ΓΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΑΣ ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ (ΟΠΩΣ ΙΣΧΥΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ) ΣΕ ΕΞΙ
ΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ (POSTS) 01 - 06
03. ΑΡΘΡΑ 1485 - 1541 Αστικού Κώδικα
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ
Διατροφή από το νόμο
`Αρθρο 1485
Μεταξύ ανιόντων και κατιόντων
Ανιόντες και κατιόντες έχουν αμοιβαία υποχρέωση διατροφής κατά
τους όρους των άρθρων 1486 έως 1502.
`Αρθρο 1486
`Οροι διατροφής
Δικαίωμα διατροφής έχει μόνον όποιος δεν μπορεί να διατρέφει
τον εαυτό του από την περιουσία του ή από εργασία κατάλληλη για την
ηλικία του, την κατάσταση της υγείας του και τις λοιπές βιοτικές του
συνθήκες ενόψει και των τυχόν αναγκών της εκπαίδευσής του.
Το ανήλικο τέκνο, και αν ακόμη έχει περιουσία, έχει δικαίωμα
διατροφής από τους γονείς του, εφόσον τα εισοδήματα της περιουσίας του
ή το προϊόν της εργασίας του δεν αρκούν για τη διατροφή του.
`Αρθρο 1487
Δεν έχει υποχρέωση διατροφής εκείνος που, ενόψει και των
λοιπών υποχρεώσεών του, δεν είναι σε θέση να τη δώσει χωρίς να
διακινδυνεύσει η δική του διατροφή. Ο κανόνας αυτός δεν ισχύει, όταν
πρόκειται για τη διατροφή ανήλικου τέκνου από το γονέα του, εκτός αν
αυτό μπορεί να στραφεί εναντίον άλλου υποχρέου, ή αν μπορεί να
διατραφεί από την περιουσία του.
`Αρθρο 1488
Σειρά των υποχρέων
Υποχρέωση διατροφής έχουν πρώτα οι κατιόντες, κατά τη σειρά
που καλούνται στην εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή, και ο καθένας
τους ανάλογα με την κληρονομική του μερίδα.
`Αρθρο 1489
Αν δεν υπάρχουν κατιόντες, υποχρέωση διατροφής έχουν οι
πλησιέστεροι ανιόντες, που ενέχονται σε ίσα μέρη αν είναι περισσότεροι
στον ίδιο βαθμό.
Οι γονείς έχουν υποχρέωση να διατρέφουν το τέκνο τους από
κοινού, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του.
`Αρθρο 1490
Αν ένας από τους ανιόντες ή τους κατιόντες δεν είναι σε θέση
να δώσει διατροφή, η υποχρέωση βαρύνει εκείνον που είναι υπόχρεος
ύστερα από αυτόν. Το ίδιο ισχύει και όταν, για πραγματικούς ή
νομικούς λόγους, είναι αδύνατη ή ιδιαίτερα δυσχερής η δικαστική
επιδίωξη στην ημεδαπή εναντίον εκείνου που έχει την υποχρέωση.
Στην περίπτωση που καταβάλλει τη διατροφή, αντί για τον αμέσως
υπόχρεο, άλλο πρόσωπο, αυτό υποκαθίσταται αυτοδικαίως στα δικαιώματα
εκείνου που την έλαβε: 1. αν κατέβαλε τη διατροφή δυνάμει του δεύτερου
εδαφίου της προηγούμενης παραγράφου, 2. αν πρόκειται για το κράτος ή
νομικό πρόσωπο δημόσιου δικαίου ή κοινωφελές ίδρυμα που ανέλαβε τη
διατροφή του δικαιούχου ανηλίκου στη θέση του υπόχρεου συγγενή του, 3.
αν πρόκειται για ιδιώτες, στους οποίους ανατέθηκε η επιμέλεια του
προσώπου του δικαιούχου ανηλίκου, σύμφωνα με τα άρθρα 1513, 1514,
1532, 1533 και 1535, 4. αν ο δικαιούχος της διατροφής είναι ανήλικος
και τη διατροφή κατέβαλε, στη θέση του υπόχρεου γονέα του, ο σύζυγος
του τελευταίου.
`Αρθρο 1491
`Οταν το πρόσωπο είναι έγγαμο, η υποχρέωση των κατιόντων και
των ανιόντων του να το διατρέφουν υπάρχει μόνο αν ο σύζυγός του,
ενόψει των λοιπών υποχρεώσεών του, δεν είναι σε θέση να του παρέχει
την οφειλόμενη διατροφή χωρίς να κινδυνεύει η δική του διατροφή ή αν,
για πραγματικούς ή νομικούς λόγους, είναι αδύνατη η ιδιαίτερα δυσχερής
η δικαστική επιδίωξη εναντίον του στην ημεδαπή. Το ίδιο ισχύει και
για τον διαζευγμένο, όταν ο πρώην σύζυγός του έχει απέναντί του
υποχρέωση διατροφής.
