Ποια είναι η διαφοροποίηση μεταξύ πλαστογραφίας πιστοποιητικών (άρθρο 217 Π.Κ.) και κοινής πλαστογραφίας (άρθρο 216 Π.Κ.);

* Δημοσιεύτηκε /1/2016  στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας

*Χρόνος ανάγνωσης άρθρου: περίπου 5 λεπτά και 6 δεύτερα    

 Πρόκειται για εγκλήματα σχετικά με τα υπομνήματα που προβλέπονται και τιμωρούνται από το Ποινικό Κώδικα. Ας δούμε πρώτα τι προβλέπεται στα σχετικά άρθρα για τα εγκλήματα αυτά παραθέτοντας τις σχετικές διατάξεις αυτούσιες και στη συνέχεια ποια είναι η διαφοροποίηση όπως δέχονται και τα δικαστήρια και ο Άρειος Πάγος με τις αποφάσεις που έχουν εκδοθεί σε υποθέσεις σχετικές με την πλαστογραφία.

 Κατ΄ άρθρο 216 Π. Κ. ( Πλαστογραφία) "1. ‘Οποιος καταρτίζει πλαστό ή νοθεύει έγγραφο με σκοπό να παραπλανήσει με τη χρήση του άλλον σχετικά με γεγονός που μπορεί να έχει έννομες συνέπειες τιμωρείται με Φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών. Η χρήση του εγγράφου από αυτόν θεωρείται επιβαρυντική περίπτωση. 
 2. Με την ίδια ποινή τιμωρείται όποιος για τον παραπάνω σκοπό εν γνώσει χρησιμοποιεί πλαστό ή νοθευμένο έγγραφο. 

 3. Αν ο υπαίτιος αυτών των πράξεων (παράγραφοι 1 - 2) σκόπευε να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον περιουσιακό όφελος βλάπτοντας τρίτον ή σκόπευε να βλάψει άλλον τιμωρείται με Κάθειρξη μέχρι δέκα ετών, εάν το συνολικό όφελος ή η συνολική ζημία υπερβαίνουν το ποσό των εκατό είκοσι χιλιάδων (120.000) ευρώ. Με την ίδια ποινή τιμωρείται ο υπαίτιος που διαπράττει πλαστογραφίες κατ` επάγγελμα ή κατά συνήθεια και το συνολικό όφελος ή η συνολική ζημία υπερβαίνουν το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ.

Περαιτέρω κατ΄ άρθρο 217 Π. Κ. (Πλαστογραφία πιστοποιητικών). "1. ‘Οποιος με σκοπό να διευκολύνει την άμεση συντήρηση, την κίνηση ή την κοινωνική πρόοδο αυτού του ίδιου ή άλλου καταρτίζει πλαστό ή νοθεύει πιστοποιητικό ή μαρτυρικό ή άλλο έγγραφο που μπορεί να χρησιμεύσει συνήθως για τέτοιους σκοπούς ή εν γνώσει του χρησιμοποιεί τέτοιο πλαστό ή νοθευμένο έγγραφο τιμωρείται με Φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή με χρηματική ποινή.

2. Με την ίδια ποινή τιμωρείται όποιος χρησιμοποιεί για τον ίδιο σκοπό τέτοιο έγγραφο, που είναι γνήσιο, είχε εκδοθεί όμως για άλλον."

Καθίσταται σαφές ότι ο νομοθέτης θέλησε να τιμωρήσει ηπιότερα την πλαστογραφία πιστοποιητικού ή χρήση πλαστού πιστοποιητικού από την κοινή πλαστογραφία με την προϋπόθεση ότι υπάρχει στην πρώτη περίπτωση ο ιδιαίτερος σκοπός που απαιτεί η σχετική διάταξη επειδή, όπως και στην αιτιολογική έκθεση του Π.Κ. αναφέρεται "ελήφθη υπόψη η ψυχική κατάσταση του ως επί το πολύ ανάγκαις βιωτικαίς και δυσχερείαις συντηρήσεως ευρισκομένου υπαιτίου και ο περιορισμένος σκοπός του αδικήματος εκ του οποίου και αι ωφέλειαι και αι ζημίαι δεν δύναται συνήθως να έχουν την σημασία των πλαστογραφήσεων του άρθρου 216 του ΠΚ". Κατόπιν τούτου και σύμφωνα με τη ρητή αναφορά της αιτιολογικής έκθεσης του Π. Κ. (Ζαχαρ. σελ. 220) "αν η πλαστογραφία γίνεται δι` άλλον σκοπόν, εκτός του υπό του άρθρου 217 διαγραφομένου, τότε και αν ακόμα χρησιμοποιούνται έγγραφα προβλεπόμενα υπό του άρθρου τούτου (μαρτυρικά ή πιστοποιητικά) εφαρμογή έχει η γενική διάταξη του άρθρου 216 Π.Κ. και όχι η εξαιρετική του άρθρου 217 του Π. Κ.".

