Καλωσήλθατε στο κανάλι μου. Σήμερα το θέμα μας αφορά την χρήση της οικογενειακής στέγης σε καθεστώς έγγαμης συμβίωσης και κυρίως διάστασης των συζύγων.
Γειά σας είμαι ο Γιώργος Γιαγκουδάκης δικηγόρος Καβάλας, ειδικός για διαζύγια και οικογενειακό δίκαιο. Θα απαντήσω αμέσως σε οκτώ κρίσιμα ερωτήματα που ενδιαφέρουν τον σύζυγο και την σύζυγο σχετικά με το δικαίωμα τους αυτό και πως θα το ασκήσουν στα δικαστήρια. Αν είσαι σύζυγος και είσαι σε διάσταση αυτό το βιντεάκι είναι για σένα. Πάμε λοπόν και ξεκινάμε απευθείας με την πρώτη ερώτηση.
1. Τι ισχύει από το νόμο για την χρήση της οικογενειακής στέγης σε καθεστώς έγγαμης συμβίωσης;
Οι σύζυγοι σύμφωνα με το νόμο έχουν υποχρέωση έγγαμης συμβίωσης. Η υποχρέωση αυτή περιλαμβάνει όλες τις υποχρεώσεις που επιβάλλει η έγγαμη ζωή σύμφωνα με τις κρατούσες ηθικές αντιλήψεις και συνήθειες. Μεταξύ αυτών είναι και η υποχρέωση των συζύγων για συγκατοίκηση. Από αυτήν απορρέει και η αξίωση καθενός από τους συζύγους να χρησιμοποιήσει την οικογενειακή στέγη, καθώς και να χρησιμοποιήσει τα έπιπλα και σκεύη που βρίσκονται μέσα σ’ αυτήν, ακόμη κι αν δεν ανήκουν στη δική του κυριότητα, αλλά στην κυριότητα του άλλου συζύγου.
2. Τι ορίζουμε ως οικογενειακή στέγη σύμφωνα με τον νόμο;
Οικογενειακή στέγη είναι το ακίνητο που χρησιμεύει για κύρια διαμονή των συζύγων, ανεξάρτητα από το αν ανήκει στον ένα ή και τους δύο συζύγους ή σε τρίτο πρόσωπο. Ως κύρια διαμονή νοείται ο πραγματικός χώρος στον οποίο οι σύζυγοι αναπτύσσουν την κοινή συζυγική τους δραστηριότητα, ανεξάρτητα απ` την έννομη σχέση που τους συνδέει με το ακίνητο καθόλη τη διάρκεια του γάμου μέχρι και τη λύση του. Η οικογενειακή στέγη προσδιορίζεται κατά τη συμβίωση από τους ίδιους τους συζύγους στο πλαίσιο των άρθρων 1386 και 1387 Α.Κ.
3. Τι ισχύει για την οικογενειακή στέγη σε περίπτωση διάστασης;
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1393 εδ. α' Α.Κ., σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης, το Δικαστήριο μπορεί, εφόσον το επιβάλλουν λόγοι επιείκειας ενόψει των ειδικών συνθηκών του καθενός από τους συζύγους και του συμφέροντος των τέκνων, να παραχωρήσει στον ένα σύζυγο την αποκλειστική χρήση ολοκλήρου ή τμήματος του ακινήτου που χρησιμεύει για κύρια διαμονή των ιδίων (οικογενειακή στέγη), ανεξάρτητα από το ποιός από αυτούς είναι κύριος ή έχει απέναντι στον κύριο το δικαίωμα της χρήσης του.
