Για την Ακάλυπτη επιταγή την έννοια, την ποινή και την άσκηση ποινικής δίωξης προβλέπει το άρθρο 79 του Ν 5960/1933 ΠΕΡΙ ΕΠΙΤΑΓΗΣ:
"1. Ο εκδίδων επιταγήν μη πληρωθείσαν επί πληρωτού παρ` ω δεν έχει αντίστοιχα διαθέσιμα κεφάλαια κατά τον χρόνον της εκδόσεως της επιταγής ή της πληρωμής ταύτης, τιμωρείται διά φυλακίσεως τουλάχιστον τριών μηνών και χρηματικής ποινής τουλάχιστον δέκα χιλιάδων δραχμών.
2. Επιβάλλεται φυλάκισις τουλάχιστον ενός έτους
α) εάν ο υπαίτιος μετέρχηται την εν παρ.1 πράξιν κατ` επάγγελμα ή κατά συνήθεια ή
β) εάν αι περιστάσεις υφ` άς ετελέσθη η πράξις μαρτυρούν ότι ο υπαίτιος είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνος. Εις τας περιπτώσεις ταύτας το δικαστήριον, διά της αυτής αποφάσεως, διατάσσει την διά του τύπου δημοσίευσιν, επιμελεία του εισαγγελέως, περιλήψεως της καταδικαστικής αποφάσεως, της σχετικής δαπάνης περιλαμβανομένης εις τα, κατά το άρθρ.581 του Κώδ. Ποιν. Δικονομίας, έξοδα.
3. Το αξιόποινο της πράξης της παρ.1 εξαλείφεται αν ο υπαίτιος αποζημίωσε πλήρως τον κομιστή μετά τη νόμιμη εμφάνιση και μη πληρωμή της επιταγής.
4. Η εισαγωγή εις το ακροατήριον των κατά τας διατάξεις του παρόντος διωκομένων πράξεων γίνεται δι` απευθείας κλήσεως και άνευ προανακρίσεως.
5. Η ποινική δίωξη ασκείται με έγκληση του κομιστή της επιταγής που δεν πληρώθηκε ή του εξ αναγωγής υποχρέου ο οποίος την εξόφλησε και έγινε κομιστής της. Ο εξ αναγωγής υπόχρεος ο οποίος εξόφλησε την επιταγή δικαιούται να λάβει αποζημίωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα για τις αδικοπραξίες (άρθρο 914 επ.).
'Αρθρ. 80 Ν 5960/1933
Ο εν γνώσει ψευδώς βεβαιών ενόρκως ενώπιον του προέδρου ότι απεστερήθη της επιταγής δι` απωλείας, υπεξαιρέσεως, κλοπής, ληστείας, πειρατείας ή καταστροφής αυτής, τιμωρείται κατά τας περί ψευδορκίας διατάξεις του ποινικού νόμου."
Σχετική Νομολογία (σε απόσπασμα)
1. "....Κατά τη διάταξη του άρθρου 79 παρ. 1 του ν. 5960/1933 "περί επιταγής", (κατά την αρχική του διατύπωση και πρό της αντικαταστάσεώς του με το άρθρο 1 του ν.δ. 1325/1972) "εκείνος που εκδίδει εν γνώσει επιταγή μη πληρωθείσα επί πληρωτή παρά τω οποίω δεν έχει αντίστοιχα διαθέσιμα κεφάλαια, κατά το χρόνο, της έκδοσης ή της πληρωμής, τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή ή με εκατέρα των ποινών". Η διάταξη αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 ν.δ. 1325/1972 και ορίσθηκε ότι: "εκείνος ο οποίος εκδίδει επιταγή που δεν πληρώθηκε από πληρωτή γιατί δεν είχε διαθέσιμα κεφάλαια κατά το χρόνο εκδόσεως της επιταγής ή της πληρωμής της, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών". Από τη διάταξη αυτή, από την οποία απαλείφθηκε το "εν γνώσει" της προηγούμενης ρυθμίσεως, προκύπτει ότι, το έγκλημα της εκδόσεως ακάλυπτης επιταγής είναι τυπικό και για τη στοιχειοθέτηση του απαιτείται αντικειμενικά μεν,
free image by pixabay.com
α) έκδοση τυπικά έγκυρης επιταγής, δηλαδή συμπλήρωση επί του εντύπου της επιταγής των στοιχείων που προβλέπονται στο νόμο,
β) υπογραφή του εκδότη, στη θέση υπογραφής του εκδότη, αδιάφορα αν η επιταγή εκδίδεται για ατομικό του χρέος και σύρεται επί προσωπικού του λογαριασμού ή για χρέος άλλου και εταιρίας που εκπροσωπείται από αυτόν και σύρεται επί λογαριασμού του άλλου ή της εταιρίας,
γ) εμπρόθεσμη εμφάνιση της επιταγής προς πληρωμή και
δ) έλλειψη αντίστοιχων διαθεσίμων κεφαλαίων στον πληρωτή, τόσο κατά το χρόνο έκδοσης, όσο και κατά το χρόνο εμφάνισης της επιταγής προς πληρωμή,
υποκειμενικά δε, δόλος, η ύπαρξη του οποίου δεν απαιτείται να αιτιολογείται ιδιαιτέρως, για δε την ύπαρξη του αρκεί η γνώση του εκδότη για την έλλειψη διαθεσίμων κεφαλαίων. Με την νέα δηλαδή ρύθμιση, αρκεί ο απλός (ή ενδεχόμενος) δόλος και δεν απαιτείται άμεσος δόλος, με την έννοια της εν γνώσει ορισμένου περιστατικού τέλεσης της πράξεως.