`Αρθρο 1492
Σειρά των δικαιούχων
`Οταν αυτοί που έχουν δικαίωμα διατροφής απέναντι σε ορισμένο
πρόσωπο είναι περισσότεροι και ο υπόχρεος δεν επαρκεί να τη δώσει σε
όλους, προτεραιότητα έχουν οι κατιόντες κατά τη σειρά της εξ αδιαθέτου
κληρονομικής διαδοχής. Αν οι περισσότεροι δικαιούχοι είναι ανιόντες,
έχουν προτεραιότητα οι πλησιέστεροι. Ο σύζυγος, ως προς το δικαίωμα
διατροφής, συμπορεύεται με τους ανήλικους κατιόντες και προηγείται από
τους λοιπούς κατιόντες ή άλλους συγγενείς. Το ίδιο ισχύει και για το
διαζευγμένο, εφόσον αυτός έχει δικαίωμα διατροφής.
`Αρθρο 1493
Μέτρο και περιεχόμενο της διατροφής
Το μέτρο διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του
δικαιούχου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του
(ανάλογη διατροφή). Η διατροφή περιλαμβάνει όλα όσα είναι αναγκαία για
τη συντήρηση του δικαιούχου και επί πλέον τα έξοδα για την ανατροφή,
καθώς και την επαγγελματική και την εν γένει εκπαίδευσή του.
`Αρθρο 1494
Μεταβολή των όρων
Αν, αφότου εκδόθηκε η απόφαση που προσδιορίζει τη διατροφή,
μεταβλήθηκαν οι όροι της διατροφής, το δικαστήριο μπορεί να
μεταρρυθμίσει την απόφασή του ή και να διατάξει την παύση της
διατροφής.
`Αρθρο 1495
Ελαττωμένη διατροφή
Οι κατιόντες και οι ανιόντες δικαιούνται μόνο τη στοιχειώδη
διατροφή, που περιλαμβάνει τα απολύτως αναγκαία για τη συντήρηση, αν
υπέπεσαν απέναντι στον υπόχρεο διατροφής σε παράπτωμα που δικαιολογεί
την αποκλήρωσή τους.
`Αρθρο 1496
Χρόνος και τρόπος καταβολής
Η διατροφή προκαταβάλλεται σε χρήμα κάθε μήνα. Αν συντρέχουν
ιδιαίτεροι λόγοι, το δικαστήριο μπορεί να επιτρέψει στον υπόχρεο την
καταβολή με άλλον τρόπο.
`Αρθρο 1497
Οι γονείς που οφείλουν διατροφή σε ανήλικο άγαμο τέκνο τους
έχουν δικαίωμα να ορίσουν τον τρόπο και τα χρονικά διαστήματα που θα
προκαταβάλλεται η διατροφή. Αν το ζήτησε το τέκνο, το δικαστήριο
μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά, εφόσον συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι.
`Αρθρο 1498
Διατροφή για το παρελθόν δεν οφείλεται παρά μόνο από την υπερημερία.
`Αρθρο 1499
Παραίτηση
Παραίτηση από τη διατροφή για το μέλλον δεν ισχύει. Η
προκαταβολή της διατροφής απαλλάσσει τον υπόχρεο μόνο για το διάστημα
που ορίζεται στα άρθρα 1496 και 1497.
`Αρθρο 1500
Απόσβεση
Η αξίωση διατροφής παύει μετά το θάνατο του δικαιούχου ή του
υποχρέου, εκτός αν αφορά παρελθόντα χρόνο ή δόσεις απαιτητές κατά το
χρόνο του θανάτου.
Αρθρο 1501 καταργήθηκε
`Αρθρο 1502
Προσωρινή επιδίκαση διατροφής
Σε περίπτωση όπου ένα τέκνο έχει γεννηθεί χωρίς γάμο της
μητέρας του και η πατρότητά του είναι πολύ πιθανή, εφόσον η μητέρα του
βρίσκεται σε απορία, το δικαστήριο μπορεί, ακόμη και πριν ασκηθεί η
αγωγή για την αναγνώρισή του, να διατάξει ως ασφαλιστικό μέτρο την
προκαταβολή από τον πατέρα στο τέκνο, κάθε μήνα, εύλογου ποσού έναντι
της οφειλόμενης σ` αυτό διατροφής.
