Α. Αυτόφωρο.
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθ. 242 ΚΠοινΔ αυτόφωρο είναι το έγκλημα την ώρα που γίνεται ή το έγκλημα που έγινε πρόσφατα εφόσον σε κάθε περίπτωση δεν έχει περάσει ολόκληρη η επόμενη μέρα από τη διάπραξη του εγκλήματος (θα αναφερθούμε επ΄αυτού κατωτέρω). Συνεπώς θα πρέπει να συντρέχει μία από τις εξής περιπτώσεις:
1. Το έγκλημα να είναι "εν τω πράττεσθαι", δηλαδή ο δράστης να καταλαμβάνεται αμέσως τη στιγμή εκείνη, που διαπράττει την αξιόποινη πράξη.
2. Όταν ο δράστης έχει ήδη ολοκληρώσει την πράξη του, αλλά σε "πρόσφατο χρόνο". Αναφέρονται ενδεικτικά (που σημαίνει ότι και άλλες περιπτώσεις υπάγονται εδώ) στην παραπάνω σχετική διάταξη "ιδίως" :
α) η αμέσως, μετά την τέλεση της πράξης, καταδίωξη του δράστη από τη δημόσια δύναμη, ή από τον παθόντα ή με δημόσια κραυγή,
β) η κατάληψη - οπουδήποτε - του δράστη, που φέρει αντικείμενα ή ίχνη από τα οποία συμπεραίνεται ως πολύ πιθανόν ότι αυτός διέπραξε το έγκλημα, πριν από λίγη ώρα (π.χ.όταν συνελήφθη με ίχνη αίματος στα ρούχα του ή με τα κλοπιμαία, ή με το φονικό όργανο κ.λ.π.)
Β. Χρονικά όρια αυτόφωρου.
Τα χρονικά όρια του αυτόφωρου αρχίζουν από της στιγμής της τέλεσης της αξιόποινης πράξης και εκπνέουν με τη παρέλευση ολόκληρης της επόμενης μέρας (12η ώρα βραδυνή), η οποία (επόμενη μέρα) κατά τη κρατούσα και ορθότερη μέρα πρέπει να υπολογίζεται από μεσονύκτιο (της μέρας που ετελέσθη η πράξη) σε μεσονύκτιο (12η ώρα βραδυνή) της επόμενης μέρας, που αποτελεί και ακριβές σημείο εκπνοής του χρονικού ορίου του αυτοφώρου.
Συνεπώς μπορεί να υπάρξει ανώτατο χρονικό όριο αυτοφώρου έως και 48 ώρες (για ακρίβεια 47 ώρες και 59 πρώτα λεπτά) π.χ. αν η αξιόποινη τελέσθηκε την 0 και 1΄ ώρα σήμερα, η διάρκεια του αυτόφωρου θα είναι κατ΄ ανώτατο χρονικό όριο 47 ώρες και 59 πρώτα λεπτά.
Πρακτική συνέπεια της παρελεύσεως του χρόνου του αυτοφώρου είναι ότι κανένας κατά το νόμο δεν μπορεί να συλληφθεί ως δράστης αυτοφώρου (δηλ. χωρίς κοινοποίηση νόμιμου δικαστικού εντάλματος).
-Τα εγκλήματα που τελούνται δια του τύπου θεωρούνται
πάντοτε αυτόφωρα.
-Τα εγκλήματα που τελούνται από ανηλίκους δεν δικάζονται ως αυτόφωρα
Η ΚΡΙΣΗ ΠΕΡΙ ΥΠΑΡΞΗΣ ΤΟΥ ΑΥΤΟΦΩΡΟΥ: Πρέπει να σημειωθεί ότι ο αρμόδιος Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών κρίνει σε κάθε περίπτωση για το αν υπάρχει ή όχι αυτόφωρο κακούργημα ή πλημμέλημα, αφού ο νόμος του δίδει το δικαίωμα έκδοσης εντάλματος σύλληψης κατά του διωκόμενου δράστη του επ΄αυτοφώρου εγκλήματος (άρθ. 275 & 3 ΚΠοινΔ), μέσα στα νόμιμα χρονικά όρια του αυτόφωρου.
ΠΡΟΣΟΧΗ !
Στα επ΄ αυτοφώρω εγκλήματα που διώκονται κατ΄ έγκληση (δηλ. σε εκείνα που απαιτείται καταγγελία του παθόντος, προκειμένου ν΄ ασκηθεί ποινική δίωξη κατά του δράστη) απαγορεύεται η σύλληψη του επ΄ αυτοφώρω δράστη, αν δεν προηγηθεί η κατά νόμον (άρθ. 275 & 2 ΚΠοινΔ) υποβολή έγκλησης του παθόντος εντός του χρόνου που διαρκεί το αυτόφωρο. Ποιά είναι κατ΄έγκληση διωκόμενα εγκλήματα ορίζεται από το νόμο κατά περίπτωση.
Στις περιπτώσεις σύλληψης επ΄αυτοφώρου είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία η άμεση υποστήριξη του κατηγορουμένου από συνήγορο υπεράσπισης. (Video)
--------------------
Στα αυτόφωρα εγκλήματαΑρθρο 275 Κ.Π.Δ." 1. Προκειμένου για αυτόφωρα κακουργήματα και πλημμελήματα οι ανακριτικοί υπαλληλοι των άρθρων 33 και 34, καθώς και καθε αστυνομικό όργανο, έχουν τηρώντας τις διαταξεις του Συνταγματος και του Αρθρου 279 του Κώδικα για την υποχρέωση, ενώ οποιοσδήποτε πολίτης το δικαίωμα, να συλλαβουν το δραστη, Αμεση προσαγωγή του στον εισαγγελέα."* Η παρ.1 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 14 Ν.3160/2003, ΦΕΚ Α 165/30.6.2003.2. Στα εγκλήματα που διώκονται με έγκληση δεν επιτρέπεται η σύλληψη εκτός αν προηγουμένως υποβληθεί η έγκληση, έστω και προφορικά, εισαγγελέας πλημμελειοδικών έχει το δικαίωμα να εκδίδειεναντίον του σ` εκείνον που έχει δικαίωμα να συλλάβει το δράστη (άρθρ. 42 και 46).3. Στα αυτόφωρα κακουργήματα και πλημμελήματα ο αρμόδιος δράστη που διώκεται ένταλμα σύλληψής του σύμφωνα με όσα ορίζονται στα ή να το καταργεί. άρθρα 276 και 277, το ένταλμα αυτό μπορεί ο εισαγγελέας να το ανακαλεί ή να το καταργεί.
-----------------------------
Γιώργος Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ
George Giagkoudakis Law Office
