Δικηγορος Καβαλας - Αρθρα, νομικες συμβουλες.
* Δημοσιεύτηκε 22/3/2014 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας
Αγαπητοί αναγνώστες στο σημερινό άρθρο
θα μιλήσουμε για το έγκλημα της προσβολής
της γενετήσιας αξιοπρέπειας (άρθρο 337
Π.Κ.). Περιλαμβάνεται στο 19ο Κεφάλαιο
του Ποινικού Κώδικα με το τίτλο "Εγκλήματα
κατά της γενετήσιας ελευθερίας και
εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης
της γενετήσιας ζωής". Ο δράστης του
εγκλήματος αυτού προσβάλλει τη γενετήσια
αξιοπρέπεια του παθόντος με ασελγείς
χειρονομίες ή προτάσεις που αφορούν
ασελγείς πράξεις, όπως ειδικότερα θα
αναφέρουμε παρακάτω.
Το αδίκημα τιμωρείται σε βαθμό
πλημμελήματος με διαφοροποιήσεις ως
προς το ύψος της προβλεπόμενης ποινής
αναλόγως της ανηλικότητας του παθόντος,
του τρόπου τέλεσης της πράξης και της
απαξίας κάθε πράξης.
Οι ελαφρότερες μορφές προσβολών
γενετήσιας αξιοπρέπειας, οι οποίες
παλαιότερα καλύπτονταν από τη νομολογία
με την εφαρμογή του εγκλήματος της
εξύβρισης έργω, υπάγονται στο άρθρο
337 Π.Κ., που προβλέπει και τιμωρεί την
προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας,
που τελείται είτε σε άσεμνες χειρονομίες,
είτε με προτάσεις που αφορούν ασελγείς
πράξεις.
ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ
Το άρθρο 337 Π.Κ. στη παρ. 1 προβλέπει ότι
"όποιος με ασελγείς χειρονομίες ή
προτάσεις που αφορούν ασελγείς πράξεις,
προσβάλλει βάναυσα την αξιοπρέπεια
άλλου στο πεδίο της γενετήσιας ζωής
του τιμωρείται με Φυλάκιση μέχρι ενός
έτους ή χρηματική ποινή."
Από τη διάταξη αυτή, προκύπτει ότι για
τη στοιχειοθέτηση της αντικειμενικής
υποστάσεως του εγκλήματος της προσβολής
τη γενετήσιας αξιοπρέπειας αρκεί να
λάβουν χώρα ασελγείς χειρονομίες ή
προτάσεις που αφορούν ασελγείς πράξεις,
προσβλητικές κατά τρόπο βάναυσο της
αξιοπρέπειας του άλλου στη σφαίρα της
γενετήσιας ζωής.
Σε αντίθεση με τις ασελγείς πράξεις, οι
"ασελγείς χειρονομίες" είναι
ελαφρότερες ερωτικές πράξεις που δεν
φθάνουν στο σημείο της "ασελγούς
πράξεως", αλλά πάντως τελούνται με
σωματική επαφή (ψαύσεις ή θωπείες στο
στήθος, στους μηρούς κ.λπ. του παθόντος.
Οι "προτάσεις" μπορούν να γίνουν
ρητά ή με χειρονομίες που πρέπει να
αφορούν στην τέλεση ασελγών πράξεων και δεν προϋποθέτουν
σωματική επαφή. Για τη στοιχειοθέτηση
της υποκειμενικής υποστάσεως του άνω
εγκλήματος απαιτείται δόλος, συνιστάμενος
στη γνώση και τη θέληση πραγματώσεως
των στοιχείων της πράξεως. Ως ασελγής
πράξη νοείται κάθε ενέργεια που ανάγεται
στη γενετήσια σφαίρα, η οποία αντικειμενικώς
προσβάλλει το κοινό αίσθημα της αιδούς
και των ηθών, υποκειμενικώς δε κατευθυνόμενη
στην ικανοποίηση ή διέγερση της γενετήσιας
επιθυμίας και διακρίνεται από τη συνουσία
που είναι η συνένωση των γεννητικών
μορίων.
Ο χαρακτηρισμός της πράξης, ως ασελγούς,
εξαρτάται και από τις ειδικές περιστάσεις
της, δηλαδή από τον τόπο, το χρόνο και
τον τρόπο της τέλεσής της, αλλά και από
τις ιδιότητες των προσώπων, μεταξύ των
οποίων αυτή τελέστηκε.