`Αρθρο 1503
Δαπάνες τοκετού και διατροφής της άγαμης μητέρας
Σε περίπτωση όπου ένα τέκνο γεννήθηκε χωρίς γάμο της μητέρας
του, το δικαστήριο μπορεί, ύστερα από αιτησή της, να καταδικάσει τον
πατέρα που αναγνωρίστηκε δικαστικώς, ακόμη και αν το τέκνο γεννήθηκε
νεκρό: 1. στην καταβολή των δαπανών του τοκετού, 2. σε διατροφή της
μητέρας, εφόσον αυτή αδυνατεί να διαθρέψει τον εαυτό της, επί δύο
μήνες πριν από τον τοκετό και τέσσερις ύστερα από αυτόν, ή, αν
συντρέχουν ειδικές περιστάσεις, το πολύ επί ένα έτος.
Η αξίωση της μητέρας δεν παύει με το θάνατο του πατέρα και
παραγράφεται όταν περάσουν τρία έτη από τον τοκετό. Αξίωση
αποζημίωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες, δεν
αποκλείεται.
`Αρθρο 1504
Διατροφή μεταξύ αδελφών
Ο αδελφός ή η αδελφή μπορούν, αν το δικαστήριο το κρίνει
εύλογο, να υποχρεωθούν να δίνουν διατροφή σε αδελφό ή αδελφή, αν αυτός
που τη ζητεί αδυνατεί να διατρέφει τον εαυτό του για ιδιαίτερους
λόγους και ιδίως εξαιτίας της ηλικίας του, βαριάς ασθένειας ή
αναρηρίας. Η διατροφή περιλαμβάνει τα απολύτως αναγκαία για τη ζωή
και επιπλέον τα έξοδα για την ανατροφή, καθώς και την επαγγελματική
και την εν γένει εκπαίδευση.
Οι διατάξεις του πρώτου εδαφίου του άρθρου 1487, καθώς και των
άρθρων 1494, 1496 και 1498 έως 1500 εφαρμόζονται και σ` αυτή την
περίπτωση.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ
Σχέσεις γονέων και τέκνων
`Αρθρο 1505
Επώνυμο των τέκνων
Οι γονείς υποχρεούνται να έχουν προσδιορίσει το επώνυμο των
τέκνων τους με κοινή αμετάκλητη δήλωσή τους. Η δήλωση γίνεται πριν από
το γάμο, είτε σε συμβολαιογράφο είτε στον λειτουργό, ενώπιον του
οποίου θα τελεσθεί ο Γάμος. Ο λειτουργός οφείλει να ζητήσει τη
σχετική δήλωση.
Το οριζόμενο επώνυμο, κοινό για όλα τα τέκνα, μπορεί να είναι
είτε το επώνυμο του ενός από τους γονείς είτε συνδυασμός των επωνύμων
τους, που όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να περιλαμβάνει
περισσότερα από δύο επώνυμα.
Αν οι γονείς παραλείψουν να δηλώσουν το επώνυμο των τέκνων
τους, σύμφωνα με τους όρους των προηγούμενων παραγράφων, τα τέκνα
έχουν για επώνυμο το επώνυμο του πατέρα τους.
`Αρθρο 1506
Επώνυμο του τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του
Το τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του παίρνει το
επώνυμο της μητέρας του. Ο σύζυγος της μητέρας μπορεί να δώσει στο
τέκνο, με συμβολαιογραφικό έγγραφο,το επώνυμό του στη θέση του έως
τότε επωνύμου του τέκνου ή επιπρόσθετα, αν συναινέσουν σ` αυτό, κατά
τον ίδιο τύπο, η μητέρα και το τέκνο.
Σε περίπτωση επιγενόμενου γάμου τον γονέων του τέκνου
εφαρμόζονται ως προς το επώνυμό του, εφόσον αυτό είναι ανήλικο, οι
διατάξεις του προηγούμενου άρθρου.
Αν γίνει αναγνώριση, εκούσια ή δικαστική, το ενήλικο τέκνο ή,
αν αυτό είναι ανήλικο, οι γονείς του ή και ένας από αυτούς ή ο
επίτροπός του δικαιούνται, μέσα σε προθεσμία ενός έτους από την
ολοκλήρωση της αναγνώρισης, να προσθέσουν, με δήλωση στο ληξίαρχο, το
πατρικό επώνυμο στο επώνυμο του τέκνου. Αν στη δήλωση προβαίνουν οι
δύο γονείς από κοινού, μπορούν να προσδιορίσουν το νέο επώνυμο του
τέκνου σύμφωνα με τη δεύτερη παράγραφο του προηγούμενου άρθρου.
`Αρθρο 1507
Αμοιβαία υποχρέωση
Γονείς και τέκνα οφείλουν αμοιβαία μεταξύ τους βοήθεια, στοργή
και σεβασμό.
