* Δημοσιεύτηκε 9/12/2013 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας
Μετά το α΄ μέρος
του άρθρου για τις προϋποθέσεις προσβολής
πατρότητας συνεχίζουμε σήμερα το β΄
μέρος σχετικά με τη προσβολή πατρότητας
και τις συνέπειές της :
Σήμερα σε
υποθέσεις προσβολής πατρότητας τέκνου
υπάρχει η δυνατότητα επιστημονικώς να
αποδειχθεί με ιατρική πραγματογνωμοσύνη
μετά βεβαιότητας (θετική διαπίστωση)
το γεγονός ότι ο εναγόμενος μπορεί να
είναι ο πατέρας του ανήλικου, εφόσον ο
πραγματογνώμονας από την εξέταση και
ανάλυση των στοιχείων του αίματος
(εναγόμενου, το τέκνου και τη μητέρας
του) επί πολυμορφικών αυτοσωματικών
περιοχών DNA - STR μπορεί να καταλήξει σε
πόρισμα ότι είναι κατά 27.600.000.000.000.000.000
ήτοι 99,99999% πιο πιθανό το ανήλικο να είναι
φυσικό τέκνο της ενάγουσας και του
εναγομένου, παρά οποιουδήποτε άλλου
τυχαία επιλεγμένου ζεύγους από τον
Ελληνικό πληθυσμό, γεγονός που αποτελεί
ισχυρότατη ένδειξη ότι το ανήλικο είναι
τέκνο των ανωτέρω. Το ποσοστό αυτό
πιθανότητας είναι τόσο υψηλό ώστε
αγγίζει τα όρια της πλήρους βεβαιότητας
και από πλευράς αποδεικτικής αξίας
ισοδυναμεί με πλήρη απόδειξη της
πατρότητας. Η ανακάλυψη του DNA επέτρεψε
τη θετική διαπίστωση της πατρότητας
και τη βεβαιότητα σε απόλυτο βαθμό της
βιολογικής ταυτότητας ατόμων στις
σχετικές ιατρικές εξετάσεις για τη
διαπίστωση πατρότητας.
4) Τέταρτη
προϋπόθεση προσβολής πατρότητας: Η
προσβολή της πατρότητας τέκνου να
ζητηθεί με άσκηση κύριας ή παρεμπίπτουσας
αγωγής.
Η προσβολή
της πατρότητας τέκνου μπορεί να ζητηθεί
μόνο με κύρια ή παρεμπίπτουσα αγωγή
(άρθρ. 620 Κ.Πολ.Δ) και δεν μπορεί να αφορά
παρεμπίπτον ζήτημα σε άλλη δίκη. Οι
διαδικαστικές πράξεις επιχειρούνται
με πληρεξούσιο δικηγόρο και απαιτείται
πάντα ειδική πληρεξουσιότητα με
συμβολαιογραφικό έγγραφο σε περίπτωση
εκπροσώπησης των διαδίκων στο δικαστήριο,
λόγω της αυστηρά προσωπικής φύσεως των
διαφορών. "Αν η διάγνωση διαφοράς
εξαρτάται, ολικά ή εν μέρει, από κάποια
από τις διαφορές που αναφέρονται στο
άρθρο 620 (και προσβολή πατρότητας), το
δικαστήριο αναβάλλει, με αίτηση ή και
αυτεπαγγέλτως, τη Συζήτηση μέχρι να
εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση στην αγωγή
αυτή. Αν η αγωγή δεν έχει ασκηθεί, ορίζει
προθεσμία γι` αυτό. ‘Οταν η προθεσμία
περάσει άπρακτη, η Συζήτηση μπορεί να
συνεχιστεί και ο σχετικός ισχυρισμός
θεωρείται ότι δεν έχει υποβληθεί. (άρθρο
621 ΚΠολΔ)
Β. Για ποιους
λόγους αποκλείεται η προσβολή της
πατρότητας;
Η Προσβολή της
πατρότητας αποκλείεται:
1. Για το σύζυγο
της μητέρας, όταν περάσει ένα έτος αφότου
πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα
περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι
η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε από
αυτόν, και σε κάθε περίπτωση, όταν
περάσουν πέντε έτη από τον τοκετό.
Απαιτείται ασφαλής γνώση του ακριβούς
χρόνου της γέννησης και σωρευτικά γνώση
όλων εκείνων των περιστατικών εκ των
οποίων συνάγεται η μη σύλληψη του τέκνου
από τον σύζυγο.
Σε περίπτωση
της σύγκρουσης τεκμηρίων πατρότητας
(άρθ. 1466 Α.Κ.) και αμετακλήτου απόφασης
του δευτέρου συζύγου, που κάνει δεκτή
την αγωγή προβολής πατρότητας του η
προθεσμία του πρώτου συζύγου (προσβολής
πατρότητας) αρχίζει από τη γνώση του
αμετακλήτου αυτής της απόφασης.
