Από επισκόπηση της μέχρι τώρα νομολογίας προκύπτει το συμπέρασμα ότι τα ελληνικά δικαστήρια είναι προσανατολισμένα να δίνουν την αποκλειστική επιμέλεια στην συντριπτική τους πλειοψηφία στην μητέρα (εν αντιδικία σε διάσταση ή διαζύγιο).
Εξαίρεση στο κανόνα και μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού είναι οι αποφάσεις που επιτρέπουν την λειτουργική ή χρονική κατανομή της επιμέλειας (συνεπιμέλεια) και μάλιστα εν συνδρομή ειδικών περιπτώσεων με την επίκληση του συμφέροντος των τέκνων (αόριστη νομική έννοια).
Σημειωτέον ότι η συνεπιμέλεια ως δυνατότητα που μπορεί να διατάξει ο δικαστής σε περίπτωση αντιδικίας (διάσταση ή διαζύγιο) προβλέπεται ρητά στο νόμο (άρθρα 1513, 1514 Αστικού Κώδικα - βλ. στο τέλος).
Η δικαστική απόφαση 39/2015 Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών είναι αρνητική σε σχετικό αίτημα και απέρριψε την χρονική κατανομή επιμέλειας:
"....II. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1510 § 1 και 1518 § 1 ΑΚ προκύπτει ότι οι γονείς ασκούν από κοινού τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου τους, η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου του, αυτή δε η τελευταία περιλαμβάνει ιδίως την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευση του, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου διαμονής του.
Εξάλλου, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1513§1 και 1514 ΑΚ προκύπτει ότι, σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης, το δικαστήριο μπορεί, μεταξύ άλλων, να αναθέσει την άσκηση της γονικής μέριμνας στους δύο γονείς απο κοινού, αν αυτοί συμφωνούν ορίζοντας συγχρόνως τον τόπο διαμονής του τέκνου. Συνεπώς, σε περίπτωση διαζυγίου (ή διακοπής της συμβίωσης), για την ανάθεση της άσκησης της γονικής μέριμνας από κοινού και στους δύο γονείς απαιτείται, εκτός από τη λήψη υπόψη εκ μέρους του δικαστηρίου του συμφέροντος του τέκνου καθώς και των κριτηρίων των άρθρων 1511 §2 και 1513§2 ΑΚ, και η προηγούμενη συμφωνία των γονέων ως προς την ίδια την ανάθεση αλλά και ως προς τον τόπο διαμονής του τέκνου (βλ. και Παπαδόπουλο, Αγωγές Οικογενειακού Δικαίου, τ. Β'. σ. 269).
Περαιτέρω, το Δικαστήριο σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης των διαδίκων συζύγων έχει τη δυνατότητα σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1513 παρ. 1 εδ. 2,1514 ΑΚ να κατανείμει μεταξύ αυτών την άσκηση της γονικής μέριμνας του ανηλίκου τέκνου τους όπως και την άσκηση της επιμέλειας του προσώπου του (Βλ. σχετ. ΑΠ 1079/1986 ΕλλΔνη 28,842, ΑΠ 22/1989 ΕΕΝ 56,127, Γεωργιάδη-Σταθόπουλου, Αστικός Κώδικας τόμ. VIII, 2η έκδοση, υπ' άρθρα 1513-1514, αρ. 77 επ.). Η εν λόγω κατανομή μπορεί να είναι λειτουργική, δηλ. ανάθεση ορισμένων λειτουργών στον ένα γονέα και των υπολοίπων στον άλλο ή χρονική δηλαδή εναλλασσόμενη άσκηση της γονικής μέριμνας και της επιμέλειας (βλ. σχετ. ΑΠ 861/1985 ΕΕΝ 93,302) ....
....
Το αίτημα του εναγομένου-ενάγοντος για χρονική κατανομή της άσκησης της γονικής μέριμνας, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η επιμέλεια, σε κάθε ένα από τους διαδίκους ανά εβδομάδα προσκρούει αναμφίβολα στο συμφέρον των ανηλίκων τέκνων, με γνώμονα του οποίου και μόνο κρίνει το Δικαστήριο, εφόσον μια τέτοια λύση, πέραν του ότι θα υποβάλει τα τέκνα σε μια διαρκή μετακίνηση από τη μία οικία στην άλλη, θα είχε ενδεχομένως κάποιο νόημα, αν υπήρχε σύμπνοια και ταύτιση απόψεων μεταξύ των διαδίκων ως προς τον τρόπο ανατροφής και διαπαιδαγώγησης των τέκνων τους." (ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ 39/2015 ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Με βάσει την απόφαση αυτή η αποκλειστική επιμέλεια δόθηκε στη μητέρα.)
