* Δημοσιεύτηκε 10/ 1 /2015 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας
Η ονοματοδοσία του ανήλικου τέκνου απασχολεί ακόμη και σήμερα τις ελληνικές οικογένειες και δημιουργεί τριβές στο ζευγάρι, αφού ουκ ολίγες φορές παρεμβαίνουν οι παππούδες και οι γιαγιάδες να υποδείξουν το κατάλληλο όνομα για το εγγόνι τους. Κατά τη κρατούσα γνώμη η ονοματοδοσία ανήκει στο πυρήνα της γονικής μέριμνας.
Η γονική μέριμνα για το ανήλικο τέκνο αποτελεί καθήκον και δικαίωμα των γονέων του, οι οποίοι την ασκούν από κοινού (άρθρο 1510 Α.Κ.). Κάθε απόφαση αυτών σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του τέκνου. Περιεχόμενο της γονικής μέριμνας αποτελεί και η ονοματοδοσία του ανηλίκου, περί της οποίας οι γονείς αποφασίζουν από κοινού, διότι κρίνεται ως σοβαρό θέμα.
Σε περίπτωση, που οι γονείς διαφωνούν περί του ονόματος και το συμφέρον του τέκνου επιβάλλει να ληφθεί απόφαση, αποφασίζει το δικαστήριο (άρθρο 1512 Α.Κ). Αυτό θα άρει την ασυμφωνία των από κοινού ασκούντων τη γονική μέριμνα του ανηλίκου διαδίκων- γονέων με τον καθορισμό του κυρίου ονόματος αυτού, με κριτήριο το συμφέρον του ανηλίκου. Ειδικότερα το συμφέρον του ανηλίκου τέκνου, αποτελεί αόριστη νομική έννοια, που εξειδικεύεται ανάλογα με τις συνθήκες κάθε περίπτωσης. Για να κριθεί τι αποτελεί συμφέρον του ανηλίκου στην συγκεκριμένη περίπτωση θα εκτιμηθούν τα περιστατικά που διαπιστώθηκαν, βάσει αξιολογικών κριτηρίων, που αντλεί το δικαστήριο από τους κανόνες της λογικής και τα διδάγματα της κοινής πείρας, λαμβάνοντας υπόψη, σχετικά με το πρόσωπο του ανηλίκου και τα πορίσματα της εξελικτικής ψυχολογίας και της παιδοψυχιατρικής (3486/2006 ΕΦ ΑΘ).
Η ονοματοδοσία ανηλίκου τέκνου δεν είναι συστατικό στοιχείο του μυστηρίου του βαπτίσματος που τελείται εφάπαξ, αναγόμενο δηλαδή στην ουσία του δόγματος μη αναφερομένη ούτε στους,
ιερούς αποστολικούς και συνοδικούς κανόνες, ούτε στις παραδόσεις. Η ονοματοδοσία είναι ανεξάρτητη από το μυστήριο του βαπτίσματος (όπου το ανήλικο αποκτά θρήσκευμα και όχι αναγκαίως και όνομα) ώστε να απαγορεύεται η μεταβολή του. (ΟλΑΠ 240/1975)
Σύμφωνα με το άρθρο 25 ν. 344/1976 Περί ληξιαρχικών πράξεων: " Ονοματοδοσία- "Το όνομα του νεογνού καταχωρίζεται στη ληξιαρχική πράξη της γέννησης ύστερα από δήλωση των γονέων του που ασκούν τη γονική μέριμνα ή του ενός από αυτούς εφόσον έχει έγγραφη εξουσιοδότηση του άλλου, θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής από δημόσια, δημοτική ή κοινοτική αρχή. Αν ο ένας από τους γονείς δεν υπάρχει ή δεν έχει τη γονική μέριμνα, η δήλωση του ονόματος γίνεται από τον άλλο γονέα.
