Στο πέμπτο κεφάλαιο του Ποινικού κώδικα με το τίτλο "Προσβολές κατά της πολιτειακής εξουσίας" περιλαμβάνεται το έγκλημα της παραβίασης κατάσχεσης.
Την παραβίαση κατάσχεσης προβλέπει το άρθρο 177 Π.Κ. σύμφωνα με το οποίο :
" 'Οποιος με πρόθεση καταστρέφει, βλάπτει ή υφαιρεί κατασχεμένο πράγμα τιμωρείται με Φυλάκιση μέχρι δύο ετών. "
Προστατευόμενο έννομο αγαθό είναι η αυθεντία της Πολιτείας.
Για να συντελεσθεί το έγκλημα της παραβίασης κατάσχεσης απαιτείται:
α. αφενός μεν η ύπαρξη τυπικά έγκυρης κατάσχεσης,
β. αφετέρου δε η εν γνώσει της υπάρχουσας κατάσχεσης καταστροφή ή βλάβη ή υφαίρεση του κατασχεθέντος, που επέρχεται με τη διαρκή ή πρόσκαιρη άρση της εξουσίας της αρχής επί του κατασχεθέντος, η οποία δημιουργείται με την κατάσχεση.
Για να συντελεσθεί το έγκλημα της παραβίασης κατάσχεσης απαιτείται:
α. αφενός μεν η ύπαρξη τυπικά έγκυρης κατάσχεσης,
β. αφετέρου δε η εν γνώσει της υπάρχουσας κατάσχεσης καταστροφή ή βλάβη ή υφαίρεση του κατασχεθέντος, που επέρχεται με τη διαρκή ή πρόσκαιρη άρση της εξουσίας της αρχής επί του κατασχεθέντος, η οποία δημιουργείται με την κατάσχεση.
free photo by pixabay.com
Κατά την έννοια της διάταξης αυτής, η κατάσχεση πρέπει να είναι τυπικά έγκυρη κατά τον χρόνο της πράξης, δηλ. να επιβλήθηκε αρμοδίως και να τηρήθηκαν οι ουσιώδεις τύποι και δεν βλάπτουν τυχόν ακυρότητες.
Δεν τελείται συνεπώς το αδίκημα, αν κατά το οικείο νόμο, η κατάσχεση είναι αυτοδικαίως άκυρη, όπως λ.χ. όταν δεν υπάρχει εκτελεστός τίτλος ή υπάρχουν σοβαρές ακυρότητες, αναφερόμενες στους εξωτερικούς τύπους της νόμιμης υπόστασής της.
Διαπράττεται όμως το έγκλημα αυτό έστω κι αν η κατάσχεση χωρίς να είναι τυπικά άκυρη, μπορεί για οποιονδήποτε λόγο να ακυρωθεί.
Η κατάσχεση μπορεί να είναι αναγκαστική, συντηρητική η κατά της διατάξεις της Πολ. Δικονομίας επιβληθείσα από την αρμόδια αρχή και φέρει τους εξωτερικούς τύπους. Δεν αποτελεί αντικείμενο περαιτέρω ερεύνης από το ποινικό δικαστήριο το κύρος της κατάσχεσης (π.χ. η εμπρόθεσμη ή μη άσκηση της τακτικής αγωγής, ότι τα κατασχεθέντα ανήκουν σε τρίτο κ.λ.π., όπως επίσης κι αν μετά την πράξη της υφαίρεσης η κατάσχεση κηρύχτηκε άκυρη)
Το έγκλημα της υφαίρεσης κατασχημένου είναι υπαλλακτικώς μεικτό. Δηλαδή τρεις είναι οι μορφές ή ενέργειες, με τις οποίες μπορεί να πραγματοποιηθεί η αντικειμενική υπόσταση της αξιόποινης αυτής πράξεως
α) η καταστροφή
β) η βλάβη και
γ) η υφαίρεση του κατασχεμένου.
Η υφαίρεση συνίσταται στην κατακράτηση ή διάθεση ή ανάλωση του κατασχεμένου πράγματος και η μη απόδοσή του στο δικαιούχο έτσι ώστε να αίρεται διαρκώς ή προσκαίρως η εξουσία της αρχής πάνω στο κατασχεμένο, η οποία δημιουργείται ακριβώς με την κατάσχεση.