`Αρθρο 1508
Υποχρέωση για παροχή υπηρεσιών
Το τέκνο, εφόσον αποτελεί μέλος του οίκου των γονέων του και
ανατρέφεται ή διατρέφεται από αυτούς, υποχρεούται να παρέχει στους
γονείς του, για τη διοίκηση του οίκου ή την άσκηση του επαγγέλματός
τους, υπηρεσίες ανάλογες με τις δυνάμεις του και τις βιοτικές συνθήκες
του ίδιου και της οικογένειάς του.
`Αρθρο 1509
Παροχές των γονέων προς τα τέκνα τους
Η παροχή περιουσίας στο τέκνο από οποιονδήποτε γονέα του, είτε
για τη δημιουργία ή τη διατήρηση οικονομικής ή οικογενειακής
αυτοτέλειας είτε για την έναρξη ή την εξακολούθηση επαγγέλματος,
αποτελεί δωρεά μόνο ως προς το ποσόν που υπερβαίνει το μέτρο, το οποίο
επιβάλλουν οι περιστάσεις. Η ευθύνη όμως απέναντι στο τέκνο, εκείνου
που έκανε την παροχή, για πραγματικά ή νομικά ελαττώματα του
πράγματος, κρίνεται πάντοτε κατά τις διατάξεις για την ευθύνη του
δωρητή.
`Αρθρο 1510
Γονική μέριμνα
Η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο είναι καθήκον και δικαίωμα των
γονέων (Γονική μέριμνα), οι οποίοι την ασκούν από κοινού. Η γονική
μέριμνα περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της
περιουσίας και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση ή
δικαιοπραξία ή δίκη, που αφορούν το πρόσωπο ή την περιουσία του.
Σε περίπτωση όπου η Γονική μέριμνα παύει λόγω θανάτου, κήρυξης
σε Αφάνεια ή έκπτωσης του ενός γονέα, η γονική μέριμνα ανήκει
αποκλειστικά στον άλλο.
Αν ο ένας από τους γονείς αδυνατεί να ασκήσει τη γονική
μέριμνα για πραγματικούς λόγους ή γιατί είναι ανίκανος ή περιορισμένα
ικανός για δικαιοπραξία, την ασκεί μόνος ο άλλος γονέας. Η επιμέλεια
όμως του προσώπου του τέκνου ασκείται και από τον ανήλικο γονέα.
`Αρθρο 1511
Κάθε απόφαση των γονέων σχετικά με την άσκηση της γονικής
μέριμνας πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του τέκνου.
Στο συμφέρον του τέκνου πρέπει να αποβλέπει και η απόφαση του
δικαστηρίου, όταν, κατά τις διατάξεις του νόμου, το δικαστήριο απο-
φασίζει σχετικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή με τον τρόπο της
ασκησής της. Η απόφαση του δικαστηρίου πρέπει επίσης να σέβεται την
ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας του
φύλου, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας, των πολιτικών ή όποιων
άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγένειας, της εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης
ή της περιουσίας.
Ανάλογα με την ωριμότητα του τέκνου πρέπει να ζητείται και να
συνεκτιμάται η γνώμη του πριν από κάθε απόφαση σχετική με τη γονική
μέριμνα, εφόσον η απόφαση αφορά τα συμφέροντά του.
`Αρθρο 1512
Σε περίπτωση διαφωνίας
Αν οι γονείς διαφωνούν κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας,
και το συμφέρον του τέκνου επιβάλλει να ληφθεί απόφαση, αποφασίζει το
δικαστήριο.
`Αρθρο 1513
Διαζύγιο ή ακύρωση του γάμου
Στις περιπτώσεις διαζυγίου η ακύρωσης του γάμου και εφόσον
ζουν και οι δύο γονείς, η άσκηση της γονικής μέριμνας ρυθμίζεται από
το δικαστήριο. Η άσκηση της γονικής μέριμνας μπορεί να ανατεθεί στον
έναν από τους γονείς ή, αν αυτοί συμφωνούν ορίζοντας συγχρόνως τον
τόπο διαμονής του τέκνου, στους δύο από κοινού. Το δικαστήριο μπορεί
να αποφασίσει διαφορετικά, ιδίως να κατανείμει την άσκηση της γονικής
μέριμνας μεταξύ των γονέων ή να την αναθέσει σε τρίτον.
Για τη λήψη της απόφασής του το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του
τους έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς
του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες που έκαναν ο γονείς του τέκνου
σχετικά με την επιμέλεια και τη διοίκηση της περιουσίας του.
Ο γονέας, στον οποίο δεν έχει ανατεθεί η άσκηση της γονικής
μέριμνας, έχει το δικαίωμα να ζητάει από τον άλλο πληροφορίες για το
πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου.
`Αρθρο 1514
Διακοπή της συμβίωσης
Οι διατάξεις του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζονται και στις
περιπτώσεις όπου υπάρχει Διακοπή της συμβίωσης των συζύγων.