4. Ποιό είναι το βασικό κριτήριο για τη ρύθμιση της οικογενειακής στέγης;
Βασικό κριτήριο για τη ρύθμιση της οικογενειακής στέγης αποτελεί η ρήτρα της επιείκειας. Την ρήτρα αυτή ο νομοθέτης εξειδικεύει αρχικά ο ίδιος με την παράθεση των κριτηρίων δύο αορίστων νομικών εννοιών και ειδικότερα των ειδικών συνθηκών του καθενός από τους συζύγους και του συμφέροντος των τέκνων. Αυτές είναι δυνατόν να επιβάλλουν κατά περίπτωση η παραχώρηση να γίνεται με αντάλλαγμα ή χωρίς αντάλλαγμα.
Ο νόμος δεν ορίζει ποιές είναι οι ειδικές συνθήκες που, αν υπάρχουν, συντρέχει η επιείκεια να επιβάλλει την παραχώρηση της χρήσης της οικογενειακής στέγης. Αυτές θα προσδιορισθούν από το Δικαστήριο με βάση τους όρους ζωής των ενδιαφερομένων μέχρι τη διακοπή της συμβίωσης. Ειδικές συνθήκες θεωρούνται η σωματική και η ψυχική υγεία, οι γενικότερες συνθήκες εργασίας του ενάγοντος και του άλλου συζύγου, καθώς και η οικονομική κατάσταση κυρίως του γονέα που έχει τη γονική μέριμνα των τέκνων τους. Το εύλογο η μη της διακοπής της έγγαμης συμβίωσης του ενάγοντος συζύγου και η τυχόν υπαιτιότητα δεν αποτελούν κριτήρια από το νόμο για την παραχώρηση της χρήσης της οικογενειακής στέγης, συνεκτιμώνται όμως από το Δικαστήριο έμμεσα μαζί με τα άλλα στοιχεία.
5. Ποιά η φύση και ο χαρακτήρας του δικαιώματος παραχώρησης της οικογενειακής στέγης;
Ως προς τον χαρακτήρα της παραχώρησης και τη φύση του δικαιώματος αυτού υπάρχει διχογνωμία. Η διάταξη άρθρου 1393 Α.Κ. δεν αναφέρει αν η παραχώρηση της χρήσης της οικογενειακής στέγης στο σύζυγο που δεν έχει εμπράγματο ή ενοχικό δικαίωμα επί του ακινήτου είναι χαριστική ή γίνεται με αντάλλαγμα.
Κατά μία άποψη, ο σύζυγος που παίρνει τη χρήση της οικογενειακής στέγης είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει αντάλλαγμα στο σύζυγο που έχει την κυριότητα πάνω σε αυτήν. Το αντάλλαγμα αυτό θα είναι μίσθωμα, ανάλογο με τη μισθωτική αξία του ακινήτου και θα καθορίζεται από το Δικαστήριο, είτε με την απόφαση που παραχωρεί τη χρήση, είτε με άλλη απόφαση. Παράλληλα το εν λόγω μίσθωμα θα συμψηφίζεται με την υποχρέωση διατροφής που μπορεί να έχει ο σύζυγος - κύριος της οικογενειακής στέγης, δηλαδή από τη διατροφή που θα έπρεπε ο τελευταίος να καταβάλλει θα αφαιρείται το ποσό που αντιστοιχεί στη μισθωτική αξία του ακινήτου.
Κατ` άλλη άποψη, η παραχώρηση της οικογενειακής στέγης αποτελεί περιορισμένης έκτασης σε είδος διατροφή εκ του νόμου, η οποία θα πρέπει να υπολογίζεται στη συνολική διατροφή, την οποία οφείλει ο υπόχρεος και κύριος της παραχωρούμενης συζυγικής στέγης.
