Η αναγνώριση του εκτός γάμου τέκνου από τον πατέρα του και η προσβολή αυτής (Μέρος Β’)

                  

             

* Δημοσιεύτηκε  25 /11/2013 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας    

     Σύμφωνα με το `Αρθρο 1484 Αστικού Κώδικα "Σε περίπτωση αναγνώρισης, εκούσιας ή δικαστικής, αν ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, το τέκνο έχει ως προς όλα θέση τέκνου γεννημένου σε γάμο απέναντι στους δύο γονείς και τους συγγενείς τους. "

Συνεπώς με την εκούσια ή δικαστική αναγνώριση η συνέπεια που επέρχεται είναι η πλήρης εξομοίωση των παιδιών που γεννιούνται εκτός γάμου με αυτά που γεννιούνται εντός γάμου εκτός και αν κατ΄εξαίρεση ο νόμος σε ορισμένες περιπτώσεις ορίζει διαφορετικά. Δημιουργείται πλήρης συγγενικός δεσμός μεταξύ του πατέρα και των συγγενών του με το αναγνωρισμένο παιδί το οποίο κληρονομεί κανονικά, όπως τα παιδιά εντός γάμου, τον πατέρα του και τους συγγενείς του πατέρα του. Δημιουργούνται αμοιβαία υποχρεώσεις και δικαιώματα μεταξύ του πατέρα και παιδιού αναγνωρισμένου, όπως ορίζει ο νόμος στις σχέσεις γονέων και παιδιών (άρθ. 1505 επ. ΑΚ).

Η μόνη παρέκκλιση ως προς τη πλήρη εξομοίωση των αναγνωρισμένων τέκνων είναι η περίπτωση της ρύθμισης του επωνύμου (άρθ. 1506 Α.Κ.) και της γονικής μέριμνας (άρθ. 1515 Α.Κ.). Ωστόσο με επιγενόμενο γάμο των γονέων του αναγνωρισθέντος τέκνου καταργείται η παρέκκλιση αυτή.

Κατά το άρθρο 1515 παρ. 1 και 2 ΑΚ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 17 του ν. 1329/1983, η γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου, που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων, ανήκει στη μητέρα του. Σε περίπτωση εκούσιας αναγνωρίσεως του αποκτά γονική μέριμνα και ο πατέρας, που όμως την ασκεί αν παύσει η γονική μέριμνα της μητέρας, ή αν αυτή αδυνατεί να την ασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους. Με αίτηση του πατέρα, το δικαστήριο μπορεί και σε κάθε άλλη περίπτωση να αναθέσει σ` αυτόν την άσκηση της γονικής μέριμνας ή μέρους της, που περιλαμβάνει (1510 παρ. 1 ΑΚ) την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της περιουσίας και την εκπροσώπηση του ανηλίκου, εφόσον αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του τέκνου.

Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1506 παρ. 1 εδ. α, 1475 παρ. 1 εδ. α και 1476 του Α.Κ προκύπτει ότι, το τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του παίρνει το επώνυμο της μητέρας του, ο δε πατέρας μπορεί να αναγνωρίσει με διαθήκη ή με δήλωση του ενώπιον συμβολαιογράφου ως δικό του το τέκνο του που γεννήθηκε χωρίς γάμο, εφόσον συναινέσει επίσης με συμβολαιογραφικό έγγραφο σ` αυτό και η μητέρα. Η σύνταξη ληξιαρχικής πράξεως γεννήσεως εξωγάμου τέκνου στην οποία έχει δηλωθεί ως πατέρας ο γεννήτορας του τέκνου, δεν επιφέρει την εκούσια αναγνώριση, η οποία πρέπει να γίνει οπωσδήποτε με τον διαγραφόμενο στο νόμο πανηγυρικό τρόπο (συμβολαιογραφικό έγγραφο ή διαθήκη), αλλά απλώς και μόνον αποτελεί αποδεικτικό στοιχείο κατά τη δικαστική επιδίωξη της αναγνωρίσεως ή νομιμοποιήσεως του εξωγάμου τέκνου.

Τα αποτελέσματα της αναγνώρισης ενεργούν αναδρομικά από το χρόνο γέννησης του τέκνου ώστε από τότε αυτό να αποκτά δικαίωμα διατροφής και κληρονομικό δικαίωμα.

