Πότε παραγράφονται τα εγκλήματα κατά το Ποινικό Κώδικα; (Μέρος Β')

* Δημοσιεύτηκε   13 / 1/2014 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας 

   Συνεχίζουμε αμέσως από εκεί που σταματήσαμε για το θέμα της παραγραφής των εγκλημάτων στο Ποινικό Δίκαιο. Μιλήσαμε στο προηγούμενο μέρος α΄ για τον ορισμό του εγκλήματος, τη διαίρεση των αξιόποινων πράξεων, των σχετικών διατάξεων για το θεσμό της παραγραφής, τις προθεσμίες παραγραφής, την έναρξη του χρόνου παραγραφής και το πρόσφατο νόμο για την υφ΄ όρον παραγραφή εγκλημάτων μικρής απαξίας (άρθ. 8 παρ. 3α του Ν.4198/2013)

Σήμερα θα μιλήσουμε για την αναστολή προθεσμίας της παραγραφής των εγκλημάτων και για το τι αποφάσισε πρόσφατα η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου για το θεσμό της παραγραφής των εγκλημάτων και την αναστολή αυτής.

ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ

Για το πότε αναστέλλεται η προθεσμία παραγραφής προβλέπει το άρθρο 113 ΠΚ. ως εξής:

1) Η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρόνο σύμφωνα με διάταξη νόμου δεν μπορεί να αρχίσει ή να εξακολουθήσει η ποινική δίωξη.

2) Επίσης, η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η κύρια διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση.

"3. Η κατά τις προηγούμενες παραγράφους αναστολή δεν μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από πέντε χρόνια για τα κακουργήματα, τρία χρόνια για τα πλημμελήματα και έναν χρόνο για τα πταίσματα. Ο χρονικός περιορισμός της αναστολής δεν ισχύει οσάκις η αναβολή ή αναστολή της ποινικής δίωξης έλαβε χώρα κατ` εφαρμογή των άρθρων 30 παρ. 2 και 59 του Κώδικα Ποινικής

Δικονομίας." ( Η παρ.3 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 25 Ν.3346/2005,ΦΕΚ Α 140/17.6.2005.)

4) Αν για την ποινική δίωξη απαιτείται έγκληση, η έλλειψή της δεν αναστέλλει την παραγραφή.

5) Για εκκρεμείς υποθέσεις, ως προς τις οποίες συμπληρώνεται ο χρόνος της παραγραφής, κατ` εφαρμογή του παρόντος και των δύο προηγουμένων άρθρων, την παύση της ποινικής δίωξης μπορεί να τη διατάσσει με σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα εφετών ο αρμόδιος εισαγγελέα πλημμελειοδικών, θέτοντας τη δικογραφία στο αρχείο".

"6. Η προθεσμία παραγραφής των εγκλημάτων που προβλέπονται στα άρθρα 323Α, 324, 336, 338, 339, 342, 343, 345, 346, 347, 348, 348Α, 349, 351, 351 Α, όταν αυτά στρέφονται κατά ανηλίκων, αναστέλλεται μέχρι την ενηλικίωση του θύματος και για ένα έτος μετά, εφόσον πρόκειται για πλημμέλημα, και για τρία έτη μετά, εφόσον πρόκειται για κακούργημα."

( Η παρ.6 προστέθηκε με την παρ.2 άρθρου δεύτερου Ν.3625/2007, ΦΕΚ Α 290/24.12.2007).

Τα άρθρα 30 παρ. 2 και 59 Κ.Ποιν. Δ που αναφέρονται στη παράγραφο 3 του παραπάνω άρθρου 113 Π.Κ. όπου δεν ισχύει ο χρονικός περιορισμός της αναστολής έχουν ως εξής:

‘Αρθρο 30 παρ 2. Κ.Ποιν. Δ - "Στα πολιτικά εγκλήματα, καθώς και στα εγκλήματα από τα οποία μπορούν να διαταραχθούν οι διεθνείς σχέσεις του κράτους, ο Υπουργός Δικαιοσύνης έχει το δικαίωμα με προηγούμενη σύμφωνη απόφαση του Υπουργού Συμβουλίου να αναβάλει την έναρξη της ποινικής δίωξης ή να αναστείλει την ποινική δίωξη. Η αναστολή της ποινικής δίωξης μπορεί να γίνει το αργότερο έως την έναρξη της συζήτησης στο

ακροατήριο."