Εξαίρεση στο κανόνα και μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού είναι οι αποφάσεις που επιτρέπουν την λειτουργική ή χρονική κατανομή της επιμέλειας (συνεπιμέλεια) και μάλιστα εν συνδρομή ειδικών περιπτώσεων με την επίκληση του συμφέροντος των τέκνων (αόριστη νομική έννοια).
Σημειωτέον ότι η συνεπιμέλεια ως δυνατότητα που μπορεί να διατάξει ο δικαστής σε περίπτωση αντιδικίας (διάσταση ή διαζύγιο) προβλέπεται ρητά στο νόμο (άρθρα 1513, 1514 Αστικού Κώδικα - βλ. στο τέλος).
Η δικαστική απόφαση 39/2015 Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών είναι αρνητική σε σχετικό αίτημα και απέρριψε την χρονική κατανομή επιμέλειας:
"....II. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1510 § 1 και 1518 § 1 ΑΚ προκύπτει ότι οι γονείς ασκούν από κοινού τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου τους, η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου του, αυτή δε η τελευταία περιλαμβάνει ιδίως την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευση του, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου διαμονής του.
Εξάλλου, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1513§1 και 1514 ΑΚ προκύπτει ότι, σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης, το δικαστήριο μπορεί, μεταξύ άλλων, να αναθέσει την άσκηση της γονικής μέριμνας στους δύο γονείς απο κοινού, αν αυτοί συμφωνούν ορίζοντας συγχρόνως τον τόπο διαμονής του τέκνου. Συνεπώς, σε περίπτωση διαζυγίου (ή διακοπής της συμβίωσης), για την ανάθεση της άσκησης της γονικής μέριμνας από κοινού και στους δύο γονείς απαιτείται, εκτός από τη λήψη υπόψη εκ μέρους του δικαστηρίου του συμφέροντος του τέκνου καθώς και των κριτηρίων των άρθρων 1511 §2 και 1513§2 ΑΚ, και η προηγούμενη συμφωνία των γονέων ως προς την ίδια την ανάθεση αλλά και ως προς τον τόπο διαμονής του τέκνου (βλ. και Παπαδόπουλο, Αγωγές Οικογενειακού Δικαίου, τ. Β'. σ. 269).
Περαιτέρω, το Δικαστήριο σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης των διαδίκων συζύγων έχει τη δυνατότητα σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1513 παρ. 1 εδ. 2,1514 ΑΚ να κατανείμει μεταξύ αυτών την άσκηση της γονικής μέριμνας του ανηλίκου τέκνου τους όπως και την άσκηση της επιμέλειας του προσώπου του (Βλ. σχετ. ΑΠ 1079/1986 ΕλλΔνη 28,842, ΑΠ 22/1989 ΕΕΝ 56,127, Γεωργιάδη-Σταθόπουλου, Αστικός Κώδικας τόμ. VIII, 2η έκδοση, υπ' άρθρα 1513-1514, αρ. 77 επ.). Η εν λόγω κατανομή μπορεί να είναι λειτουργική, δηλ. ανάθεση ορισμένων λειτουργών στον ένα γονέα και των υπολοίπων στον άλλο ή χρονική δηλαδή εναλλασσόμενη άσκηση της γονικής μέριμνας και της επιμέλειας (βλ. σχετ. ΑΠ 861/1985 ΕΕΝ 93,302) ....
....
Το αίτημα του εναγομένου-ενάγοντος για χρονική κατανομή της άσκησης της γονικής μέριμνας, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η επιμέλεια, σε κάθε ένα από τους διαδίκους ανά εβδομάδα προσκρούει αναμφίβολα στο συμφέρον των ανηλίκων τέκνων, με γνώμονα του οποίου και μόνο κρίνει το Δικαστήριο, εφόσον μια τέτοια λύση, πέραν του ότι θα υποβάλει τα τέκνα σε μια διαρκή μετακίνηση από τη μία οικία στην άλλη, θα είχε ενδεχομένως κάποιο νόημα, αν υπήρχε σύμπνοια και ταύτιση απόψεων μεταξύ των διαδίκων ως προς τον τρόπο ανατροφής και διαπαιδαγώγησης των τέκνων τους." (ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ 39/2015 ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Με βάσει την απόφαση αυτή η αποκλειστική επιμέλεια δόθηκε στη μητέρα.)