Ενόψει των διατάξεων των άρθρων 1479 και 1484 του ΑΚ, αντίστοιχη κοινή υποχρέωση διατροφής του χωρίς γάμο γεννηθέντος τέκνου τους έχουν, υπό τους αυτούς όρους, η μητέρα και ο εκουσίως ή δικαστικώς αναγνωρισθείς ως φυσικός του πατέρας. Σε όλες τις ως άνω περιπτώσεις, το μέτρο της διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες ζωής του και περιλαμβάνει τα αναγκαία για τη συντήρηση και εν γένει εκπαίδευση του έξοδα.

Τα αποτελέσματα του επιγενόμενου γάμου ως προς τα ζητήματα του επωνύμου και της γονικής μέριμνας δεν έχουν αναδρομική δύναμη. Για τα τέκνα που γεννήθηκαν ή παραμένουν χωρίς γάμο των γονέων τους, εφόσον προϋπόθεση του δικαιώματος επικοινωνίας είναι η ιδιότητα του γονέα (και τέτοιος δεν είναι κατά νόμο ο φυσικός γεννήτορας, πριν αναγνωρισθεί η πατρότητά του) δεν μπορεί να γίνει λόγος για προσωπική επικοινωνία πατέρα και τέκνου πριν από την αναγνώριση, ενώ τέτοιο δικαίωμα δημιουργείται μετά την αναγνώριση, η οποία έχει ως συνέπεια και την απόκτηση της γονικής μέριμνας από τον πατέρα, υπό τους όρους του άρθρου 1515 ΑΚ.

Αν δεν έχει γίνει αναγνώριση το τέκνο αυτό από νομική άποψη δεν έχει πατέρα. Η γονική μέριμνα του τέκνου αυτού ανήκει στη μητέρα του και ασκείται αποκλειστικά από αυτή. Μόνο με την αναγνώριση αποκτά γονική μέριμνα και ο βιολογικός πατέρας του. Επομένως ο τελευταίος, πριν από την εκούσια ή δικαστική αναγνώριση του τέκνου του, δεν νομιμοποιείται, επικαλούμενος την ιδιότητά του ως βιολογικού πατέρα, να ζητήσει με αγωγή να ανατεθεί σ` αυτόν ολικά ή μερικά η άσκηση της γονικής του μέριμνας. Το ίδιο ισχύει και για το κατά το άρθρο 1520 του ΑΚ δικαίωμα επικοινωνίας, το οποίο αυτός αποκτά με τις προϋποθέσεις και στο μέτρο που αποκτά και τη γονική μέριμνα, δηλαδή από και με την αναγνώριση του τέκνου, εκούσια ή δικαστική, πριν από την οποία δεν έχει τέτοιο δικαίωμα και φυσικά δεν νομιμοποιείται να το ασκήσει.

Είναι δυνατή η προσβολή της εκούσιας αναγνώρισης. Τα άρθρα 1477 -1488 ΑΚ αναφέρουν τι ισχύει ως ακολούθως:

Το άρθρο 1477 Α.Κ. ορίζει τα πρόσωπα που δικαιούνται σε προσβολή της εκούσιας αναγνώρισης:

"Το τέκνο και, σε περίπτωση θανάτου του, οι κατιόντες του δικαιούνται να προσβάλουν την εκούσια αναγνώριση για το λόγο ότι αυτός που δηλώθηκε ως πατέρας δεν είναι πραγματικά πατέρας. Το δικαίωμα αυτό ανήκει επίσης, στην περίπτωση όπου η μητέρα κατά την αναγνώριση είχε πεθάνει ή δεν είχε δικαιοπρακτική ικανότητα, στον καθένα από τους γονείς της και, στην περίπτωση της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1475, στον παππού ή τη γιαγιά που δεν είχε προβεί στην αναγνώριση."

Το άρθρο 1478 ορίζει πότε επιτρέπεται η προσβολή της εκούσιας αναγνώρισης:

"Η προσβολή της αναγνώρισης αποκλείεται, αν περάσουν τρεις μήνες αφότου πληροφορήθηκε την αναγνώριση αυτός που την προσβάλλει. Η προσβολή αποκλείεται σε κάθε περίπτωση, αν περάσουν δύο χρόνια από την αναγνώριση ή, προκειμένου για προσβολή από τέκνο που κατά την αναγνώριση ήταν ανήλικο, δύο χρόνια από την ενηλικίωσή του.