Άρα, για να είναι, δηλαδή, αξιόποινη η πράξη της εκδόσεως ακάλυπτης επιταγής, αρκεί ο εκδότης αυτής σε επίπεδο γνωστικό να γνωρίζει ακόμη και ως ενδεχόμενο και σε επίπεδο βουλητικό να επιδιώκει ή απλά να αποδέχεται όλα τα απαιτούμενα στοιχεία για την πραγμάτωση της αντικειμενικής υποστάσεως του εν λόγω εγκλήματος, μεταξύ των οποίων είναι και η έλλειψη διαθέσιμων κεφαλαίων. Όταν, συνεπώς, στην καταδικαστική απόφαση για έκδοση ακάλυπτης επιταγής διαλαμβάνεται ότι ο δράστης ενήργησε εκ προθέσεως (εκ δόλου), σημαίνει ότι αυτός γνωρίζει και αποδέχεται όλα τα στοιχεία που κατά νόμο απαρτίζουν την έννοια της αξιόποινης πράξεως του άρθρου 79 παρ. 1 του Ν. 5960/1933, μεταξύ των οποίων είναι και η έλλειψη διαθέσιμων κεφαλαίων στην πληρώτρια Τράπεζα. Ήτοι, για την πληρότητα της αιτιολογίας της καταδικαστικής αποφάσεως για το παραπάνω έγκλημα δεν είναι απαραίτητο να γίνεται σ’ αυτή και ειδική αναφορά σε "γνώση" του εκδότη της επιταγής για την ανυπαρξία διαθέσιμων κεφαλαίων στην πληρώτρια τράπεζα, όπως απαιτούσε η προαναφερόμενη διάταξη πριν από την τροποποίηση της από το άρθρο 1 του ν.δ. 1325/1972....." - Απόφαση 1130/2016 ΑΠ (Ποινικό)
2. ".....επί τέλεσης του από το άρθρο 79 § 1 του Ν. 5960/1933 προβλεπόμενου αδικήματος της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής είναι όχι μόνο ο τόπος όπου ο εκδότης παρέλειψε να καταθέσει στην πληρώτρια Τράπεζα το απαραίτητο για την πληρωμή της χρηματικό ποσό αλλά και ο τόπος όπου επήλθε η ζημία του παθόντος (βλ. ΕφΛαρ 822/2003, Δικογραφία 2004, 275, ΕφΑθ 1665/2001, ΕπΕμπΔ 2001, 527, ΠΠρΦλωρ 11/1983, ΝοΒ 1983, 1403, ΕιρΝίκαιας 117/2008, ΝΟΜΟΣ, I. Μάρκου, δίκαιο επιταγής, β` έκδοση κάτω από το άρθρο 79 υπό Γ αρ. 11 σελ. 307, Β. Βαθρακοκοίλη, Ερμηνευτική - Νομολογιακή Ανάλυση ΚΠολΔ, τόμος Α’, άρθρο 35, αρ. 14, σελ. 262, Ν. Νίκα, Πολιτική Δικονομία, τόμος I, έκδ. 2003, παρ. 17ΙΙΙ3, αριθ. 84, σελ. 230, σημ. 319). Έτσι, και ενόψει των όσων ορίζονται και από τη διάταξη του άρθρου 16 ΠΚ, σχετικά με τον τόπο τέλεσης κάθε εν γένει αξιόποινης πράξης, γίνεται δεκτό ότι τόπος τέλεσης του αδικήματος της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής είναι ο τόπος στον οποίο βρίσκεται το υποκατάστημα της τράπεζας, όπου η επιταγή εμφανίσθηκε ακάρπως προς πληρωμή, γεγονός που με τη σειρά του συνεπάγεται, δεδομένης της ειδικής συντρέχουσας δωσιδικίας του αδικήματος του άρθρου 35 ΚΠολΔ, ότι κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση της στρεφομένης κατά του εκδότη της ακάλυπτης επιταγής πολιτικής αγωγής προς αποζημίωση του τελευταίου κομιστή της ή του εξ αναγωγής κατόχου της που την πλήρωσε, είναι και το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το υποκατάστημα της προαναφερόμενης τράπεζας...." ( Απόφ. 643/2017 ΜON.ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ)
3. ".....επί εκδόσεως ακάλυπτης επιταγής από νομικό πρόσωπο ποινικώς υπεύθυνος υπό τους όρους του άρθρου 79 του ν. 5960/1933 και, άρα, αυτοτελούς υπόχρεος σε αποζημίωση κατά τα άρθρα 71 εδ. β`, 914, 297 και 298 ΑΚ είναι το φυσικό πρόσωπο το οποίο την εξέδωσε είτε υπό την ιδιότητα του καταστατικού οργάνου του νομικού προσώπου, είτε έχοντας τη σχετική εξουσία αντιπροσωπεύσεώς του, είτε εμφανιζόμενο ότι έχει την ανωτέρω ιδιότητα ή εξουσία, και όχι εν συνόλω τα μέλη του Δ.Σ. του νομικού προσώπου...." ( Απόφ. 643/2017 ΜON.ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ).