`Αρθρο 1515
"Τέκνα χωρίς γάμο των γονέων τους. Η Γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του, ανήκει στη μητέρα του. Σε περίπτωση αναγνώρισης του, αποκτά Γονική μέριμνα και ο πατέρας, που όμως την ασκεί αν υπάρχει συμφωνία των γονέων κατά το άρθρο 1513 ή αν έπαυσε η γονική μέριμνα της μητέρας ή αν αυτή αδυνατεί να την ασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους.
Με αίτηση του πατέρα, το δικαστήριο μπορεί και σε κάθε άλλη περίπτωση να αναθέσει και σε αυτόν την άσκηση της γονικής μέριμνας ή μέρους της, εφόσον αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του τέκνου.
Σε περίπτωση δικαστικής αναγνώρισης, στην οποία αντιδίκησε ο πατέρας, αυτός δεν ασκεί Γονική μέριμνα ούτε αναπληρώνει τη μητέρα στην άσκηση της, εκτός αν υπάρχει συμφωνία των γονέων κατά το άρθρο 1513. Το δικαστήριο μπορεί, αν το επιβάλλει το συμφέρον του τέκνου, να αποφασίσει διαφορετικά με αίτηση του πατέρα, εφόσον έπαυσε η Γονική μέριμνα της μητέρας ή αυτή αδυνατεί να την ασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους ή υπάρχει συμφωνία των γονέων."
`Αρθρο 1516
Πράξεις από τον ένα γονέα
Ο καθένας από τους γονείς επιχειρεί και μόνος του πράξεις ανα-
φερόμενες στην άσκηση της γονικής μέριμνας: 1. όταν πρόκειται για
συνήθεις πράξεις επιμέλειας του προσώπου του τέκνου ή για την τρέ-
χουσα διαχείριση της περιουσίας του ή για πράξεις που έχουν επεί-
γοντα χαρακτήρα 2. όταν πρόκειται για τη λήψη δήλωσης της βούλησης που
είναι απευθυντέα προς το τέκνο.
Στις περιπτώσεις διακοπής της συμβίωσης των γονέων,
διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου τους, καθώς και όταν πρόκειται για
τέκνο γεννημένο χωρίς γάμο των γονέων του, τις αξιώσεις διατροφής που
έχει το τέκνο κατά του γονέα, ο οποίος δεν έχει επιμέλεια του προσώπου
του, μπορεί να τις ασκεί αυτός που έχει την επιμέλεια και, αν δεν την
έχει κανείς, αυτός με τον οποίο διαμένει το τέκνο.
`Αρθρο 1517
Σύγκρουση συμφερόντων
Αν τα συμφέροντα του τέκνου συγκρούονται με τα συμφέροντα του
πατέρα του ή της μητέρας του, που ασκούν τη Γονική μέριμνα, καθώς και
των συζύγων ή των συγγενών τους εξ αίματος ή εξ Αγχιστείας σε ευθεία
γραμμή, διορίζεται ειδικός επίτροπος.
`Αρθρο 1518
Επιμέλεια του προσώπου
Η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου περιλαμβάνει ιδίως την
ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδεισή του, καθώς και
τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του.
Κατά την ανατροφή του τέκνου οι γονείς του ενισχύουν, χωρίς
διάκριση φύλου, να αναπτύσσει υπεύθυνα και με κοινωνική συνείδηση την
προσωπικότητά του. Η λήψη σωφρονιστικών μέτρων επιτρέπεται μόνον
εφόσον αυτά είναι παιδαγωγικώς αναγκαία και δεν θίγουν την αξιοπρέπεια
του τέκνου.
Κατά τη μόρφωση και την επαγγελματική εκπαίδευση του τέκνου
οι γονείς λαμβάνουν υπόψη τις ικανότητες και τις προσωπικές του
κλίσεις. Γι`αυτό το σκοπό οφείλουν να συνεργάζονται με το σχολείο και
αν υπάρχει ανάγκη, να ζητούν τη συνδρομή αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών ή
δημόσιων οργανισμών.
`Αρθρο 1520
Προσωπική επικοινωνία
Ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο διατηρεί το δικαί-
ωμα της προσωπικής επικοινωνίας με αυτό.
Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία
του τέκνου με τους απώτερους ανίοντές του, εκτός αν υπάρχει σοβαρός
λόγος. Στις περιπτώσεις των προηγούμενων παραγράφων, τα σχετικά με την
επικοινωνία κανονίζονται ειδικότερα από το δικαστήριο.
"Αρθρο 1521.
Περιουσία του τέκνου από διαθήκη ή δωρεά.