Η εν γένει ασελγής συμπεριφορά
διαβαθμίζεται ex lege σε τρία επίπεδα,
ανάλογα με την βαρύτητα της προσβολής
που προκαλεί:
α) Ασελγείς πράξεις στις οποίες ανήκουν
οι σοβαρότερες προσβολές δηλαδή. η
συνουσία και οι ανάλογες με αυτήν
πράξεις (όπως η παρά φύσιν ασέλγεια
κ.λπ.), γνώρισμα δε της ασελγούς πράξης
αποτελεί η επαφή των γεννητικών
οργάνων του δράστη με το σώμα του θύματος
προς ικανοποίηση της γενετήσιας
επιθυμίας του,
β) Ασελγείς χειρονομίες (Π.Κ. 337) στις
οποίες ανήκουν ηπιότερες γενετήσιες
επαφές όπως θωπείες στο στήθος, στους
μηρούς και άλλες απόκρυφες περιοχές ή
- υπό ορισμένες συνθήκες- και ο ασπασμός
στο στόμα και γ) Ακόλαστες πράξεις (Π.Κ.
353), οι οποίες συνιστούν και την
ελαφρότερη κατηγορία προσβολής, διότι
δεν υπάρχει το στοιχείο της σωματικής
επαφής. Εννοούνται εκείνες οι πράξεις
που επιχειρούνται απλώς ενώπιον του
παθόντος χωρίς επαφή με το σώμα του και
προσβάλλουν βάναυσα την αιδώ του.
Για την τέλεση του εγκλήματος του άρθρου
337 παρ. 1 Π.Κ. απαιτείται η "άσεμνη"
γενικά χειρονομία που τελεί ο δράστης,
να φέρει τα στοιχεία της ασέλγειας,
δηλαδή αντικειμενικά μεν να προβάλλει τα ήθη και την γενετήσια
ελευθερία του παθόντος, υποκειμενικά
δε να κατατείνει στην διέγερση ή
ικανοποίηση της γενετήσιας επιθυμίας
του δράστη.
Απαιτείται όπως η ασελγής χειρονομία
προσβάλλει βάναυσα, με αποχρώσα
βαρύτητα, την αξιοπρέπεια του παθόντα
στο πεδίο της γενετήσιας ζωής του.
Τέτοια βάναυση προσβολή υπάρχει όταν
είτε λόγω του προσώπου του παθόντα (π.χ.
ανήλικη), είτε λόγω του τρόπου τέλεσης
της πράξης (π.χ. ιδιαίτερη πίεση εκ
μέρους του δράστη, εξαιρετική προκλητικότητα
ή χυδαιότητα της χειρονομίας κ.λπ.) ο
παθών πλήττεται με ιδιαίτερη βαρύτητα
στο έννομο αγαθό της γενετήσιας
αξιοπρέπειάς του.
Η διατύπωση αυτή του νόμου και ειδικότερα
το στοιχείο της "ασέλγειας" που
πρέπει να χαρακτηρίζει την χειρονομία
καθώς και το "βάναυσο" της προσβολής
της αξιοπρέπειας του παθόντα, ως
αποτέλεσμα της ασελγούς χειρονομίας
του δράστη, αποκλείουν από το πεδίο
εφαρμογής της διάταξης χειρονομίες ή
εκδηλώσεις οι οποίες έχουν συναισθηματικό
ή ερωτικό χαρακτήρα, δεν πληρούν όμως
τα στοιχεία (υποκειμενικό - αντικειμενικό)
της ασέλγειας, πολύ δε περισσότερο
δεν προσβάλλουν - αντικειμενικά και
με το περί ηθικής κριτήριο του μέσου
κοινωνικού ανθρώπου - βάναυσα την
γενετήσια αξιοπρέπεια του παθόντα,
άσχετα αν βιώνονται από τα θύματα
με ιδιαίτερη ένταση για υποκειμενικούς
όμως λόγους. Αποκλείονται δηλαδή από
την εφαρμογή του άρθρου 337 Π.Κ.