Παραθέτω μερικά αποσπάσματα σχετικών δικαστικών αποφάσεων, που δέχτηκαν κατανομή επιμέλειας ανηλίκων τέκνων
(κυρίως χρονική)
(κυρίως χρονική)
".......Αντιθέτως, προέκυψε ότι, στο κρίσιμο ηλικιακό στάδιο που βρίσκονται τα ανήλικα, η διαβίωση τους πλησίον της μητέρας τους και η παροχή σ` αυτά εκ μέρους της των συναφών μητρικών φροντίδων και λοιπών παντοειδών προσωπικών περιποιήσεων είναι πολύτιμη και συμβάλλει τα μέγιστα στην ψυχική τους ισορροπία. Προς επίτευξη αυτού του στόχου δεν είναι αναγκαία η άσκηση της επιμέλειας επί του προσώπου των ανηλίκων καθ`όλο το περιεχόμενο της από τη διάδικο μητέρα.
Αντίθετα, μάλιστα, η ανάθεση ορισμένων επί μέρους τομέων της επιμέλειας στον πατέρα των ανηλίκων, με ταυτόχρονη ανάληψη από αυτόν της υποχρεώσεως απ` ευθείας καλύψεως των σχετιζόμενων με τους εν λόγω τομείς εξόδων, όπως άλλωστε και ο ίδιος, επικουρικά προς το κύριο αίτημα του να ανατεθεί σ` αυτόν η επιμέλεια των ανηλίκων, ζητεί, πιστεύεται ότι θα αποφορτίσει σημαντικά ή και θα εξαλείψει το κλίμα εντάσεως ανάμεσα στους δύο διαδίκους γονείς των ανηλίκων και εν τέλει θα λειτουργήσει προς το συμφέρον των τελευταίων, στο οποίο κατά νόμο και το Δικαστήριο οφείλει να αποβλέψει κατ` αποκλειστικότητα, καλούμενο να επιλύσει διαφορά περί την άσκηση της επιμέλειας τους. Ως τέτοιοι τομείς προκρίνονται εν προκειμένω οι αναφερόμενοι στην εκπαίδευση των ανηλίκων (φοίτηση σε εγνωσμένης αξίας ιδιωτικό εκπαιδευτήριο, τυχόν απαιτούμενα πρόσθετα φροντιστηριακά μαθήματα -είτε σε οργανωμένο φροντιστήριο είτε κατ` οίκον- ενισχυτικής διδασκαλίας σχολικών μαθημάτων, εκμάθησης ξένων γλωσσών, καθώς και ενασχόληση με αθλητικές και λοιπές δραστηριότητες, όπως χορός, μουσική κ.λπ). Με ορισμένες από αυτές τις δραστηριότητες έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν τα δύο ανήλικα τέκνα των διαδίκων ως μέλη του ομίλου «...», όπου είναι εγγεγραμμένα και ο διάδικος πατέρας τους θα καλύπτει τη σχετική ετήσια συνδρομή. Επ`ωφελεία των ανηλίκων, επίσης, θα είναι η ανάληψη εκ μέρους του διαδίκου πατέρα τους του τομέα της επιμέλειας που σχετίζεται με την υγειονομική και φαρμακευτική τους περίθαλψη. Σημειωτέον ότι ήδη γι` αυτό το σκοπό έχει καταρτισθεί σύμβαση ασφαλίσεως τους σε ασφαλιστική εταιρία και ο πατέρας τους θα καλύπτει το κόστος των ετήσιων ασφαλίστρων. Κατά τα λοιπά η άσκηση της επιμέλειας του προσώπου των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων θα πρέπει να ανατεθεί στη μητέρα τους...." Υπέρ της λειτουργικής κατανομής άσκησης της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου - Απόφαση 4948/2015 ΕΦ ΑΘ ( ΜΟΝ )
Αντίθετα, μάλιστα, η ανάθεση ορισμένων επί μέρους τομέων της επιμέλειας στον πατέρα των ανηλίκων, με ταυτόχρονη ανάληψη από αυτόν της υποχρεώσεως απ` ευθείας καλύψεως των σχετιζόμενων με τους εν λόγω τομείς εξόδων, όπως άλλωστε και ο ίδιος, επικουρικά προς το κύριο αίτημα του να ανατεθεί σ` αυτόν η επιμέλεια των ανηλίκων, ζητεί, πιστεύεται ότι θα αποφορτίσει σημαντικά ή και θα εξαλείψει το κλίμα εντάσεως ανάμεσα στους δύο διαδίκους γονείς των ανηλίκων και εν τέλει θα λειτουργήσει προς το συμφέρον των τελευταίων, στο οποίο κατά νόμο και το Δικαστήριο οφείλει να αποβλέψει κατ` αποκλειστικότητα, καλούμενο να επιλύσει διαφορά περί την άσκηση της επιμέλειας τους. Ως τέτοιοι τομείς προκρίνονται εν προκειμένω οι αναφερόμενοι στην εκπαίδευση των ανηλίκων (φοίτηση σε εγνωσμένης αξίας ιδιωτικό εκπαιδευτήριο, τυχόν απαιτούμενα πρόσθετα φροντιστηριακά μαθήματα -είτε σε οργανωμένο φροντιστήριο είτε κατ` οίκον- ενισχυτικής διδασκαλίας σχολικών μαθημάτων, εκμάθησης ξένων γλωσσών, καθώς και ενασχόληση με αθλητικές και λοιπές δραστηριότητες, όπως χορός, μουσική κ.