Κατά το άρθ. άρθρο 59 Κ.Ποιν. Δ ( Προδικαστικά ζητήματα στην ποινική δίκη)

"1. Όταν η απόφαση σε ποινική δίκη εξαρτάται από άλλη υπόθεση για την οποία έχει ασκηθεί ποινική δίωξη, η πρώτη αναβάλλεται ωσότου εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση στη δεύτερη δίκη.

2. Στις περιπτώσεις των άρθρων 224, 229, 362, 363 του Π.Κ., αν για το γεγονός για το οποίο δόθηκε όρκος ή έγινε η καταμήνυση ή ισχυρίσθηκε ή διέδωσε ο υπαίτιος ασκήθηκε ποινική δίωξη, ο εισαγγελέας πλημμελειοδικών, μετά την προκαταρτική εξέταση (άρθρα 31, 43 παρ. 1 εδ. β`), αναβάλλει με πράξη του κάθε περαιτέρω ενέργεια έως το τέλος της ποινικής δίωξης, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του εισαγγελέα εφετών."

"3. Στις περιπτώσεις που υποβάλλεται μήνυση ή έγκληση σε βάρος Ειδικών Επιθεωρητών ή Επιθεωρητών - Ελεγκτών του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης και όλων των Σωμάτων και Υπηρεσιών Επιθεώρησης και Ελέγχου των φορέων της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του ν. 3074/2002 αντίστοιχα για παράβαση των άρθρων 224, 229, 242, 259, 362, 363 Ποινικού Κώδικα, που τέλεσαν με πόρισμα, έκθεση ή κατάθεση κατά τη διάρκεια επιθεώρησης ή ελέγχου ή εξαιτίας αυτών, ο εισαγγελέας πλημμελειοδικών, μετά την προκαταρκτική εξέταση (άρθρα 31 και 43 παρ. 1 εδάφιο β`) ή την ένορκη διοικητική εξέταση, αναβάλλει με πράξη του κάθε περαιτέρω ενέργεια έως το τέλος της ποινικής ή πειθαρχικής δίωξης που ασκήθηκε κατά του υπαιτίου με βάση την έκθεση, το πόρισμα ή την κατάθεση των ανωτέρω, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του εισαγγελέα εφετών."(Η παρ.3 προστέθηκε με το άρθρο 16 παρ.3 Ν.3849/2010,ΦΕΚ Α 80/26.5.2010).

"4. Στις περιπτώσεις οποιασδήποτε από τις αξιόποινες πράξεις της παράνομης εισόδου στη χώρα και εξόδου από αυτή, της κατοχής και της χρήσης ταξιδιωτικών εγγράφων ή δελτίων ταυτοτήτων ή αδειών διαμονής ή άλλων εγγράφων πλαστών ή γνησίων, που εκδόθηκαν για άλλο πρόσωπο, της παράνομης εργασίας και της πορνείας που φέρεται ότι διαπράχθηκε από θύμα εγκλήματος των άρθρων 323, 323Α, 323Β, 348Α, 349, 351 και 351Α του Π.Κ., καθώς και των άρθρων 87 παράγραφοι 5 και 6 και 88 του ν. 3386/2005, εξαιτίας της σε βάρος του συμπεριφοράς του δράστη των ανωτέρω πράξεων, ο εισαγγελέας πλημμελειοδικών, μετά την προκαταρκτική εξέταση ή την αυτεπάγγελτη προανάκριση, αναβάλλει με πράξη του κάθε περαιτέρω ενέργεια κατά του θύματος έως το τέλος της ποινικής δίωξης για το έγκλημα που τελέσθηκε σε βάρος του, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του εισαγγελέα εφετών. Μετά την αμετάκλητη εκδίκαση οποιουδήποτε από τα παραπάνω εγκλήματα που τελέσθηκαν σε βάρος του θύματος, εάν η απόφαση είναι καταδικαστική, δεν ασκείται ποινική δίωξη κατά του τελευταίου για τις προαναφερόμενες πράξεις του.».( Η παρ.4 του άρθρου 59,όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 Ν.3346/2005,ΦΕΚ Α 140/17.6.2005,προστέθηκε με το άρθρο πέμπτο παρ.1 Ν.3875/2010,ΦΕΚ Α 158/20.9.2010).

