσεως αυτής και με περιστατικά που να μαρτυρούν ειλικρινή προσπάθεια άρσεως ή μειώσεως των συνεπειών της πράξεως. Δεν θεμελιώνεται στα περιστατικά που επικαλέστηκε ο αναιρεσείων ο περί συνδρομής ελαφρυντικού από την άνω διάταξη σχετικός ισχυρισμός. Δεν αρκούσε η μετά τη σύλληψή του διευκόλυνση του έργου των αστυνομικών αρχών με την ομολογία του ούτε η επανάληψη στο ακροατήριο του Δικαστηρίου σχετικής δηλώσεως ότι αναγνωρίζει το λάθος του και ότι ζητεί συγγνώμη. Επομένως, δεν ήταν υποχρεωμένο το Δικαστήριο της ουσίας να απαντήσει με την παράθεση ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας στον άνω ισχυρισμό προκειμένου να τον απορρίψει, εκ περισσού δε διέλαβε στο σκεπτικό της προσβαλλομένης αποφάσεως αιτιολογία ότι "δεν αποδείχθηκε ότι ο κατηγορούμενος επέδειξε ειλικρινή μετάνοια, αφού δεν αποδείχθηκε ότι προσπάθησε να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες της πράξης του, μη αρκούσης της ομολογίας του και της έκφρασης συγνώμης στο ακροατήριο του δικαστηρίου τούτου".
Επομένως, οι σχετικοί, από το άρθρο 510§1 περ. Δ' ΚΠΔ, λόγοι αναιρέσεως, με τους οποίους πλήττεται η προσβαλλόμενη απόφαση για έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας ως προς την απόρριψη των αυτοτελών ισχυρισμών του αναιρεσείοντος για την αναγνώριση σ` αυτόν των ως άνω ελαφρυντικών περιστάσεων, είναι αβάσιμος και απορριπτέος......."
