Από τις διατάξεις των άρθρων 1485, 1486 και 1493 ΑΚ προκύπτει ότι η αξίωση διατροφής υπέρ ανιόντος ή κατιόντος, αν και προέρχεται από το νόμο, δεν αποκλείεται να καταστεί αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ δικαιούχου και υποχρέου της διατροφής ( άρθρο 361 ΑΚ ). Η συμφωνία αυτή τελεί υπό τον περιορισμό του άρθρου 1499 του ΑΚ, σύμφωνα με τον οποίο δεν επιτρέπεται να περιληφθεί σ΄αυτήν όρος που να αναφέρεται σε παραίτηση του δικαιούχου διατροφής για το μέλλον. Η πιο πάνω συμφωνία είναι, υπό την προαναφερόμενη προϋπόθεση της μη παραίτησης για το μέλλον, έγκυρη, εφόσον όμως το μέτρο και το ύψος της διατροφής, όπως καθορίσθηκαν από τη συμφωνία δεν διαφέρουν σημαντικά από τη διατροφή που θα επιδίκαζε το δικαστήριο σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις. Η ρύθμιση όμως με σύμβαση του δικαιώματος διατροφής από το νόμο, δεν μεταβάλλει την υποχρέωση διατροφής σε υποχρέωση από σύμβαση ( βλ. ΑΠ 620/1999 Δνη 41.73, ΕφΠατρ.735/1995 Αρχ. Νομ. 12. 234,, ΕΑ 1021/1990 Νοβ.1990.829, ΕΑ 6684/1990 Ελλ.Δνη 33.188 ).
free photo by pixabay.com
Οι προϋποθέσεις επιδίκασης διατροφής και ο καθορισμός της έκτασης και το ύψος αυτής κρίνονται από το χρόνο έγερσης της αγωγής ή επί αιτήματος για την επιδίκαση από την υπερημερία, από το χρόνο επέλευσής της, το σχετικό πάντως δικαίωμα πρέπει να έχει γεννηθεί κατά την πρώτη συζήτηση στο ακροατήριο του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου ( ΑΠ 1626/2000 Δνη 42. 710 ).
Εξάλλου κατά το άρθρο 1498 ΑΚ όπως ισχύει μετά το νόμο 1329/1983 διατροφή για το παρελθόν δεν οφείλεται παρά μόνο από την υπερημερία, η οποία, κατά το άρθρο 340 ιδίου Κώδικα, επέρχεται αν προηγήθηκε δικαστική ή εξώδικη όχληση του οφειλέτη από το δανειστή.
Όταν πρόκειται για οφειλή περιοδικών παροχών, όπως στη διατροφή η όχληση γι’ αυτές μπορεί να γίνει είτε για το σύνολο των μελλουσών παροχών είτε και για συγκεκριμένο μέρος, δηλαδή για παροχές ορισμένου χρόνου ( ΑΠ 1547/1986 Νοβ. 87.1040, ΕφΘεσ. 222/2000 Αρμ. 2000.1493, ΕΑ 926/1995 Δνη 96.1119, ΕΑ 7841/1995 Δνη 37. 1120, ΕΑ 2340/1986 Δνη 1986.1142, ΕφΠειρ. 163/1990 Δνη 33. 403 ).
Σε κάθε περίπτωση όμως η όχληση πρέπει να είναι ορισμένη και σαφής κατά το περιεχόμενό της, με την έννοια ότι θα πρέπει να προσδιορίζεται κατά το είδος, την έκταση κλπ η συγκεκριμένη παροχή που καλείται να εκπληρώσει ο οφειλέτης.
Άλλωστε οφείλεται διατροφή για το παρελθόν και στις περιπτώσεις, που ο οφειλέτης γίνεται υπερήμερος, χωρίς όχληση, όπως όταν έχει συμφωνηθεί ορισμένη ημέρα για την πληρωμή της διατροφής και περάσει η ημέρα αυτή ή όταν η όχληση είναι άσκοπη, γιατί ο οφειλέτης δήλωσε ότι, θα καταβάλει τη διατροφή ορισμένη ημέρα, οπότε υπάρχει αυτοόχληση.
Επομένως η υπερημερία του υποχρέου της διατροφής ή και μόνη η όχληση αυτού από το δικαιούχο αποτελούν πρόσθετο όρο της αξιώσεως διατροφής για το παρελθόν και στοιχείο της αγωγής που επιδιώκει την επιδίκαση τέτοιας διατροφής. Η αγωγή αυτή λοιπόν για να είναι ορισμένη θα πρέπει να περιέχει και το πιο πάνω στοιχείο της υπερημερίας ή οχλήσεως του υποχρέου. (ΕφΠειρ. 163/1990 Δνη 33. 403 ). - (ΑΠΟΦΑΣΗ .../2002 ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ)
Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Αστικά
Για περισσότερες πληροφορίες
σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου
επισκεφθείτε το site μας
http://www.giagkoudakis.dom.gr