6. Πόσο διαρκεί η ρύθμιση της παραχώρησης της χρήσης οικογενειακής στέγης. Μπορεί αυτή να μεταρρυθμιστεί;
Η ρύθμιση της χρήσης της συζυγικής στέγης είναι προσωρινή δεν έχει μονιμότητα, αφού διαρκεί όσο διαρκεί η διάσταση, δηλ. από τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης μέχρι την αμετάκλητη λύση του γάμου. Μπορεί η σχετική δικαστική απόφαση να μεταρρυθμιστεί σε περίπτωση μεταβολής των περιστάσεων που επέβαλαν την παραχώρηση της χρήσης της συζυγικής στέγης στον ένα σύζυγο. Η απόφαση που ρυθμίζει την χρήση της οικογενειακής στέγης παύει να ισχύει αυτοδικαίως, αν δεν ζητηθεί τροποποίησή της, μετά την αμετάκλητη λύση ή ακύρωση του γάμου. Από τότε οι σχέσεις των συζύγων αναφορικά με την κυριότητα, τη νομή και τη χρήση του ακινήτου που χρησίμευε ως οικογενειακή στέγη διέπονται από τις γενικές διατάξεις του εμπραγμάτου και του ενοχικού δικαίου.
7. Η Μετοίκηση είναι το ίδιο με την παραχώρηση οικογενειακής στέγης;
Το ασφαλιστικό μέτρο της ρυθμίσεως της χρήσεως της οικογενειακής στέγης είναι διαφορετικό ως προς το περιεχόμενο και τον επιδιωκόμενο σκοπό από εκείνο της μετοικήσεως.
Το ασφαλιστικό μέτρο της μετοίκησης, της απομάκρυνσης δηλαδή κάποιου συζύγου από τη συζυγική στέγη, διατάσσεται και αυτό όταν συντρέχει ουσιαστική διακοπή της συμβίωσης και σκοπό έχει, όχι να ρυθμίσει τη χρήση της συζυγικής στέγης, αλλά να ρυθμίσει τις σχέσεις των συζύγων που έχουν διαταραχθεί.
Με σκοπό τη διατήρηση της ειρήνης και τάξης στη συζυγική οικία, διατάσσεται η μετοίκηση ενός από τους συζύγους ως μέσο πρόνοιας, εφόσον κρίνεται ότι η εξακολούθηση της συμβίωσης μόνο περαιτέρω σε παρόξυνση και εκτράχυνση των ήδη τεταμένων συζυγικών σχέσεων οδηγεί.
8. Πως μπορεί να γίνει προσφυγή στο δικαστήριο για την παραχώρηση της χρήσης της οικογενειακής στέγης από εν διαστάσει σύζυγο;
Συνήθως οι εν διαστάσει σύζυγοι δεν κατορθώνουν να λάβουν κοινή απόφαση για τη χρήση της οικογενειακής στέγης στο μέλλον.
Το άρθ. 1393 ΑΚ θεμελιώνει υπέρ του συζύγου (ανδρός ή γυναικός), στο πρόσωπο του οποίου συντρέχουν οι προϋποθέσεις της διατάξεως, αξίωση κατά του άλλου συζύγου, για παραχώρηση της χρήσης της οικογενειακής στέγης, αγώγιμη και εκτελεστή. Αυτό γίνεται κατά παρέκκλιση από τις γενικές διατάξεις του εμπραγμάτου και του ενοχικού δικαίου. Μπορεί να ασκηθεί σχετική κύρια αγωγή ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου κατά τη διάρκεια της διαστάσεως. Επίσης εφόσον υπάρχει επείγουσα περίπτωση ή επικείμενος κίνδυνος, μπορούν να ζητούνται να ληφθούν και ασφαλιστικά μέτρα για την εξασφάλιση του δικαιώματος του συζύγου στον οποίο πρόκειται να παραχωρηθεί η χρήση της οικογενειακής στέγης ή μέτρα τα οποία αποβλέπουν στη διευκόλυνση της εφαρμογής της ρυθμίσεως που διατάζει το δικαστήριο, όπως η απαγόρευση ή η ανοχή της εισόδου σε ορισμένους χώρους.