λπ). Με ορισμένες από αυτές τις δραστηριότητες έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν τα δύο ανήλικα τέκνα των διαδίκων ως μέλη του ομίλου «...», όπου είναι εγγεγραμμένα και ο διάδικος πατέρας τους θα καλύπτει τη σχετική ετήσια συνδρομή. Επ`ωφελεία των ανηλίκων, επίσης, θα είναι η ανάληψη εκ μέρους του διαδίκου πατέρα τους του τομέα της επιμέλειας που σχετίζεται με την υγειονομική και φαρμακευτική τους περίθαλψη. Σημειωτέον ότι ήδη γι` αυτό το σκοπό έχει καταρτισθεί σύμβαση ασφαλίσεως τους σε ασφαλιστική εταιρία και ο πατέρας τους θα καλύπτει το κόστος των ετήσιων ασφαλίστρων. Κατά τα λοιπά η άσκηση της επιμέλειας του προσώπου των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων θα πρέπει να ανατεθεί στη μητέρα τους...." Υπέρ της λειτουργικής κατανομής άσκησης της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου - Απόφαση 4948/2015 ΕΦ ΑΘ ( ΜΟΝ )
".....Ενόψει της θέλησης του ανηλίκου τέκνου των διαδίκων, την οποία οφείλει το Δικαστήριο τούτο να σεβαστεί και να λάβει υπόψη του, συνεκτιμώμενου του βαθμού ωριμότητας και συγκρότησής του σε συνδυασμό με την καταλληλότητα και των δύο γονέων και τη θέληση να ενασχοληθούν συστηματικά με τον υιό τους, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν διαθέτουν άλλον κατιόντα, το Δικαστήριο κρίνει ότι η χρονική κατανομή της γονικής μέριμνας είναι η πιο ενδεδειγμένη λύση. Η χρονική ήτοι εναλλασσόμενη άσκηση κατανομής της επιμέλειας εξασφαλίζει τη συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή του παιδιού και ενισχύει τους δεσμούς του ανηλίκου με αμφότερους τους γονείς του, περιορίζοντας έτσι τις αναπόφευκτα δυσμενείς επιπτώσεις που προκαλεί το διαζύγιο στην ψυχολογία και την εν γένει προσωπικότητά του.
Επίσης με την παραλλήλως προσδοκώμενη επίδειξη εκ μέρους των διαδίκων της αυξημένης υπευθυνότητας και ευαισθητοποίησης, πιστεύεται ότι θα αποκατασταθεί το απαραίτητο κλίμα γαλήνης, ηρεμίας, σταθερότητας και ασφάλειας, που είναι αναγκαίο για την απρόσκοπτη εξέλιξη της συνολικής διαδικασίας ολοκληρώσεως της προσωπικότητας του ανηλίκου. Οι ως άνω διάδικοι αναλαμβάνουν αποκλειστικά και τα έξοδα της διατροφής για το χρονικό διάστημα που τους ανατίθεται η αποκλειστική επιμέλεια του τέκνου, ήτοι ο πατέρας κατά τους μήνες που λήγουν σε ζυγό αριθμό και η μητέρα κατά τους μήνες που λήγουν σε μονό αριθμό.Περαιτέρω, πρέπει να σημειωθεί ότι, παρά την ανωτέρω κρίση του Δικαστηρίου σχετικά με την χρονική (εναλλασσόμενη) άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου, η μητέρα αυτού, ως ασκούσα την επιμέλειά του μέχρι την τελεσιδικία της παρούσας απόφασης, δικαιούται στην εκ μέρους του πατέρα και για λογαριασμό του ανηλίκου καταβολή διατροφής, δεδομένου ότι ο τελευταίος στερείται οποιασδήποτε περιουσίας και δεν μπορεί, λόγω της ηλικίας του να ασκήσει οποιοδήποτε βιοποριστικό επάγγελμα...." Υπέρ της χρονικής (εναλλασσόμενης) άσκησης της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου - ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΠΟΦ. ΑΡΙΘΜΟΣ 60/2017