Η πλαστογραφία πιστοποιητικού είναι κοινό έγκλημα, σωρευτικά μικτό, δυνητικής διακινδύνευσης, στιγμιαίο, γνήσιο ενέργειας. Προστατευόμενο αγαθό είναι η ασφάλεια των συναλλαγών με την εξασφάλιση γνησιότητας πιστοποιητικών και μαρτυρικών εγγράφων. Κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, αντικείμενο του εν λόγω εγκλήματος της πλαστογραφίας πιστοποιητικού μπορεί να είναι δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο (άρθρο 13 εδ. γ' Π.Κ.), που ανήκει στην κατηγορία των πιστοποιητικών ή μαρτυρικών, όπως είναι μεταξύ άλλων και βεβαιώσεις σπουδών ή πιστοποιητικά που αναφέρονται στην οικογενειακή κατάσταση, τα προσόντα ή τις ιδιότητες προσώπων, πρέπει δε ο σκοπός του δράστη να στοχεύει στο να διευκολύνει με τη χρήση του πλαστού ή νοθευμένου πιστοποιητικού ή μαρτυρικού την άμεση συντήρηση, την κίνηση ή την κοινωνική πρόοδο αυτού ή άλλου, δηλαδή να έχει κάποια ωφέλεια αυτός ή άλλος σχετικά με τις συγκεκριμένες βιοτικές ανάγκες, χωρίς, όμως, εντεύθεν να βλάπτεται άλλος ευθέως στις έννομες σχέσεις του, και όχι στο να παραπλανήσει με τη χρήση του άλλον για γεγονός που μπορεί να έχει έννομες συνέπειες, οπότε έχει εφαρμογή η διάταξη του άρθρου 216 Π. Κ.

Στο άρθρο 217 Π. Κ. ως Κίνηση νοείται η μετάβαση από τόπο σε τόπο, η μεταφορά με οποιοδήποτε μεταφορικό μέσο, το ταξίδι. Άμεση συντήρηση νοείται η εξεύρεση με άμεσο τρόπο των απαραίτητων για τη διατήρηση της ζωής πόρων. Κοινωνική πρόοδος νοείται η εξέλιξη προς το καλύτερο με την επαγγελματική ή κοινωνική ένταξη.

Υποκειμενικώς απαιτείται δόλος, που περιλαμβάνει τη γνώση και τη θέληση των πραγματικών περιστατικών που απαρτίζουν την πράξη αυτή και σκοπός του υπαιτίου να διευκολύνει, με την χρήση του πλαστού ή νοθευμένου πιστοποιητικού ή μαρτυρικού, την άμεση συντήρηση, την κίνηση ή την κοινωνική πρόοδο αυτού ή άλλου, δηλαδή να έχει κάποια ωφέλεια αυτός ή άλλος σχετικά με τις παραπάνω βιοτικές ανάγκες, χωρίς να ενδιαφέρουν τα κίνητρα αυτού, ενώ δεν πρέπει να βλάπτεται ευθέως άλλος στις έννομες σχέσεις ή το συμφέρον της δημοσίας υπηρεσίας ή να υπάρχει και άλλος σκοπός, εκτός από τους ανωτέρω, διότι, άλλως, πρόκειται για το αδίκημα του άρθρου 216 Π.Κ. (κοινή πλαστογραφία). 

Η διαφορά μεταξύ της βασικής περί πλαστογραφίας διατάξεως του άρθρου 216 Π.Κ. και της εξαιρετικής και ειδικής διάταξης του άρθρου 217 Π.Κ., συνίσταται, αφενός μεν στο ότι στην τελευταία διάταξη δεν εμπίπτουν όλα τα κατά την έννοια του άρθρου 13 εδάφ. γ' Π. Κ. έγγραφα, αλλά μόνο τα σε αυτό αναφερόμενα (μαρτυρικά και πιστοποιητικά ή και κάθε άλλο έγγραφο, το οποίο δύναται συνήθως να χρησιμεύσει ως τέτοιο), αφετέρου δε, στον ειδικό σκοπό, για τον οποίο το έγκλημα του άρθρου 217 Π. Κ. τελείται. (Απόφαση 1260 / 2009 ΑΠ). Δηλαδή ο σκοπός, για τον οποίον τελείται η ως άνω αξιόποινη πράξη, πρέπει να αποβλέπει αποκλειστικά μόνο για την άμεση συντήρηση, την κίνηση ή τέλος την κοινωνική πρόοδο του δράστη ή κάποιου άλλου, χωρίς η ωφέλεια ή η ζημία, η προερχομένη από την πράξη αυτή, να έχουν την σημασία την οποία έχουν για την θεμελίωση της παραβάσεως της βασικής διατάξεως του άρθρου 216 Π. Κ. και τούτο γιατί η ζημία και η ωφέλεια από την πράξη του άρθρου 217 Π. Κ. έχουν δευτερεύουσα, στην περίπτωση αυτή, σημασία και γι` αυτό δεν ανήχθησαν αυτά από το νόμο σε συστατικά στοιχεία της πράξεως αυτής. 

Επιτρεπτή είναι η μεταβολή της κατηγορίας από πλαστογραφία πιστοποιητικών σε κοινή πλαστογραφία.

(Πηγή νομολογίας - Αποφάσεις: 1260 / 2009 ΑΠ, 1133/2010 ΑΠ, 649/2008 ΑΠ, 1865/2010 ΑΠ, 1237/2010 ΑΠ, 1152/2010 ΑΠ, 1087/2010 ΑΠ,1029/2009 ΑΠ, 950/2011 ΑΠ , 786/2010 ΑΠ, 736/1996 ΔΣΤΡ ΑΘ βούλευμα, 721/2010 ΑΠ, 690/1991 ΑΠ,438/2006 ΠΛΗΜΜ ΞΑΝΘ, 399/1996 ΔΝΑΥΤ ΠΕΙΡ βούλευμα, 84/1995 ΠΛΗΜΜ ΜΥΤΙΛ, 78/2010 ΑΠ).

Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας

Διαζύγια - Ποινικά - Αστικά

Για περισσότερες πληροφορίες 

σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου

giagkoud@yahoo.com

λέξεις κλειδιά: πλαστογραφία πιστοποιητικών, κοινή πλαστογραφία,άρθρο 217 Π.Κ, άρθρο 216 Π.Κ., διαφοροποίηση