Η κύρια διαδικασία κατά κανόνα αρχίζει από την επίδοση στο κατηγορούμενο της κλήσης ή του κλητήρου θεσπίσματος για να εμφανισθεί στο ακροατήριο του δικαστηρίου για να δικαστεί για την αξιόποινη πράξη που κατηγορείται.

Από τις διατάξεις των άρθρων 320, 321, 339, 340 και 343 του ΚΠΔ προκύπτει ότι η κύρια διαδικασία στο ακροατήριο αρχίζει, είτε με την επίδοση στον κατηγορούμενο του κλητηρίου θεσπίσματος ή της κλήσεως με τα οποία καλείται αυτός στο ακροατήριο, αδιάφορα αν η υπόθεση αναβλήθηκε ή εκδικάσθηκε, είτε με την εμφάνιση του κατηγορουμένου στο ακροατήριο και τη μη εναντίωσή του στη συζήτηση της υποθέσεως αυτοπροσώπως ή δια του εξουσιοδοτημένου να τον εκπροσωπήσει συνηγόρου του.

Αν το κλητήριο θέσπισμα που επιδόθηκε στον κατηγορούμενο είναι άκυρο, δεν αρχίζει η κύρια διαδικασία, ούτε επέρχεται αναστολή της παραγραφής, ήτοι αν ακυρωθεί το κλητήριο θέσπισμα από το δικαστήριο, η επίδοσή του δεν έχει διακόψει την παραγραφή. Αν ακυρωθεί το κλητήριο θέσπισμα από το δικαστήριο, η επίδοσή του δεν έχει διακόψει την παραγραφή, επανέρχεται η υπόθεση στο στάδιο της προδικασίας και μάλιστα δεν αποκλείεται να μην εισαχθεί πάλι στο ακροατήριο, αν εκδοθεί απαλλακτικό βούλευμα και επομένως η αναστολή της παραγραφής, που επήλθε με την επίδοση της αρχικής κλήσης ή κλητηρίου θεσπίσματος ανατρέπεται. Μετά την επίδοση νέας κλήσης ή νέου κλητηρίου θεσπίσματος στον κατηγορούμενο για εμφάνιση στο ακροατήριο του αρμοδίου πλέον δικαστηρίου, θεωρείται ότι αρχίζει έκτοτε για πρώτη φορά η κύρια διαδικασία, η οποία επιφέρει τώρα πλέον την αναστολή της παραγραφής. (261/2013 ΑΠ, 322/2013 ΑΠ)

Επίσης, από τις διατάξεις των άρθρων 154, 161 παρ. 1 και 162 του ΚΠΔ, σαφώς συνάγεται ότι η αρχή, περί απόδειξης της γενομένης επίδοσης δι` αποδεικτικού (άρ.162), ως μοναδικού μέσου, κάμπτεται όχι μόνο στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό προσβάλλεται ως πλαστό ή άκυρο, αλλά και όταν αυτό απωλεσθεί ή δεν υπάρχει στη δικογραφία γιατί αυτή με απόφαση της αρμόδιας επιτροπής του δικαστηρίου που συγκροτήθηκε, βάσει του υπ` αρ. ν.δ. 120/1966, έχει πολτοποιηθεί, ή αν βεβαιώνεται η απώλεια ή η πολτοποίηση της δικογραφίας και το περιεχόμενο του αποδεικτικού εγγράφου, από υπηρεσιακή βεβαίωση του γραμματέα ή του επιμελητή της αρμόδιας εισαγγελίας, με την οποία αποδεικνύεται η επίδοση του εγγράφου. (363/2013 ΑΠ)

Το χρονικό διάστημα της αναστολής δεν υπολογίζεται στη προθεσμία της παραγραφής. Μετά τη λήξη της αναστολής ο χρόνος παραγραφής συνεχίζει να τρέχει (υπολογιζομένης και της προηγουμένως διαδραμούσης προθεσμίας).

ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΑΥΤΗΣ

Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου (ΣΕ Α` ΤΑΚΤΙΚΗ ΠΟΙΝΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ) με την πρόσφατη υπ΄αριθ. 2/2013 απόφαση του έκρινε ότι η παραγραφή και η αναστολή της παραγραφής είναι θεσμοί του ουσιαστικού δικαίου και εφαρμόζεται και επ` αυτών η αρχή της αναδρομικής ισχύος του ηπιότερου νόμου, που καθιερώνεται με το παραπάνω άρθρο 2 § 1 του ΠΚ. Παραθέτω δύο μικρά αποσπάσματα από την απόφαση αυτή:

".... Από τις ισχύσασες ανωτέρω, διαχρονικά από το 1987 έως σήμερα, διατάξεις του άρθρου 113 του ΠΚ, η περιέχουσα τις ευμενέστερες για τον κατηγορούμενο για κακούργημα διατάξεις είναι η διάταξη του άρθρου 113 του ΠΚ, όπως αυτή ίσχυε κάθε φορά μετά την τροποποίησή της με τα άρθρα 33 § 4 του ν. 2172/1993 και 1 § 6 του ν. 2408/1996, στην οποία και προβλεπόταν η αναστολή της παραγραφής για όσο χρονικό διάστημα διαρκούσε η κύρια διαδικασία και εωσότου να γίνει η αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση, αλλά πάντως όχι πέρα από τα πέντε (5) έτη για τα κακουργήματα, οι διατάξεις δε αυτές, κατ` εφαρμογή της προκύπτουσας από τα άρθρα 7 § 1 του ισχύοντος Συντάγματος και 2 § 1 του ΠΚ αρχής της αναδρομικής εφαρμογής του ηπιότερου ποινικού νόμου, είναι εφαρμοστέες και στην παρούσα υπόθεση, εφόσον ίσχυσαν από το χρόνο τελέσεως της αξιόποινης πράξεως μέχρι την αμετάκλητη εκδίκασή της....."

"... Επειδή, το ποινικό δικαστήριο ερμηνεύει και εφαρμόζει τον ουσιαστικό ποινικό νόμο, όπως

αυτός ισχύει κατά τη δημοσίευση της αποφάσεως. Κατ` εξαίρεση, αν από την τέλεση της αξιόποινης πράξης έως την αμετάκλητη εκδίκασή της ίσχυσαν δύο ή περισσότεροι νόμοι, εφαρμόζεται αυτός που περιέχει τις ευμενέστερες για τον κατηγορούμενο διατάξεις (άρθρο 2 § 1του ΠΚ). Αντιστοίχως, και ο Άρειος Πάγος, κατ` εξαίρεση επίσης της αρχής, σύμφωνα με την οποία εξετάζει αν ο δικαστής της ουσίας εφάρμοσε ορθώς τον νόμο όπως αυτός ίσχυε κατά τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης αποφάσεως, είτε ερευνά τη μη εφαρμογή του επιεικέστερου νόμου που ίσχυε ήδη κατά τη δημοσίευση της αποφάσεως, αν προταθεί ως αναιρετικός λόγος, (άρθρο 510 § 1 στοιχ. Ε του ΚΠΔ), είτε σύμφωνα με το άρθρο 511 εδαφ. γ του ΚΠΔ, όπως τούτο αντικαταστάθηκε από το άρθρο 50 § 5 του ν. 3160/2003, υποχρεούται αυτεπαγγέλτως να εφαρμόσει τον επιεικέστερο ποινικό νόμο που ίσχυσε μετά το χρονικό όριο αυτό, τέτοιος δε επιεικέστερος νόμος είναι και ο αναφερόμενος στην παραγραφή και την αναστολή της παραγραφής.