Επίσης με την παραλλήλως προσδοκώμενη επίδειξη εκ μέρους των διαδίκων της αυξημένης υπευθυνότητας και ευαισθητοποίησης, πιστεύεται ότι θα αποκατασταθεί το απαραίτητο κλίμα γαλήνης, ηρεμίας, σταθερότητας και ασφάλειας, που είναι αναγκαίο για την απρόσκοπτη εξέλιξη της συνολικής διαδικασίας ολοκληρώσεως της προσωπικότητας του ανηλίκου. Οι ως άνω διάδικοι αναλαμβάνουν αποκλειστικά και τα έξοδα της διατροφής για το χρονικό διάστημα που τους ανατίθεται η αποκλειστική επιμέλεια του τέκνου, ήτοι ο πατέρας κατά τους μήνες που λήγουν σε ζυγό αριθμό και η μητέρα κατά τους μήνες που λήγουν σε μονό αριθμό.Περαιτέρω, πρέπει να σημειωθεί ότι, παρά την ανωτέρω κρίση του Δικαστηρίου σχετικά με την χρονική (εναλλασσόμενη) άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου, η μητέρα αυτού, ως ασκούσα την επιμέλειά του μέχρι την τελεσιδικία της παρούσας απόφασης, δικαιούται στην εκ μέρους του πατέρα και για λογαριασμό του ανηλίκου καταβολή διατροφής, δεδομένου ότι ο τελευταίος στερείται οποιασδήποτε περιουσίας και δεν μπορεί, λόγω της ηλικίας του να ασκήσει οποιοδήποτε βιοποριστικό επάγγελμα...." Υπέρ της χρονικής (εναλλασσόμενης) άσκησης της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου - ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΠΟΦ. ΑΡΙΘΜΟΣ 60/2017
".....Από τις διατάξεις των άρθρων 1510, 1511, 1512, 1513 και 1514 Α.Κ., όπως ισχύουν μετά την αντικατάστασή τους με το άρθρο 17 του ν. 1329/1983, προκύπτει ότι η γονική μέριμνα ασκείται από κοινού από τους γονείς. Η πολιτεία εμπιστεύεται στους γονείς το λειτούργημα της φροντίδας και ανατροφής των παιδιών, ως εκ του φυσικού δεσμού και της στοργής αυτών απέναντι στα τέκνα και παρέχει σ’ αυτούς, για το σκοπό αυτό, τις σχετικές εξουσίες ώστε να μπορούν να επιτελέσουν το έργο αυτό. Το περιεχόμενο της γονικής μέριμνας αναλύεται σε επί μέρους δικαιώματα, τα κυριότερα των οποίων είναι η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου, η διοίκηση της περιουσίας του και η αντιπροσώπευσή του. Σε περίπτωση διακοπής της συζυγικής συμβίωσης οπότε ανατρέπονται οι συνθήκες της ζωής της οικογένειας, καταργείται ο συζυγικός οίκος και δημιουργείται χωριστή εγκατάσταση των γονέων, ανακύπτει θέμα διαμονής των ανήλικων τέκνων μαζί με τον πατέρα ή τη μητέρα και ρύθμισης άσκησης της γονικής μέριμνας από καθένα από τους φορείς αυτής. Ο νόμος (άρθρο 1511 Α.Κ.) ορίζει σαν κατευθυντήρια γραμμή για τη ρύθμιση της άσκησης της γονικής μέριμνας σε περίπτωση διαφωνίας των γονέων και προσφυγής στο δικαστήριο, το συμφέρον του τέκνου (βλ. ως προς τα κριτήρια προσδιορισμού του συμφέροντος του τέκνου Α.Π. 728/1990 ΕλλΔνη 32. 1233, Α.Π. 1019/1994 ΕλλΔνη 1995. 1065, ΕφΑθ. 5659/1994 ΕλλΔνη 1995. 1584, ΕφΑθ. 5870/1993 ΕλλΔνη 1995. 1583). Το συμφέρον αυτό, εφόσον δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός από το νόμο, λαμβάνεται υπόψη υπό την ευρεία και γενική έννοια και για τη διαπίστωση της συνδρομής του εξετάζεται σε συνδυασμό προς όλα τα επωφελή και πρόσφορα για το ανήλικο στοιχεία και περιστάσεις.
