* Δημοσιεύτηκε 6 /6 /2015 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας
Εικονικός γάμος είναι ο γάμος μεταξύ δύο προσώπων που δεν έχουν σοβαρή πρόθεση να εγκαθιδρύσουν ανάμεσά τους πλήρη "κοινωνία βίου" καθόσον υπήρχε εκούσια διάσταση ανάμεσα στις δηλώσεις και στις βουλήσεις τους κατά τη σύναψη του γάμου, θρησκευτικού ή πολιτικού. Πρόκειται δηλαδή για τον γάμο εκείνον που τελείται για λόγους ξένους προς την ηθικά και νομικά αναγνωρισμένη φύση του γάμου, όπως είναι φορολογικοί, κοινωνικοί, οικονομικοί λόγοι κ.λ.π.
Ο νόμος απαριθμεί περιοριστικά τις περιπτώσεις ακυρότητας γάμου στη διάταξη του άρθρου 1372 Αστικού Κώδικα με αποτέλεσμα να μην αναγνωρίζονται άλλοι λόγοι ακυρότητας (πέραν αυτών των άρθρων 1350-1352, 1354, 1356, 1357, 1360 Α.Κ.). Κατ΄ εξαίρεση της αρχής που ισχύει κατά το άρθρο 138 Αστικού Κώδικα, σύμφωνα με το οποίο οι εικονικές δικαιοπραξίες είναι άκυρες κατά την επικρατούσα άποψη, η εικονικότητα σε περίπτωση γάμου δεν επιφέρει την ακυρότητα του. Αυτό συμβαίνει λόγω της μεγάλης σημασίας του θεσμού του γάμου τελούμενου μάλιστα ενώπιον δημόσιας αρχής, που βεβαιώνει τη τέλεσή του και των αναγκαστικού δικαίου σχετικών περί του γάμου διατάξεων του Αστικού Κώδικα. Ο εικονικός γάμος είναι λοιπόν κατ’ αυτήν την άποψη έγκυρος με αποτέλεσμα να επιφέρει όλα τα αποτελέσματά του οριστικώς και δεν κινδυνεύει να ακυρωθεί μελλοντικά για αυτόν το λόγο. Μια άλλη ωστόσο μη κρατούσα άποψη υποστηρίζει ότι υφίσταται ακυρότητα του εικονικού γάμου κατ΄ εφαρμογή των άρθρων 1350 και 1372 Α.Κ., λόγω έλλειψης συμφωνίας των μελλονύμφων. Ακόμη όμως και στην περίπτωση άκυρου γάμου, αυτός παράγει τα έννομα αποτελέσματά του μέχρι την ακύρωσή του. Κατά κανόνα αίρονται αναδρομικά τα αποτελέσματα του γάμου με την απόφαση που τον κηρύσσει άκυρο.