"Η διοίκηση των γονέων δεν εκτείνεται και στα περιουσιακά στοιχεία που
περιέρχονται στο τέκνο από διάταξη τελευταίας βούλησης ή από δωρεά με τον
όρο να μην έχουν τη διοίκηση τους οι γονείς".
Αν ο διαθέτης ή ο δωρητής δεν ορίσει το πρόσωπο που θα έχει τη διοίκηση
αυτών των περιουσιακών στοιχείων, το δικαστήριο διορίζει ειδικό
επίτροπο.
Αν στη διάταξη της τελευταίας βούλησης ή στη δωρεά ορίζεται να
μην έχει τη διοίκηση ο ένας από τους γονείς, η διοίκηση ανήκει, σε
περίπτωση αμφιβολίας, στον άλλο γονέα, ο οποίος και αντιπροσωπεύει το
τέκνο μόνος του στις σχετικές δίκες ή δικαιοπραξίες.
`Αρθρο 1522
Ο διαθέτης ή ο δωρητής μπορούν να ορίσουν τον τρόπο, με τον
οποίο θα διοικηθούν τα περιουσιακά στοιχεία που άφησαν ή έδωσαν στο
τέκνο. Παρέκκλιση επιτρέπεται, στην περίπτωση της δωρεάς, εφόσον ο
δωρητής συναινεί σ` αυτήν. Αν ο δωρητής δεν ζει ή αρνείται να
συναινέσει ή η συναίνεσή του δεν είναι εφικτή, καθώς και στις
περιπτώσεις των επιδόσεων με διάταξη τελευταίας βούλησης, η παρέκ-
κλιση επιτρέπεται μόνο με άδεια του δικαστηρίου και εφόσον επιβάλ-
λεται από το συμφέρον του τέκνου.
`Αρθρο 1523
Διαχειριστικές πράξεις των γονέων. Απογραφή
Οι γονείς οφείλουν να συντάσσουν απογραφή για κάθε περιουσία
που περιέρχεται στο τέκνο και υπάγεται στη γονική τους διοίκηση.
`Αρθρο 1524
Δωρέες
Οι γονείς δεν μπορούν να προβαίνουν σε δωρεές από την περιου-
σία του τέκνου. Εξαιρούνται οι δωρεές που επιβάλλονται από ιδιαίτερο
ηθικό καθήκον ή από λόγους ευπρέπειας.
`Αρθρο 1525
Επωφελής τοποθέτηση των μετρητών
Οι γονείς έχουν την υποχρέωση να κάνουν, χωρίς υπαίτια καθυ-
στέρηση, παραγωγικά ή να τοποθετήσουν επωφελώς τα μετρητά χρήματα του
τέκνου, των οποίων έχουν τη διοίκηση, αν δεν υπάρχει ανάγκη να τα
κρατούν για να αντιμετωπίζουν δαπάνες. Το δικαστήριο μπορεί να
διατάξει διαφορετική διάθεσή τους.
`Αρθρο 1526
Διαχείριση με διατυπώσεις
Οι γονείς δεν μπορούν, χωρίς την άδεια του δικαστηρίου, να
επιχειρήσουν στο όνομα του τέκνου τις πράξεις που απαγορεύονται και
στον επίτροπο ανηλίκου χωρίς άδεια του δικαστηρίου.
`Αρθρο 1527
Η κληρονομία που επάγεται στο ανήλικο τέκνο θεωρείται ότι
γίνεται αποδεκτή πάντοτε με το ευεργέτημα της απογραφής, και το τέκνο,
με την επιφύλαξη των διατάξεων το άρθρου 1912, δεν εκπίπτει από το
ευεργέτημα αυτό. Τρίτοι, που έχουν έννομο συμφέρον, μπορούν να
αξιώσουν από το γονέα ο οποίος έχει τη διοίκηση, να συντάξει απογραφή
μέσα σε τέσσερις μήνες το βραδύτερο.
`Αρθρο 1528
Σχετική ακυρότητα
Είναι άκυρες οι πράξεις των γονέων που γίνονται με παράβαση
των άρθρων 1524 και 1526. Την ακυρότητα προτείνουν ο πατέρας, η
μητέρα, το τέκνο και οι καθολικοί ή ειδικοί διάδοχοί του.
`Αρθρο 1529
Χρησιμοποίηση για τις ανάγκες του τέκνου
Οι γονείς χρησιμοποιούν τα εισοδήματά από την περιουσία του
τέκνου, την οποία διοικούν, για τη συντήρηση, τη μόρφωση και την
εκπαίδευσή του. Μπορούν επίσης να τα χρησιμοποιήσουν και για τις
ανάγκες της οικογένειας, στο μέτρο που αυτό κρίνεται εύλογο. `Ο,τι
περισσεύει περιέρχεται στην περιουσία του τέκνου.