Η έννοια του όρου «υφαιρεί» στην πράξη αυτή δεν ταυτίζεται με την έννοια της «υφαίρεσης» του άρθρ. 378 Π.Κ., η οποία αφορά υπεξαίρεση μεταξύ προσώπων συνδεομένων με την εκεί αναφερόμενη συγγενική σχέση και διώκεται κατ` έγκληση.
Η κατάσχεση πρέπει να έχει επιβληθεί νομίμως κατά τους όρους του ΚΠολΔ, ΚΠΔ, ΚΕΔΕ κ.λπ. από το αρμόδιο όργανο, δηλ. το δικαστικό επιμελητή, ανακριτική αρχή ή υπάλληλο κ.λπ., επί πραγμάτων κινητών, ακινήτων πλοίων, αεροσκαφών κ.ο.κ.
Ενεργητικό υποκείμενο της παραβίασης κατάσχεσης μπορεί να είναι ο κύριος του πράγματος ή οποιοσδήποτε τρίτος, αδιαφόρως εάν το πράγμα που κατασχέθηκε ευρίσκεται ή μη στα χέρια του ή αν ο δράστης είναι ή όχι μεσεγγυούχος.
Κατά μία άποψη, αντικείμενο της πράξης αυτής μπορούν να καταστούν όχι μόνο πράγματα ενσώματα, αλλά και απαιτήσεις, αφού πρόκειται για νομική σχέση εξουσίας, η οποία μπορεί να στηριχθεί και επί ασωμάτων στοιχείων της περιουσίας. (1308/2010 ΑΠ).
Για τη συγκρότηση της υποκειμενικής υπόστασης απαιτείται δόλος, έστω και ενδεχόμενος, που συνίσταται στη γνώση ότι το πράγμα είναι κατασχεμένο και τη θέληση ή αποδοχή του ενδεχομένου να το καταστρέψει ή βλάψει ή υφαιρέσει ο δράστης με τη διαρκή ή πρόσκαιρη άρση της εξουσίας της Αρχής επί του κατασχεθέντος, η οποία δημιουργείται με την κατάσχεση.
Η υπεξαίρεση και παραβίαση κατάσχεσης, συρρέουν αληθινά κατ` ιδέαν, εφόσον βέβαια το υφαιρούμενο κ.λπ. κατασχεμένο πράγμα είναι ταυτόχρονα και ξένο σε σχέση με το δράστη.
Κατά πάγια νομολογία, δεν χωρεί παράσταση πολιτικής αγωγής, αφού το αδίκημα αυτό στρέφεται κατά της στην Αρχή οφειλόμενης ευπείθειας, αντικείμενο δε του εγκλήματος είναι η διά της επιβολής της κατάσχεσης γεννηθείσα σχέση δημοσίου δικαίου και δεν έχει σημασία η τυχόν πρόσθετη διά του εγκλήματος προσβολή και ιδιωτικών συμφερόντων.
(Σχετική Νομολογία αποφάσεων : 320/2015 ΕΦ ΘΡΑΚΗΣ, 71/2012 ΕΦ ΚΕΡΚΥΡΑΣ, 169/2012 ΔΝΑΥΤ ΠΕΙΡΑΙΑ, 1308/2010 ΑΠ, 809/2004 ΑΠ, 2001/2002 ΑΠ, 4098/2001 ΠΛΗΜΜ ΒΟΛΟΥ, 222/1999 ΕΦ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 109/1999 ΠΛΗΜΜ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ, 1686/1992 ΑΠ).
* Υ.Γ. : Ευχαριστώ για την επίσκεψη. Για οποιαδήποτε ερώτηση ή απορία επικοινωνήστε μαζί μας. Θα χαρώ πολύ να συνομιλήσω μαζί σας για το θέμα που σας απασχολεί. - Γιώργος Γιαγκουδάκης, Ειδικός Δικηγόρος Διαζυγίων - Οικογενειακού & Ποινικού δικαίου στη Καβάλα, Tηλέφωνα 2510834031, κιν. 6945227120, giagkoud@yahoo.com