Η προσβολή της εκούσιας αναγνώρισης αποκλείεται στην περίπτωση που προβλέπεται από το άρθρο 1475 § 2. “

Το δικαίωμα για προσβολή της εκούσιας αναγνώρισης είναι προσωποπαγές και μπορεί να ασκηθεί εντός των νομίμων προθεσμιών αποκλειστικά μόνο από τα πρόσωπα που ορίζονται στα παραπάνω άρθρα με διαπλαστική αγωγή με ιστορική βάση ότι ο φερόμενος πατέρας δεν είναι βιολογικός πατέρας του αναγνωρισμένου τέκνου.

-----

* ΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΆΡΘΡΑ ΠΕΡΙ ΓΟΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΤΟΥ ΕΚΤΟΣ ΓΑΜΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

  `Αρθρο 1515

 "Τέκνα χωρίς γάμο των γονέων τους. Η Γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου που 
γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του, ανήκει στη μητέρα του. Σε 
περίπτωση αναγνώρισης του, αποκτά Γονική μέριμνα και ο πατέρας, που όμως την ασκεί αν υπάρχει συμφωνία των γονέων κατά το άρθρο 1513 ή αν έπαυσε η γονική μέριμνα της μητέρας ή αν αυτή αδυνατεί να την ασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους.

 Με αίτηση του πατέρα, το δικαστήριο μπορεί και σε κάθε άλλη περίπτωση να 
αναθέσει και σε αυτόν την άσκηση της γονικής μέριμνας ή μέρους της, εφόσον 
αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του τέκνου.

 Σε περίπτωση δικαστικής αναγνώρισης, στην οποία αντιδίκησε ο πατέρας, αυτός 
δεν ασκεί Γονική μέριμνα ούτε αναπληρώνει τη μητέρα στην άσκηση της, εκτός 
αν υπάρχει συμφωνία των γονέων κατά το άρθρο 1513. Το δικαστήριο μπορεί, αν 
το επιβάλλει το συμφέρον του τέκνου, να αποφασίσει διαφορετικά με αίτηση του 
πατέρα, εφόσον έπαυσε η Γονική μέριμνα της μητέρας ή αυτή αδυνατεί να την 
ασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους ή υπάρχει συμφωνία των γονέων."

*** Το άρθρο 1515 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 15 Ν.3719/2008,
    ΦΕΚ Α 241/26.11.2008.

  `Αρθρο 1513

                      Διαζύγιο ή ακύρωση του γάμου

         Στις  περιπτώσεις  διαζυγίου  η  ακύρωσης του γάμου και εφόσον 
 ζουν και οι δύο γονείς, η άσκηση της γονικής μέριμνας  ρυθμίζεται  από 
 το  δικαστήριο.  Η άσκηση της γονικής μέριμνας μπορεί να ανατεθεί στον 
 έναν από τους γονείς ή, αν αυτοί  συμφωνούν  ορίζοντας  συγχρόνως  τον 
 τόπο  διαμονής  του τέκνου, στους δύο από κοινού. Το δικαστήριο μπορεί 
 να αποφασίσει διαφορετικά, ιδίως να κατανείμει την άσκηση της  γονικής 
 μέριμνας μεταξύ των γονέων ή να την αναθέσει σε τρίτον.        
 
            Για  τη λήψη της απόφασής του το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη 
του 
 τους έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς 
 του,  καθώς  και  τις  τυχόν  συμφωνίες που έκαναν ο γονείς του τέκνου 
 σχετικά με την επιμέλεια  και  τη  διοίκηση  της  περιουσίας  του.      

         Ο  γονέας,  στον  οποίο δεν έχει ανατεθεί η άσκηση της γονικής 
 μέριμνας, έχει το δικαίωμα να ζητάει από τον άλλο πληροφορίες  για  το 
 πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου.

Γιώργος Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας

Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ

Για περισσότερες πληροφορίες 

σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου

επισκεφθείτε το site μας

kavala-lawyer.blogspot.gr

http://www.giagkoudakis.dom.gr 

giagkoud@yahoo.com