Οι γονείς μπορούν επίσης, σε περιπτώσεις εξαιρετικής ανάγκης
και με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 1526, να χρησιμοποιούν
και το κεφάλαιο της περιουσίας του τέκνου.
`Αρθρο 1530
Οι δαπάνες των γονέων
Οι γονείς έχουν δικαίωμα να απαιτήσουν τις δαπάνες που έκαναν
για την επιμέλεια του προσώπου και τη διοίκηση της περιουσίας του
τέκνου, αν από τις περιστάσεις είχαν δικαίωμα να τις θεωρήσουν
αναγκαίες και δεν είναι από εκείνες που τους βαρύνουν.
`Αρθρο 1531
Ευθύνη των γονέων
Οι γονείς κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας, έχουν υπο-
χρέωση να δείχνουν την επιμέλεια που δείχνουν και στις δικές τους υπο-
θέσεις. Αν ζημία που προκλήθηκε οφείλεται σε παράβαση υποχρέωσης και
των δύο γονέων, οι γονείς ευθύνονται εις ολόκληρον.
"Αρθρο 1532.
Συνέπειες κακής άσκησης.
Αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτούργημά τους για την Επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή τη διοίκηση της περιουσίας του ή αν ασκούν το λειτούργημα αυτό καταχρησικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σ` αυτό, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας, οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου, ο εισαγγελέας ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξεις οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο.
Το δικαστήριο μπορεί ιδίως να αφαιρέσει από τον ένα γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ολικά ή μερικά και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο ή, αν συντρέχουν και στο πρόσωπο αυτού οι προϋποθέσεις της προηγούμενης παραγράφου, να αναθέσει την πραγματική φροντίδα του τέκνου ή, ακόμη, και την επιμέλειά του ολικά ή μερικά σε τρίτον ή και να διορίσει επίτροπο".
"Σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του πρώτου εδαφίου και επίκειται άμεσος κίνδυνος για τη σωματική ή την ψυχική υγεία του τέκνου, ο εισαγγελέας μπορεί να διατάσσει κάθε πρόσφορο μέτρο για την προστασία του, μέχρι την έκδοση της αποφάσεως του δικαστηρίου, στο οποίο πρέπει να απευθύνεται εντός τριάντα ημερών."
*Βάσει άρθρου 4 Ν.3500/2006 "Επί ασκήσεως σωματικής βίας σε βάρος ανηλίκου, ως μέσου σωφρονισμού στο πλαίσιο της ανατροφής του, εφαρμόζεται το άρθρο 1532 του Αστικού Κώδικα".
`Αρθρο 1533
Η αφαίρεση του συνόλου της επιμέλειας του προσώπου του τέκνου
και από τους δύο γονείς και η ανάθεσή της σε τρίτο διατάσσονται από το
δικαστήριο, μόνο όταν άλλα μέτρα έμειναν χωρίς αποτέλεσμα ή κρίνεται
ότι δεν επαρκούν για να αποτρέψουν κίνδυνο της σωματικής, πνευματικής
ή ψυχικής υγείας του τέκνου.
Το δικαστήριο ορίζει την έκταση της γονικής μέριμνας που παραχωρεί
στον τρίτο, και τους όρους της άσκησής της.
"Το δικαστήριο αποφασίζει την ανάθεση της πραγματικής φροντιδας ή της
επιμέλειας στον τρίτο κατά τη δεύτερη παράγραφο του προηγούμενου άρθρου
ή την πρώτη παράγραφο του παρόντος, ύστερα από έλεγχο του ήθους, των
βιοτικών συνθηκών και γενικά της καταλληλότητάς του, στηριζόμενο
υποχρεωτικά σε βεβαίωση της κοινωνικής υπηρεσίας.
Η ανάθεση γίνεται σε κατάλληλη οικογένεια, κατά προτίμηση συγγενική
(ανάδοχη οικογένεια) και, αν αυτό δεν είναι δυνατό, σε κατάλληλο ίδρυμα".
`Αρθρο 1534
Σε περίπτωση όπου υπάρχει κατεπείγουσα ανάγκη ιατρικής επέμ-
βασης, για να αποτραπεί κίνδυνος ζωής ή υγείας του τέκνου, ο Εισαγ-
γελέας πρωτοδικών μπορεί, αν αρνούνται οι γονείς, να δώσει αυτός
αμέσως την απαιτούμενη άδεια, ύστερα από αίτηση του αρμόδιου για τη
θεραπεία γιατρού ή του διευθυντή της κλινικής όπου νοσηλεύεται το
τέκνο ή οποιουδήποτε άλλου αρμόδιου υγειονομικού οργάνου.