Έχει κριθεί νομολογιακώς ότι αυτή η ρύθμιση της χρήσης της οικογενειακής στέγης δεν προσκρούει στη συνταγματική διάταξη του αρθ. 17 Συντ. αφού δεν κρίνεται, ότι αποστερεί τον κύριο από την ιδιοκτησία του. Άλλωστε, τόσο η κατοικία όσο και η ιδιοκτησία έχουν και κοινωνική λειτουργία, που, στη συγκεκριμένη περίπτωση, πραγματώνεται με τη διάταξη του άρθ. 1393 ΑΚ, σε συνδυασμό με αυτή του άρθ. 21 Συντ, με την οποία προστατεύεται η οικογένεια.
Επειδή, όπως έχω πει και άλλη φορά, είναι σύνθετα και πολύπλοκα τα νομικά θέματα προτείνουμε το εξής:
Οι σύζυγοι πριν από κάθε ενέργεια τους να συμβουλεύονται για νομική καθοδήγηση Ειδικό δικηγόρο διαζυγίων για την καλύτερη προστασία και διεκδίκηση των νομίμων δικαιωμάτων τους.
Εδώ αγαπητές φίλες και φίλοι φθάσαμε στο τέλος ακόμη ενός ενημερωτικού και χρήσιμου βίντεο.
Στο σημείο αυτό να υπενθυμίσω και πάλι ότι για νομικά θέματα γάμου, διαζυγίων και οικογενειακού δικαίου μπορείτε να έχετε έγκυρη ενημέρωση χωρίς κανένα κόστος, από την μεγάλη βάση του προσωπικού μου blog https://kavala-lawyer.blogspot.com
Επισκεφθείτε λοιπόν το blog μου για ενημέρωση. Στείλτε σχόλια και παρατηρήσεις για βελτίωσή του στην ηλεκτρονική δ/νσή μου info@dikigoros-diazygion.gr
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή και το ενδιαφέρον σας. Σε λίγες μέρες πάλι μαζί σας με ένα ακόμη πιό ενδιαφέρον θέμα.
Μέχρι τότε εύχομαι υγεία και δύναμη σε όλους. Γειά σας.
ΠΗΓΕΣ/ΣΧΕΤΙΚΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ: 27/2019 ΕΦΕΤ ΠΑΤΡΩΝ (ΜΟΝΟΜ), 475/2020 ΕΙΡΗΝ ΧΑΝ (ΑΣΦΑΛ), 834/2020 ΜΠΡΩΤ ΠΑΤΡΩΝ (ΑΣΦΑΛ), 203/2020 ΜΠΡ ΠΑΤΡΩΝ (ΕΙΔΙΚΗ)
-------- . --------
* Υ.Γ. Ευχαριστώ για την επίσκεψη στο blog μου. Λατρεύω τις ερωτήσεις. Αν έχετε ερώτηση ή απορίες επικοινωνήστε μαζί μου. Θα χαρώ πολύ να συνομιλήσω μαζί σας για το θέμα που σας απασχολεί. - Γιώργος Γιαγκουδάκης, Ειδικός Δικηγόρος Διαζυγίων - Οικογενειακού δικαίου στη Καβάλα - Tηλέφωνα 2510834031, κιν. 6945227120 https://dikigoros-diazygion.gr https://giagkoudakis-dikigoros.gr
Σχετικές αναζητήσεις: παραχώρηση χρήσης οικογενειακής στέγης, οικογενειακή στέγη σε διασταση συζυγων, Εξωση απο οικογενειακη στεγη, Οικογενειακη στεγη μετα το διαζυγιο,Χρησιδάνειο οικογενειακή στεγη, αποζημιωση χρησης οικογενειακης στεγης, Διαζυγιο διεκδικηση σπιτιου, Μετοικηση μετα το διαζυγιο,Εξωση συζυγου απο το σπιτι,Μετοίκηση, ασφαλιστικά μέτρα συζυγική στεγη, ειδικος δικηγορος διαζυγιων, καβαλα δικηγορος