Σημαντικό στοιχείο κρίσεως πρέπει να θεωρείται η υπάρχουσα συμφωνία των γονέων για την άσκηση της γονικής μέριμνας, η οποία επιμαρτυρεί την κοινή και κατά τεκμήριο αντικειμενική αντίληψη για το συμφέρον του τέκνου (βλ. Α.Π 728/1990 ο.π.). Μεγάλης δε σημασίας είναι η κατά το δυνατόν μικρότερη διατάραξη του μέχρι τούδε τρόπου ζωής του παιδιού, ώστε η δικαστική κρίση πρέπει να κατατείνει στη διαφύλαξη, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, του ψυχικού και συναισθηματικού κόσμου του παιδιού. Στην περίπτωση που υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες των γονέων μετά τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης, καλό είναι η άσκηση της γονικής μέριμνας να ανατίθεται σε έναν από τους γονείς, ώστε το παιδί να έχει να κάνει με ένα πρόσωπο. Αν όμως το συμφέρον του τέκνου το επιβάλλει θα μπορεί το δικαστήριο να διατάξει διαφορετική ρύθμιση και κυρίως να κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας και να αναθέσει μερικώς μόνο στον ένα γονέα την άσκηση αυτής, ως προς ορισμένο τομέα (ΕφΘεσ 1831/2014 Α΄ Δημοσίευση ΝΟΜΟΣ)...."
απόφ. 250/2016 Μονομελές Πρωτοδικειο ΞΑΝΘΗΣ διαδικασίας ασφαλ/κών μέτρων - ( Υπέρ της χρονικής (εναλλασσόμενης) άσκησης της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου - Προσωρινή ανάθεση της επιμέλειας από κοινού και στους δύο διαδίκους – γονείς του και πιο συγκεκριμένα την κατανέμει ανάμεσα τους από 15 ημέρες κάθε μήνα στον καθένα, στην κατοικία του οποίου αυτό θα διαμένει, αρχής γενομένης από την έκδοση της παρούσας απόφασης, συνεχόμενες ή διακεκομμένες ανά εβδομάδα κατόπιν συμφωνίας μεταξύ τους και αναφορικά με τις γιορτές (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Πάσχα) και τις θερινές διακοπές εναλλάξ θα έχει ο κάθε διάδικος γονέας προσωρινά την επιμέλεια σε ίσο αριθμό ημερών, αρχίζοντας από τα Χριστούγεννα τρέχοντος έτους.
Σημαντικό στοιχείο κρίσεως πρέπει να θεωρείται η υπάρχουσα συμφωνία των γονέων για την άσκηση της γονικής μέριμνας, η οποία επιμαρτυρεί την κοινή και κατά τεκμήριο αντικειμενική αντίληψη για το συμφέρον του τέκνου (βλ. Α.Π 728/1990 ο.π.). Μεγάλης δε σημασίας είναι η κατά το δυνατόν μικρότερη διατάραξη του μέχρι τούδε τρόπου ζωής του παιδιού, ώστε η δικαστική κρίση πρέπει να κατατείνει στη διαφύλαξη, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, του ψυχικού και συναισθηματικού κόσμου του παιδιού. Στην περίπτωση που υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες των γονέων μετά τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης, καλό είναι η άσκηση της γονικής μέριμνας να ανατίθεται σε έναν από τους γονείς, ώστε το παιδί να έχει να κάνει με ένα πρόσωπο. Αν όμως το συμφέρον του τέκνου το επιβάλλει θα μπορεί το δικαστήριο να διατάξει διαφορετική ρύθμιση και κυρίως να κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας και να αναθέσει μερικώς μόνο στον ένα γονέα την άσκηση αυτής, ως προς ορισμένο τομέα (ΕφΘεσ 1831/2014 Α΄ Δημοσίευση ΝΟΜΟΣ)...."
απόφ. 250/2016 Μονομελές Πρωτοδικειο ΞΑΝΘΗΣ διαδικασίας ασφαλ/κών μέτρων - ( Υπέρ της χρονικής (εναλλασσόμενης) άσκησης της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου - Προσωρινή ανάθεση της επιμέλειας από κοινού και στους δύο διαδίκους – γονείς του και πιο συγκεκριμένα την κατανέμει ανάμεσα τους από 15 ημέρες κάθε μήνα στον καθένα, στην κατοικία του οποίου αυτό θα διαμένει, αρχής γενομένης από την έκδοση της παρούσας απόφασης, συνεχόμενες ή διακεκομμένες ανά εβδομάδα κατόπιν συμφωνίας μεταξύ τους και αναφορικά με τις γιορτές (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Πάσχα) και τις θερινές διακοπές εναλλάξ θα έχει ο κάθε διάδικος γονέας προσωρινά την επιμέλεια σε ίσο αριθμό ημερών, αρχίζοντας από τα Χριστούγεννα τρέχοντος έτους.