`Αρθρο 1535
Αφαίρεση με αίτηση των γονέων
Το δικαστήριο αφαιρεί την άσκηση της γονικής μέριμνας ή μέρους
της από τους δύο γονείς για σπουδαίο λόγο, αν το ζητήσουν οι ίδιοι,
υποδεικνύοντας και το πρόσωπο που δέχεται να αναλάβει την αφαιρούμενη
άσκηση. Με την απόφαση για την αφαίρεση, το δικαστήριο αναθέτει την
αφαιρούμενη άσκηση στο υποδεικνυόμενο ή σε άλλο πρόσωπο,
προσδιορίζοντας και τον τρόπο της άσκησής της. `Οταν λείπει τέτοιος
προσδιορισμός, εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις για την επιτροπεία.
`Αρθρο 1536
Μεταβολή των συνθηκών
Αν από τότε που εκδόθηκε δικαστική απόφαση σχετική με τη
Γονική μέριμνα μεταβλήθηκαν οι συνθήκες, το δικαστήριο οφείλει, ύστερα
από αίτηση ενός ή και των δύο γονέων, των πλησιέστερων συγγενών του
τέκνου ή του εισαγγελέα, να προσαρμόσει την απόφασή του στις νέες
συνθήκες ανακαλώντας ή μεταρρυθμίζοντάς την, σύμφωνα με το συμφέρον
του τέκνου, και ιδίως να αποδώσει στους γονείς την άσκηση της γονικής
μέριμνας που τους είχε αφαιρεθεί.
`Αρθρο 1537
`Εκπτωση των γονέων
Ο γονέας εκπίπτει από τη γονική μέριμνα αν καταδικάστηκε
τελεσίδικα σε φυλάκιση τουλάχιστον ενός μηνός για αδίκημα που διέ-
πραξε με δόλο και που αφορά τη ζωή, την υγεία και τα ήθη του τέκνου.
Το δικαστήριο μπορεί, σ` αυτή την περίπτωση, εκτιμώντας τις
περιστάσεις, να αφαιρέσει από το γονέα τη γονική μεριμνα και ως προς
τα λοιπά τέκνα του, ύστερα από αίτηση του άλλου γονέα, των
πλησιέστερων συγγενών ή του εισαγγελέα.
`Αρθρο 1538
Παύση της γονικής μέριμνας
Η Γονική μέριμνα παύει στο σύνολό της, ως προς τον ένα γονέα,
αν αυτος εκπέσει σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο ή πεθάνει ή κηρυχθεί
σε Αφάνεια, και ως προς τους δύο γονείς, αν το τέκνο ενηλικιωθεί ή
πεθάνει ή κηρυχθεί σε Αφάνεια.
`Αρθρο 1539
Συνέπειες παύσης
Αν έπαψε η Γονική μέριμνα ή το δικαίωμα των γονέων να διοι-
κούν την περιουσία του τέκνου τους ή και μόνη η ασκησή τους, οι γονείς
οφείλουν λογοδοσία ως προς το κεφάλαιο της περιουσίας του τέκνου και
παράδοσή της. Το ίδιο ισχύει, αν έπαψε η Γονική μέριμνα ή το δικαίωμα
διοίκησης της περιουσίας του τέκνου ή και μόνη η άσκησή τους, ως προς
τον ένα μόνο από τους γονείς.
`Αρθρο 1540
Αν έπαψε η Γονική μέριμνα ή η άσκησή της, ολικά ή μερικά, οι
γονείς έχουν δικαίωμα να εξακολουθήσουν τις πράξεις που ανάγονται στην
επιμέλεια του προσώπου ή τη διοίκηση της περιουσίας του τέκνου, ώσπου
να πληροφορηθούν την παύση της. Οι τρίτοι όμως δεν δικαιούνται να
επικαλεστούν αυτό το δικαίωμα των γονέων, αν γνώριζαν ή όφειλαν να
γνωρίζουν την παύση.
`Αρθρο 1541
Αν η Γονική μέριμνα έπαψε με το θάνατο ή την Αφάνεια του
τέκνου, οι γονείς έχουν υποχρέωση να φροντίζουν τις υποθέσεις που δεν
επιδέχονται αναβολή, ώσπου να μπορέσουν να τις φροντίσουν οι
κληρονόμοι.
-------- . --------
* Υ.Γ. : Ευχαριστώ για την επίσκεψη. Για οποιαδήποτε ερώτηση ή απορία επικοινωνήστε μαζί μας. Θα χαρώ πολύ να συνομιλήσω μαζί σας για το θέμα που σας απασχολεί. - Γιώργος Γιαγκουδάκης, Ειδικός Δικηγόρος Διαζυγίων - Οικογενειακού δικαίου στη Καβάλα - Tηλέφωνα 2510834031, κιν. 6945227120 https://dikigoros-diazygion.gr