Αν και ο δυο γονείς δεν υπάρχουν ή δεν έχουν γονική μέριμνα, το όνομα καταχωρίζεται με δήλωση αυτού που έχει την επιτροπεία του προσώπου του τέκνου. Η γενομένη σύμφωνα με τα ανωτέρω δήλωση ονοματοδοσίας δεν ανακαλείται".
Κατά το άρθρο 26 παρ. 2 και 3. του ίδιου νόμου: "Υπόχρεοι προς δήλωσιν της βαπτίσεως είναι: α) ο βαπτισθείς, εφ` όσον έχει συμπληρώσει το 14ον έτος της ηλικίας του, β) ο πατήρ ή η μήτηρ ή άλλος έχων την επιμέλειαν του προσώπου αυτού, γ) ο ανάδοχος και δ) οι συγγενείς εξ αίματος του βαπτισθέντος μέχρι και του τρίτου βαθμού, εφαρμοζομένης της παραγράφου 2 του άρθρου 21. - 3. Η εν τη περιθωρίω ληξιαρχικής πράξεως γεννήσεως σημειουμένη βάπτισις περιλαμβάνει την χρονολογίαν της βαπτίσεως, το εις το νεογνόν τυχόν δοθέν όνομα, το όνομα και επώνυμον του δηλούντος, του αναδόχου, του ιερέως και των τυχόν κατά το άρθρον 10 προσληφθέντων μαρτύρων. "
Η καταχώριση βάπτισης όμως, έχει ως αποκλειστικό αποτέλεσμα την αναγραφή θρησκεύματος και ουδόλως επιδρά στο ήδη δηλωθέν (ή ταυτοχρόνως δηλούμενο) όνομα, ενώ μπορεί να γίνει και χωρίς εξουσιοδότηση γονέως ή ακόμη και με πρωτοβουλία άλλων προσώπων απαριθμουμένων στο άρθρο 26 παρ. 2 ν. 344/76. Το γεγονός ότι ο νόμος, στην περιγραφή του περιεχομένου της δήλωσης βάπτισης, συμπεριλαμβάνει και «το εις το νεογνόν τυχόν δοθέν όνομα», δεν ιδρύει εναλλακτική διαδικασία ονοματοδοσίας ξεχωριστή από την κανονική, διότι όπως δέχεται η νομολογία η λήψη ονόματος δεν αποτελεί συστατικό στοιχείο της βάπτισης. Βέβαια κατά την ισχύουσα νομοθεσία και την επικρατούσα συνήθεια, οι γονείς καταχωρούν μαζί με την ονοματοδοσία και την βάπτιση.
Η κατά την τέλεση του μυστηρίου του βαπτίσματος πραγματοποιούμενη ονοματοδοσία συνιστά ένα εκ των τρόπων κτήσεως του κυρίου ονόματος, γεγονός που προκύπτει και από το άρθρο 25 § 1 του ν. 344/1976, κατά το οποίο το όνομα του νεογνού καταχωρίζεται στην ληξιαρχική πράξη γέννησης ύστερα από δήλωση των γονέων του, που ασκούν την γονική μέριμνα ή του ενός εξ αυτών εφόσον έχει έγγραφη εξουσιοδότηση του άλλου, δηλαδή κατά την διάταξη αυτή το όνομα αποκτάται και με σχετική δήλωση των προαναφερομένων προσώπων προς τον αρμόδιο ληξίαρχο και επομένως δεν απαιτείται οπωσδήποτε η τέλεση του μυστηρίου της βαπτίσεως για την απόκτηση του κυρίου ονόματος. (3718/2008 ΕΦ ΑΘ).
Συνεπώς το όνομα αποκτάται με την εξωτερίκευση της δικαιοπρακτικής θέλησης των γονέων του είτε κατά τη βάπτιση με δήλωση προς το ληξίαρχο, είτε εντελώς ανεξάρτητα.
Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Αστικά
Για περισσότερες πληροφορίες
σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου
επισκεφθείτε το site μας
kavala-lawyer.blogspot.gr
http://www.giagkoudakis.dom.gr
http://www.giagkoudakis.dom.gr