".....Πρόκειται για ανήλικο με ιδιαίτερα επιμελή εξωτερική εμφάνιση εξαιρετικά ευγενική φυσιογνωμία και καλή κοινωνική παράσταση, το οποίο ήταν σε θέση να παράσχει απαντήσεις σε ότι ερωτήθηκε και χωρίς δισταγμό ή επιφύλαξη είπε ότι αγαπά εξίσου τους δύο γονείς του, περνά εξίσου καλά και με τους δύο και τόνισε ότι δεν θέλει να χάσει κανέναν από αυτούς. Ότι δεν είχε πρόβλημα με την εναλλασσόμενη διανυκτέρευση στο σπίτι του πατέρα του κατά τα παρελθόνα έτη ενώ εξέφρασε θετική γνώμη τόσο για τη νέα σύζυγο του αιτούντος όσο και για τον σύντροφο της καθ’ ης, επισήμανε δε ότι δεν επιθυμεί να αλλάξει σχολείο αλλά θέλει να διατηρήσει τους φίλους του και τις δραστηριότητές του, όπως και ο αδελφός του. Κατά τη διατύπωση των απόψεών του ο ανήλικος είχε έκδηλη αγωνία να καταστεί σαφές ότι δεν θέλει να αδικήσει κανέναν από τους γονείς του, παρά δε τη σύντομη διαδικασία στο τέλος έδειξε να έχει καταβληθεί ψυχολογικά.
Ενόψει αυτών, το Δικαστήριο κρίνει ότι η χρονική κατανομή της επιμέλειας είναι η πιο ενδεδειγμένη λύση. Η χρονική ήτοι εναλλασσόμενη άσκηση- κατανομή της επιμέλειας, την οποία εν τοις πράγμασι επί τέσσερα περίπου έτη εφάρμοζαν επιτυχώς οι ήδη αντίδικοι με τον ήδη αιτούντα να έχει αναλάβει τη μεταφορά των ανηλίκων στο σχολείο τους και την επιστροφή τους κατά τις ημέρες διαμονής με τη μητέρα τους, εξασφαλίζει τη συμμετοχή και των δυο γονέων στην ανατροφή των παιδιών και ενισχύει τους δεσμούς των ανηλίκων με αμφότερους τους γονείς τους, περιορίζοντας έτσι τις αναπόφευκτα δυσμενείς επιπτώσεις που προκαλεί το διαζύγιο στην ψυχολογία και την εν γένει προσωπικότητά τους. Επίσης με την παραλλήλως προσδοκώμενη επίδειξη εκ μέρους των διαδίκων της αυξημένης υπευθυνότητας και ευαισθητοποίησης, πιστεύεται ότι θα αποκατασταθεί το απαραίτητα κλίμα γαλήνης, ηρεμίας, σταθερότητας και ασφάλειας, που είναι αναγκαίο για την απρόσκοπτη εξέλιξη της συνολικής διαδικασίας ολοκληρώσεως της προσωπικότητας των ανηλίκων, ήτοι ο πατέρας κατά τους μήνες που λήγουν σε ζυγό αριθμό και η μητέρα κατά τους μήνες που λήγουν σε μονό αριθμό......" (Υπέρ της χρονικής (εναλλασσόμενης) άσκησης της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου) - απόφαση 7131/2017 Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων
Ενόψει αυτών, το Δικαστήριο κρίνει ότι η χρονική κατανομή της επιμέλειας είναι η πιο ενδεδειγμένη λύση. Η χρονική ήτοι εναλλασσόμενη άσκηση- κατανομή της επιμέλειας, την οποία εν τοις πράγμασι επί τέσσερα περίπου έτη εφάρμοζαν επιτυχώς οι ήδη αντίδικοι με τον ήδη αιτούντα να έχει αναλάβει τη μεταφορά των ανηλίκων στο σχολείο τους και την επιστροφή τους κατά τις ημέρες διαμονής με τη μητέρα τους, εξασφαλίζει τη συμμετοχή και των δυο γονέων στην ανατροφή των παιδιών και ενισχύει τους δεσμούς των ανηλίκων με αμφότερους τους γονείς τους, περιορίζοντας έτσι τις αναπόφευκτα δυσμενείς επιπτώσεις που προκαλεί το διαζύγιο στην ψυχολογία και την εν γένει προσωπικότητά τους. Επίσης με την παραλλήλως προσδοκώμενη επίδειξη εκ μέρους των διαδίκων της αυξημένης υπευθυνότητας και ευαισθητοποίησης, πιστεύεται ότι θα αποκατασταθεί το απαραίτητα κλίμα γαλήνης, ηρεμίας, σταθερότητας και ασφάλειας, που είναι αναγκαίο για την απρόσκοπτη εξέλιξη της συνολικής διαδικασίας ολοκληρώσεως της προσωπικότητας των ανηλίκων, ήτοι ο πατέρας κατά τους μήνες που λήγουν σε ζυγό αριθμό και η μητέρα κατά τους μήνες που λήγουν σε μονό αριθμό......" (Υπέρ της χρονικής (εναλλασσόμενης) άσκησης της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου) - απόφαση 7131/2017 Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων
Σχετικά άρθρα Αστικού Κώδικα
"`Αρθρο 1513 Αστικού Κώδικα
Διαζύγιο ή ακύρωση του γάμου
Στις περιπτώσεις διαζυγίου η ακύρωσης του γάμου και εφόσον ζουν και οι δύο γονείς, η άσκηση της γονικής μέριμνας ρυθμίζεται από το δικαστήριο. Η άσκηση της γονικής μέριμνας μπορεί να ανατεθεί στον έναν από τους γονείς ή, αν αυτοί συμφωνούν ορίζοντας συγχρόνως τον τόπο διαμονής του τέκνου, στους δύο από κοινού. Το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά, ιδίως να κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων ή να την αναθέσει σε τρίτον.