2. Για τον πατέρα
ή τη μητέρα του συζύγου, όταν περάσει
ένα έτος αφότου έμαθαν το θάνατο του
τελευταίου και τη γέννηση του τέκνου.
Οι γονείς του συζύγου έχουν αυτοτελές
δικαίωμα για την προσβολή πατρότητας
του τέκνου. Προϋποθέτει την γνώση του
θανάτου του παιδιού τους και τη γέννηση
του εγγονού τους και τη παρέλευση έτους
για να χαθεί το σχετικό δικαίωμα.
3. Για το τέκνο,
όταν περάσει ένα έτος από την ενηλικίωσή
του.
4. Για τη μητέρα,
όταν περάσει ένα έτος από τον τοκετό ή,
εφόσον υπάρχει σοβαρός λόγος για τη μη
προσβολή κατά τη διάρκεια του γάμου,
έξι μήνες αφότου λύθηκε ή ακυρώθηκε ο
Γάμος με το σύζυγό της. Δεν προσδιορίζεται
η έννοια του σοβαρού λόγου στη περίπτωση
αυτή από το νόμο και ο δικαστής κρίνει
μετά από προσήκουσα αξιολόγηση των
γεγονότων, πότε συντρέχει ειδικά σε
κάθε υπόθεση σοβαρός λόγος.
5. Για τον άνδρα
που είχε σαρκική συνάφεια με τη μητέρα,
δύο χρόνια από τον τοκετό. ( ‘Αρθρο 1470
Α.Κ).
Οι παραπάνω
προθεσμίες άσκησης αγωγής προσβολής
πατρότητας είναι αποκλειστικές με
αποτέλεσμα με την απώλεια των παραπάνω
προθεσμιών από τα δικαιούμενα πρόσωπα
να οριστικοποιείται η ιδιότητα του
τέκνου γεννημένου σε γάμο.
Η Προσβολή της
πατρότητας αποκλείεται επίσης μετά το
θάνατο του τέκνου, εκτός αν είχε ήδη
ασκηθεί η σχετική αγωγή.
Την πατρότητα
αποκλείεται να προσβάλουν:
1. ο σύζυγος της
μητέρας, αν αυτός αναγνώρισε ότι το
τέκνο είναι δικό του πριν γίνει αμετάκλητη
η απόφαση για την προσβολή. Η αναγνώριση
εδώ προκύπτει άτυπα από την συμπεριφορά
του συζύγου της μητέρας και την
αξιολόγησή της συμπεριφοράς του απέναντι
στο τέκνο και δεν ανακαλείται.
2. οποιοσδήποτε
από τους δικαιούχους που αναφέρονται
στο άρθρο 1469, αν ο σύζυγος συγκατατέθηκε
στην υποβολή της συζύγου του σε τεχνητή
γονιμοποίηση. Ο νομοθέτης εδώ με τη
ρύθμιση αυτή προστατεύει τη τήρηση της
συμφωνίας για τεχνητή γονιμοποίηση για
απόκτηση τέκνου (΄Αρθρο 1471 Α.Κ)
Γ. Ποιοι μπορούν
να προσβάλλουν την πατρότητα τέκνου
γεννημένου σε γάμο;
Την ιδιότητα
του τέκνου ως γεννημένου σε γάμο μπορούν
να προσβάλλουν:
1. Ο σύζυγος της
μητέρας.
2. Ο πατέρας ή η
μητέρα του συζύγου, αν αυτός πέθανε
χωρίς να έχει χάσει το δικαίωμα της
προσβολής.
3. Το τέκνο.
4. Η μητέρα του
τέκνου.
5. Ο άνδρας με
τον οποίο η μητέρα, βρισκόμενη σε διάσταση
με το σύζυγό της, είχε μόνιμη σχέση με
σαρκική συνάφεια κατά το Κρίσιμο διάστημα
της σύλληψης. Η αγωγή προσβολής της
πατρότητας, όταν ασκείται από τον άνδρα
με τον οποίο η μητέρα είχε μόνιμη σχέση
με σαρκική συνάφεια, απευθύνεται κατά
των δύο συζύγων και του τέκνου.
