"..... Από τις διατάξεις των άρθρων 1485, 1486, 1489, 1493 του Α.Κ. προκύπτει ότι οι γονείς, είτε υπάρχει μεταξύ τους γάμος και συμβιώνουν, είτε έχει διακοπεί η συμβίωση, είτε έχει εκδοθεί διαζύγιο, έχουν κοινή και ανάλογη με τις δυνάμεις τους υποχρέωση να διατρέφουν το ανήλικο τέκνο τους, ακόμη και εάν αυτό έχει περιουσία, της οποίας όμως τα εισοδήματα ή το προϊόν της εργασίας του ή άλλα τυχόν εισοδήματά του δεν αρκούν για τη διατροφή του.
Το μέτρο της διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες ζωής του και περιλαμβάνει τ’ αναγκαία για τη συντήρηση και εν γένει εκπαίδευσή του έξοδα. Ως συνθήκες ζωής νοούνται οι συγκεκριμένοι όροι διαβιώσεως, που ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, τον τόπο κατοικίας, την ανάγκη επιτηρήσεως και εκπαιδεύσεως και την κατάσταση της υγείας του δικαιούχου, σε συνδυασμό με την περιουσιακή κατάσταση του υποχρέου (Α.Π. 823/2000 ΕλλΔνη 41 . 1597).
Εξ άλλου, το δίκαιο της διατροφής εκ του νόμου, ως τμήμα του οικογενειακού δικαίου, περιέχει, κατά κανόνα, αναγκαστικού δικαίου διατάξεις και, συνεπώς, συμβάσεις που τροποποιούν ή καταργούν την υπό του νόμου προβλεπομένη ρύθμιση, είναι κατά κανόνα άκυρες. Παρ’ όλα αυτά, το δικαίωμα διατροφής μπορεί ν’ αναγνωρισθεί και εν μέρει να τροποποιηθεί με σύμβαση, αρκεί αυτή να μην ενέχει χαρακτήρα παραιτήσεως από τη διατροφή για το μέλλον (Ατσαλάκης στην ΕρμΑΚ, Εισαγ. στα άρθρα 1476-1492, αριθ. 41 επ., Γεωργιάδη - Σταθόπουλου Α.Κ., Εισαγ. παρατηρήσεις στα άρθρα 1485 - 1504, αριθ. 55).
Δηλονότι, ο συμβατικός καθορισμός του ποσού της διατροφής είναι έγκυρος, εφ’ όσον το καθορισθέν μέτρο και ύψος της διατροφής δεν διαφέρουν ουσιωδώς από εκείνα, με βάση τα οποία και το αρμόδιο Δικαστήριο θα καθόριζε τη διατροφή, εάν έκρινε την υπόθεση στον ίδιο χρόνο.
free photo by pixabay.com
Διαφορετικά, η σχετική συμφωνία, για την οποία καταδεικνύεται ότι δεν καλύπτει το σύνολο της αναλόγου διατροφής του δικαιούχου, θεωρείται ότι εμπεριέχει σιωπηρή μερική παραίτηση από τη διατροφή για το μέλλον και, συνεπώς, είναι, εν όψει της διατάξεως του άρθρου 1499 του Α.Κ., άκυρη. Εν όψει τούτων, επί συμβατικού καθορισμού του ύψους της κατά νόμο οφειλομένης διατροφής, ο δικαιούχος ταύτης, εάν μεν κρίνει ότι η σχετική συμφωνία του με τον υπόχρεο καλύπτει ικανοποιητικά τις διατροφικές του ανάγκες, μπορεί ακωλύτως ν’ ασκήσει τα εκ ταύτης δικαιώματά του, διαφορετικά διατηρεί το δικαίωμα να προσφύγει στο Δικαστήριο και να ζητήσει από αυτό τον καθορισμό του ποσού της διατροφής στο προσήκον μέτρο (Α.Π. 620/99 ΕλλΔνη 41 . 73, ΕφΘεσσ 1101/2002 Αρμ ΝΖ΄ 38).
Μπορεί, επίσης, εφ’ όσον αποδέχεται τον συμβατικό προσδιορισμό της διατροφής του, ως ανταποκρινόμενο στις ανάγκες της εν γένει συντηρήσεώς του, να ζητήσει τη δικαστική επιβεβαίωση της συμφωνίας του με τον υπόχρεο, προς δε, εάν ο τελευταίος δεν ανταποκρίνεται στις εκ ταύτης υποχρεώσεις του, να ζητήσει από το Δικαστήριο την καταδίκη του στην πληρωμή των καθυστερουμένων οφειλών, ώστε να εξοπλίσει με εκτελεστό τίτλο την έναντι αυτού απαίτησή του.
Να σημειωθεί, επιπροσθέτως, εδώ ότι, επί συμβατικού καθορισμού της διατροφής, ο οποίος έχει χαρακτήρα αναγνωριστικό της καταβλητέας κατά νόμο τοιαύτης, δεν απαιτείται δικαστική ή εξώδικη, κατά τη διάταξη του άρθρου 340 του Α.Κ., όχληση του υποχρέου από τον δικαιούχο, προκειμένου ο υπόχρεος να περιέλθει σε υπερημερία και να οφείλει, έκτοτε, κατά τη διάταξη του άρθρου 1489 του Α.Κ. τη συμφωνημένη διατροφή, αφού στη συμβατική ρύθμισή της συνυπάρχει και η όχληση και ο υπόχρεος καθίσταται υπερήμερος από του χρονικού σημείου, από του οποίου συμφώνησε να καταβάλει τη συμφωνηθείσα διατροφή στον δικαιούχο (ΜπρΘεσσ 2726/1988 Αρμ ΜΒ΄ 1117, Γ. Παπαδημητρίου, Κατ’ άρθρο ερμηνεία νέων διατάξεων Οικογ. Δικαίου, τ. Α΄, σελ. 253).
Τέλος, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1496 του Α.Κ., η εκ του νόμου οφειλομένη διατροφή προκαταβάλλεται σε χρήμα κάθε μήνα. Ο όρος περί προκαταβολής της εκ του νόμου οφειλομένης διατροφής ισχύει και επί συμβατικού προσδιορισμού του ύψους της, αφού και στην περίπτωση αυτή ο υπόχρεος οφείλει ταύτην βάσει των προμνησθεισών διατάξεων του νόμου και όχι εκ συμβάσεως (ΕφΑθ 1021/90 ΝοΒ 38 . 829, Γεωργιάδη – Σταθόπουλου Α.Κ., υπ’ άρθρο 1391 αριθ. 24 και υπ’ άρθρο 1392 αριθ. 7). ...."
ΑΠΟΦΑΣΗ .. /2003 ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Αριθ. καταθ. αγωγής 3512. /2003)