Για τη λήψη της απόφασής του το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του τους έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες που έκαναν ο γονείς του τέκνου σχετικά με την επιμέλεια και τη διοίκηση της περιουσίας του.
Ο γονέας, στον οποίο δεν έχει ανατεθεί η άσκηση της γονικής μέριμνας, έχει το δικαίωμα να ζητάει από τον άλλο πληροφορίες για το πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου.
`Αρθρο 1514 Αστικού Κώδικα
Διακοπή της συμβίωσης
Οι διατάξεις του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζονται και στις περιπτώσεις όπου υπάρχει Διακοπή της συμβίωσης των συζύγων."
--. --
Σε περίπτωση συναινετικού διαζυγίου η ρύθμιση επιμέλειας γίνεται από τους δύο γονείς με έγγραφη συμφωνία, σύμφωνα με τις οριζόμενες διατυπώσεις άρθρου 1441 Αστικού Κώδικα. Μπορεί να ρυθμιστεί η επιμέλεια με συνεπιμέλεια (λειτουργική ή χρονική κατανομή επιμέλειας) με ταυτόχρονο καθορισμό τόπου διαμονής ανηλίκων τέκνων. Επισημαίνουμε εδώ ότι :
"2. Αν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, για να λυθεί ο γάμος πρέπει να ρυθμίζεται η επιμέλειά τους, η επικοινωνία με αυτά και η διατροφή τους, με την ίδια ή με άλλη έγγραφη συμφωνία μεταξύ των συζύγων, που υπογράφεται όπως ορίζεται στην παράγραφο 1 και ισχύει για δύο (2) έτη τουλάχιστον."
"4. Ο συμβολαιογράφος συντάσσει πράξη με την οποία βεβαιώνει τη λύση του γάμου, επικυρώνει τις συμφωνίες των συζύγων και τις ενσωματώνει σε αυτή."
ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ:
Είναι νομίζω καιρός να αλλάξει το νομοθετικό καθεστώς που υπάρχει και η συνεπιμέλεια να μπορεί να λειτουργήσει ιδίως σε καθεστώς αντιδικίας στην Ελλάδα με την υποστήριξη της δικαιοσύνης και όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών του κράτους :
Για την προστασία του αληθινού συμφέροντος των ανηλίκων τέκνων και της ελληνικής οικογένειας.
Για να διορθωθούν μια σειρά στρεβλώσεων και ανεπαρκών νομοθετικών ρυθμίσεων, που δεν επιτρέπουν τον πατέρα και τα παιδιά να έχουν άλλη σχέση ουσιαστική, λόγο και ρόλο στην ανατροφή των παιδιών τους.
Θα πρέπει να μεγαλώνουν τα ανήλικα παιδιά μέσα σε μια υγιή σχέση με τους γονείς τους και με συμβολή ουσιαστική στην ανατροφή - επιμέλειά τους και των δύο γονέων τους σε περίπτωση διαζυγίου ή διάστασης.
Θέμα για συνεπιμέλεια, επιμέλεια ανηλίκων, κατανομή επιμέλειας
-------- . --------
* Υ.Γ. : Ευχαριστώ για την επίσκεψη. Για οποιαδήποτε ερώτηση ή απορία επικοινωνήστε μαζί μας. Θα χαρώ πολύ να συνομιλήσω μαζί σας για το θέμα που σας απασχολεί. -Γιώργος Γιαγκουδάκης, Ειδικός Δικηγόρος Διαζυγίων - Οικογενειακού δικαίου στη Καβάλα - Tηλέφωνα 2510834031, κιν. 6945227120