Δικηγορος Καβαλας - Αρθρα, νομικες συμβουλες.
Η ερώτηση αυτή έχει να κάνει με την επιμέλεια, τον προσδιορισμό τόπου διαμονής ανηλίκων τέκνων καθώς και την επικοινωνία ανηλίκων τέκνων, που απασχολεί πολλούς χωρισμένους γονείς στην πράξη.
Το σημαντικό αυτό ζήτημα απασχόλησε ουκ ολίγες φορές τα δικαστήρια μας. Η νομολογία των δικαστηρίων συνηγορεί από την μια μεριά για την εξουσία καθορισμού του τόπου διαμονής των ανηλίκων τέκνων από τον έχοντα αποκλειστικά την επιμέλεια γονέα και κατ΄ επέκταση την μεταφορά τους στο εξωτερικό, από την άλλη όμως δίνει το δικαίωμα στον άλλο γονέα, αν γίνεται αυτό καταχρηστικά ή αντίθετα με το συμφέρον των τέκνων, να ζητήσει αφαίρεση της επιμέλειας τους, λόγω κακής άσκησης γονικής μέριμνας.
Το πότε υπάρχει κακή άσκηση γονικής μέριμνας, καταχρηστική (υπαίτια ή ανυπαίτια) ή αντίθετη προς το συμφέρον των ανηλίκων άσκηση των δικαιωμάτων του έχοντος την επιμέλεια γονέα από την οποία συμπεριφορά του αυτή να προκύπτει κίνδυνος για τα προσωπικά ή περιουσιακά συμφέροντα του ανηλίκου (δημιουργία ή επικείμενη απειλή άμεσου και συγκεκριμένου κινδύνου βλάβης του τέκνου), αναφορικά με τη μεταφορά και αλλαγή τόπου διαμονής των ανηλίκων στο εξωτερικό, είναι ένα ζήτημα που θα κρίνει στην εκάστοτε περίπτωση το αρμόδιο δικαστήριο κατόπιν προσφυγής του άλλου γονέα ανηλίκων, που δεν έχει την επιμέλεια (ή πλησιέστερων συγγενών του τέκνου ή εισαγγελέα).
Οι αρχές που ρυθμίζουν την ρυθμιστική επέμβαση του αρμόδιου δικαστηρίου εν προκειμένω είναι η αρχή της αναλογικότητας και η αρχή της ελάχιστης δυνατής επέμβασης. Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο. Για τις συνέπειες κακής άσκησης γονικής μέριμνας τα άρθρα 1532-1533 Α.Κ., όπως ισχύουν σήμερα, προβλέπουν τα εξής:
"Αρθρο 1532, Συνέπειες κακής άσκησης
" Αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτούργημά τους για την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή τη διοίκηση της περιουσίας του ή αν ασκούν το λειτούργημα αυτό καταχρηστικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σ` αυτό, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας, οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου, ο εισαγγελέας ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξεις οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο.
Το δικαστήριο μπορεί ιδίως να αφαιρέσει από τον ένα γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ολικά ή μερικά και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο ή, αν συντρέχουν και στο πρόσωπο αυτού οι προϋποθέσεις της προηγούμενης παραγράφου, να αναθέσει την πραγματική φροντίδα του τέκνου ή, ακόμη, και την επιμέλειά του ολικά ή μερικά σε τρίτον ή και να διορίσει επίτροπο.
Σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του πρώτου εδαφίου και επίκειται άμεσος κίνδυνος για τη σωματική ή την ψυχική υγεία του τέκνου, ο εισαγγελέας μπορεί να διατάσσει κάθε πρόσφορο μέτρο για την προστασία του, μέχρι την έκδοση της αποφάσεως του δικαστηρίου, στο οποίο πρέπει να απευθύνεται εντός τριάντα ημερών."
'Αρθρο 1533 - "Η αφαίρεση του συνόλου της επιμέλειας του προσώπου του τέκνου και από τους δύο γονείς και η ανάθεσή της σε τρίτο διατάσσονται από το δικαστήριο, μόνο όταν άλλα μέτρα έμειναν χωρίς αποτέλεσμα ή κρίνεται ότι δεν επαρκούν για να αποτρέψουν κίνδυνο της σωματικής, πνευματικής ή ψυχικής υγείας του τέκνου.
Το δικαστήριο ορίζει την έκταση της γονικής μέριμνας που παραχωρεί στον τρίτο, και τους όρους της άσκησής της.
Το δικαστήριο αποφασίζει την ανάθεση της πραγματικής φροντίδας ή της επιμέλειας στον τρίτο κατά τη δεύτερη παράγραφο του προηγούμενου άρθρου ή την πρώτη παράγραφο του παρόντος, ύστερα από έλεγχο του ήθους, των βιοτικών συνθηκών και γενικά της καταλληλότητάς του, στηριζόμενο υποχρεωτικά σε βεβαίωση της κοινωνικής υπηρεσίας. Η ανάθεση γίνεται σε κατάλληλη οικογένεια, κατά προτίμηση συγγενική (ανάδοχη οικογένεια) και, αν αυτό δεν είναι δυνατό, σε κατάλληλο ίδρυμα".
Ακολουθούν παρακάτω προς ενημέρωσή σας ορισμένα επίμαχα σημεία πολλών δικαστικών αποφάσεων επί του ακανθώδους αυτού ζητήματος, που απασχολεί μεγάλη μερίδα χωρισμένων γονέων με ανήλικα τέκνα. Αν είσαι ένας ή μία από αυτούς τους γονείς ανηλίκων τέκνων, τότε οπωσδήποτε θα πρέπει να δώσεις μεγάλη προσοχή σε αυτά.