Ειδικότερα “Ο γάμος, ως κοινωνία βίου μεταξύ ετεροφύλων προσώπων που απορρέει από τη θεμελιώδη αρχή του σεβασμού προς την αξία του ανθρώπου (άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος) είναι έγκυρος από την τέλεσή του, η εικονικότητα δεν λαμβάνεται υπόψη στο γάμο, τα παραγωγικά δε αίτια της βουλήσεως έστω και αθέμιτα δεν επηρεάζουν το κύρος του”. Είναι έγκυροι οι εικονικοί γάμοι “που τελούνται όχι για την ίδρυση μόνιμης συμβίωσης, αλλά με άλλους σκοπούς ξένους προς την ηθικά και νομικά αναγνωρισμένη φύση του γάμου όπως π.χ. για την απόκτηση ιθαγένειας, για φορολογικούς ή συνταξιοδοτικούς λόγους. Η συνδρομή τέτοιων κινήτρων δεν επηρεάζουν το κύρος του γάμου και όταν ακόμη οι έγγαμοι απροκάλυτπα δηλώνουν ότι ενήργησαν κατά προσποίηση και με σκοπό τη διακωμώδηση της ηθικής σχέσης του γάμου. “ (βλ. σχετικά Γεωργιάδη - Σταθόπουλου Αστικού Κώδικα ερμηνεία κατ΄ άρθ. 1350-1352, 1372 Α.Κ). Πολλές περιπτώσεις εικονικών γάμων έχουν δει τελευταία το φως της δημοσιότητας μεταξύ Ελλήνων και αλλοδαπών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης από εγκληματικές οργανώσεις ή παράνομα κυκλώματα με σκοπό το εύκολο κέρδος και τον άμεσο πλουτισμό. Τελούνται έτσι από την παράνομη δραστηριότητά τους αυτή εγκλήματα, όπως παραβίαση του άρθρου 355 του Ποινικού Κώδικα (απάτη σχετική με τον γάμο), του άρθρου 356 (διγαμία) καθώς και άλλες παράνομες πράξεις που αφορούν κυρίως τη μη νόμιμη έκδοση εγγράφων (ληξιαρχική πράξη, άδεια διαμονής, παράνομη ελληνοποίηση κ.λ.π). Δυσάρεστη διαπίστωση είναι ότι κυρίως η μη αποτελεσματική οργάνωση των υπηρεσιών του κράτους αποτελεί την “Αχίλλειο πτέρνα του” με αποτέλεσμα εικονικοί ή αλλιώς “λευκοί γάμοι” να αποτελούν “εργαλεία” εύκολου πλουτισμού στα χέρια αδίστακτων παράνομων κυκλωμάτων.
Σύμφωνα με το άρθρο 86 παρ. 1 του πρόσφατου Ν. 4251/2014 “Κώδικα Μετανάστευσης και Κοινωνικής ένταξης και λοιπές διατάξεις” προβλέπονται σχετικά με το Δελτίο Διαμονής πολιτών τρίτης χώρας η μη χορήγηση, ανάκληση ή μη ανανέωση σε περίπτωση εικονικού γάμου τα εξής: "1. Το Δελτίο Διαμονής δεν χορηγείται, ανακαλείται ή δεν ανανεώνεται, εκτός από τις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 24, και στις περιπτώσεις που: α. Αποδειχθεί από επίσημο έγγραφο Ελληνικής Αρχής ή τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή αμετάκλητο βούλευμα του αρμόδιου δικαστικού συμβουλίου ότι χρησιμοποιήθηκαν ψευδείς ή παραπλανητικές πληροφορίες, πλαστά ή παραποιημένα έγγραφα ή ότι διαπράχθηκε με οποιονδήποτε τρόπο απάτη ή ότι χρησιμοποιήθηκαν άλλα παράνομα μέσα και γενικά ότι στοιχειοθετείται κατάχρηση δικαιώματος ή απάτη, όπως στην περίπτωση εικονικού γάμου. β. Ο Ελληνας και τα μέλη της οικογένειας του έπαυσαν να διάγουν πραγματικό συζυγικό ή οικογενειακό βίο. γ. Διαπιστωθεί ότι η οικογενειακή σχέση, ιδίως ο γάμος, η υιοθεσία ή η αναγνώριση τέκνων έχει συναφθεί με κύριο σκοπό την καταστρατήγηση των διατάξεων του Κώδικα αυτού, προκειμένου να αποκτηθεί το Δελτίο Διαμονής ή Μόνιμης Διαμονής. Η οικογενειακή σχέση θεωρείται ότι έχει συναφθεί για το σκοπό αυτόν ιδίως όταν δεν υπάρχει συμβίωση των μελών της οικογένειας ή δεν υφίσταται δυνατότητα επικοινωνίας τους ή όταν ο ένας σύζυγος αγνοεί στοιχεία της ταυτότητας του ετέρου συζύγου."
Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Αστικά
Για περισσότερες πληροφορίες
σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου
επισκεφθείτε το site μας
λέξεις κλειδιά: εικονικός γάμος, εικονικότητα