Η προσβολή
γίνεται από το δικαιούμενο αυτοπροσώπως
ή από ειδικό πληρεξούσιό του ή, μετά από
άδεια του δικαστηρίου, από το νόμιμο
αντιπρόσωπό του. (άρθρο 1469 Α.Κ. )
Δ. Εναντίον
ποίων προσώπων απευθύνεται η αγωγή
προσβολής πατρότητας;
Η αγωγή για την
προσβολή της πατρότητας τέκνου γεννημένου
σε γάμο απευθύνεται:
α) αν ασκείται
από τον σύζυγο της μητέρας ή έναν από
τους γονείς του, κατά του τέκνου ή του
ειδικού επιτρόπου του και της μητέρας
του,
β) αν ασκείται
από το τέκνο, κατά της μητέρας και του
συζύγου της,
γ) αν ασκείται
από τη μητέρα, κατά του τέκνου ή του
ειδικού επιτρόπου του και κατά
του συζύγου. Σε
περίπτωση που έχει πεθάνει κάποιος από
αυτούς, απευθύνεται,
με εξαίρεση την
περίπτωση που πέθανε το ίδιο το τέκνο,
κατά των κληρονόμων
αυτού που πέθανε,
αλλιώς απορρίπτεται. (άρθρο 619 ΚΠολΔ)
Ειδικότερα,
επί αγωγής προσβολής πατρότητας τέκνου
γεννημένου σε γάμο, πρέπει, ενόψει της
δεδομένης σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ
του ανηλίκου τέκνου και των γονέων του,
να διοριστεί ειδικός επίτροπος για να
το αντιπροσωπεύσει στην σχετική δίκη
(άρθρο 1517 ΑΚ).
Ε. Ποιά είναι
τα αποτελέσματα της προσβολής της
πατρότητας;
Το τέκνο
χάνει την ιδιότητα τέκνου που γεννήθηκε
σε γάμο, αναδρομικά από τη γέννησή του,
μόλις γίνει αμετάκλητη η απόφαση που
δέχεται την προσβολή αυτής της ιδιότητάς
του. Σε περίπτωση προσβολής από τον
άνδρα που είχε σαρκική συνάφεια με τη
μητέρα, η απόφαση της προηγούμενης
παραγράφου επιφέρει αυτοδικαίως
δικαστική αναγνώριση του παιδιού από
τον άνδρα αυτόν. (άρθ. 1472 ΚΠολΔ)
Με την αμετάκλητη
απόφαση προσβολής πατρότητας το τέκνο
αναδρομικά λογίζεται γεννημένο χωρίς
γάμο των γονέων του. Καταργείται η
συγγένεια με το σύζυγο της μητέρας του
και τους συγγενείς πατρικής γραμμής
και καταργούνται αμοιβαίως αναδρομικά
τα κληρονομικά δικαιώματα με αυτούς.
Επέρχεται αναδρομικά ανατροπή της
κληρονομικής διαδοχής. Καταργείται
αλλά όχι αναδρομικά η γονική μέριμνα
του συζύγου της μητέρας. Ο τελευταίος
έχει δικαίωμα ανάκλησης τυχόν γονικής
παροχής στο τέκνο. Δεν υπάρχουν αμοιβαία
υποχρεώσεις διατροφής. Η οικογενειακή
μεταβολή που επέρχεται με την αμετάκλητη
αυτή απόφαση προβολής πατρότητας πρέπει
να καταχωρηθεί στο περιθώριο της οικείας
ληξιαρχικής πράξης μέσα σε ένα μήνα από
την επέλευση του αμετάκλητου της απόφασης
(άρθ. 14 ν. 344/1976 περί ληξιαρχικών πράξεων).
Αποφάσεις που
δέχονται ή απορρίπτουν α) την προσβολή
της πατρότητας, αποτελούν Δεδικασμένο
υπέρ και εναντίον όλων, εφόσον δεν
υπόκεινται ούτε σε αναίρεση και
Αναψηλάφηση. Το Δεδικασμένο δεν ισχύει
για τον τρίτο που δεν έλαβε μέρος στη
δίκη και που επικαλείται για τον εαυτό
του σχέση γονέα και τέκνου ή γονική
μέριμνα. (‘Αρθρο 618 ΚΠολΔ)
Τα ελληνικά
δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία να
εκδικάσουν τις διαφορές που αναφέρονται
στο άρθρο 614 παρ. 1, αν ο πατέρας ή η μητέρα
ή το τέκνο είναι ‘Ελληνες και αν ακόμη
δεν έχουν ούτε είχαν κατοικία ή διαμονή
στην Ελλάδα. Αν δεν υπάρχει κατά τόπον
αρμόδιο δικαστήριο για να εκδικάσει
τις διαφορές που αναφέρονται στην παρ.
1, αρμόδια είναι τα δικαστήρια της
πρωτεύουσας του κράτους. (‘Αρθρο 622
ΚΠολΔ)
Συντομογραφίες:
Α.Κ. = Αστικός Κώδικας Κ.Πολ.Δ. = Κώδικας
Πολιτικής Δικονομίας
Γιώργος Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ
Για περισσότερες πληροφορίες
σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου
επισκεφθείτε το site μας