Έτσι, σε περίπτωση μεταβολής της νομοθεσίας ως προς το χρόνο της παραγραφής ή το χρόνο της αναστολής της παραγραφής της αξιόποινης πράξης, θα εφαρμοσθεί αυτεπαγγέλτως ο επιεικέστερος νόμος που ίσχυσε μετά τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης αποφάσεως και μέχρι την έκδοση αμετάκλητης απόφασης, αφού η παραγραφή και η αναστολή της παραγραφής είναι θεσμοί του ουσιαστικού δικαίου και εφαρμόζεται και επ` αυτών η αρχή της αναδρομικής ισχύος του ηπιότερου νόμου, που καθιερώνεται με το παραπάνω άρθρο 2 § 1 του ΠΚ. Σε περίπτωση δε παραγραφής της αξιόποινης πράξεως ο Άρειος Πάγος, ανεξαρτήτως της βασιμότητας των προβαλλόμενων λόγων αναιρέσεως και υπό τον όρο μόνο ότι η αναίρεση είναι παραδεκτή, υποχρεούται, εφαρμόζοντας αυτεπαγγέλτως τον επιεικέστερο περί παραγραφής νόμο που ίσχυσε μετά τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης αποφάσεως, να αναιρέσει την απόφαση αυτή και να παύσει οριστικώς την ποινική δίωξη κατ` ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 370 εδαφ. β του ΚΠΔ..."

Η παραγραφή, ως θεσμός δημοσίας τάξεως, εξετάζεται αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο σε κάθε στάση της δίκης, ακόμη και από τον Aρειο Πάγο, ο οποίος όταν διαπιστώσει τη συμπλήρωση αυτής, υποχρεούται, να αναιρέσει την προσβαλλόμενη καταδικαστική απόφαση και να παύσει οριστικά την ποινική δίωξη, εφόσον η αίτηση αναιρέσεως είναι τυπικά παραδεκτή και περιέχεται σ` αυτή ένας, τουλάχιστον, παραδεκτός και βάσιμος λόγος από τους περιοριστικά αναφερόμενους στο άρθρο 510 του ΚΠΔ. (175/2013 ΑΠ )

Σε αυτό το σημείο κλείνω το θέμα της παραγραφής των εγκλημάτων το οποίο ελπίζω να βρήκατε χρήσιμο και ενδιαφέρον. Ραντεβού με ένα ακόμη νομικό θέμα την επόμενη βδομάδα. Μέχρι τότε νά΄στε πάντα καλά.

Συντομογραφίες: Π.Κ. = Ποινιικός Κώδικας Κ.Ποιν. Δ. = Κώδικας Ποινικής Δικονομίας

Α.Π. = Άρειος Πάγος

Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας

Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ

Για περισσότερες πληροφορίες 

σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου

επισκεφθείτε το site μας

kavala-lawyer.blogspot.gr

giagkoud@yahoo.com

                                                                                                                                                                     

                           

  

                                                                                                                                   
*Υ.Γ.:     Στείλε το σχόλιο σου, κάνε LIKE και  γράψου στη mailing list. Ευχαριστώ.   

πότε παραγράφονται τα ποινικά αδικήματα, χρόνοσ παραγραφήσ κακουργημάτων, παραγραφη πλημμεληματοσ, παραγραφη πταισματων,ποινικοσ κωδικασ παραγραφη, ποτε γινεται παραγραφη αδικηματων, έναρξη παραγραφήσ ποινικών αδικημάτων, εναρξη χρονου παραγραφησ για αξιοποινεσ πραξεισ, κακουργηματα παραγραφη, παραγραφη εγκληματων ποινικου κωδικα, παραγραφή πλημμελημάτων άρθρο πκ, παραγραφη ποινικα, παραγραφη ποινικων υποθεσεων, παραγραφή πταισμάτων και πλημμελημάτων, παραγραφη στο ποινικο δικαιο, υπολογισμοσ παραγραφησ εγκληματων, χρόνοσ παραγραφήσ πταισμάτων