περιπτώσεις οι οποίες ακροβατούν
μεταξύ προσβολών γενετήσιας ελευθερίας,
υπό την μορφή της αξιοπρέπειας, και
προσβολών κατά της τιμής, κυρίως υπό
την μορφή της έργω εξύβρισης (άρθρ. 361
Π.Κ). - 1140/1995 ΠΛΗΜΜ ΑΘ.
Το έγκλημα του άρθρου 337 Π.Κ. ως υπαλλακτικώς
μεικτό έγκλημα λειτουργεί ως "συλλέκτης
των ελαφρότερων γενετήσιων επαφών που
θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως μικρότερης
ηθικής απαξίας και κοινωνικής
αποδοκιμασίας, καλύπτει δε ένα πλήθος
ενεργειών με τις οποίες μπορεί κάποιος
να προσβάλει βάναυσα την αξιοπρέπεια
άλλου, στο πεδίον της γενετήσιας ζωής.
ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ
ΜΕ ΑΝΗΛΙΚΟ
Στην παρ. 2 του ίδιου άρθρου προβλέπεται
αυστηρότερη τιμωρία 3 μηνών έως 2 ετών
σε περίπτωση που παθών είναι ανήλικος.
"2. Με Φυλάκιση τριών μηνών μέχρι δύο
ετών τιμωρείται η πράξη της προηγούμενης
παραγράφου, αν ο παθών είναι νεότερος
από 12 ετών." Σύμφωνα με το άρθρο 5
Ν.3625/2007,ΦΕΚ Α 290/24.12.2007,ορίζεται ότι:
"Υποθέσεις ανηλίκων θυμάτων των
πράξεων που αναφέρονται στα άρθρα 323 Α
παρ. 4, 324 και στα άρθρα 336, 337, 338, 339, 342, 343,
345, 346, 347, 348, 348Α, 349, 351, 351Α και 353 ανακρίνονται
και εκδικάζονται σε όλους τους βαθμούς
δικαιοδοσίας εντός δύο ετών από την
τέλεση της πράξης ή τη διαπίστωση
τέλεσης της".
Ο νομοθέτης ιδιαίτερα ευαίσθητος σε
περίπτωση εγκλημάτων κατά των ανηλίκων
έκρινε ότι ο κατηγορούμενος, φερόμενος
ως δράστης των ανωτέρω αξιόποινων
πράξεων, θα πρέπει να κριθεί πολύ σύντομα
από τη δικαιοσύνη και να τιμωρηθεί
ανάλογα με το βαθμό ευθύνης του στη
διάπραξη του εγκλήματος, όταν παθόντα
πρόσωπα είναι ανήλικα.
Στη παρ. 2 και 3 του ίδιου άρθρου προβλέπονται
αυστηρές ποινές σε ενήλικες που προσβάλουν
την αξιοπρέπεια ανηλίκου προσώπου ή
εμφανιζόμενου ως ανηλίκου, κάτω των
δεκαπέντε ετών, στο πεδίο της γενετήσιας
ζωής του, μέσω διαδικτύου ή άλλου μέσου
επικοινωνίας. Επιβαρυντική περίπτωση
αποτελεί όταν κατόπιν επαφής με τον
παραπάνω τρόπο επακολούθησε συνάντηση
(στη περίπτωση αυτή η επαπειλούμενη
ποινή είναι τουλάχιστον 3 έτη)
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι στο
διαδίκτυο που υπάρχει η "ψευδαίσθηση"
της ανωνυμίας χρειάζεται μεγάλη προσοχή,
αφενός στο τρόπο επικοινωνίας και
αφετέρου στα πρόσωπα με τα οποία συνομιλεί
κανείς, γιατί οι ποινές είναι πολύ
αυστηρές. Τα ηλεκτρονικά ίχνη είναι
μοναδικά και είναι δυνατόν να ανακαλυφθεί
ο δράστης από την αρμόδια υπηρεσία
(Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού
Εγκλήματος Ελληνικής Αστυνομίας) μετά
από σχετική καταγγελία.
Οι παρ. 3 και 4 του παραπάνω άρθρου έχουν
ως εξής:
"3. Ενήλικος, ο οποίος μέσω διαδικτύου
ή άλλου μέσου επικοινωνίας, αποκτά επαφή
με πρόσωπο που δεν συμπλήρωσε τα δεκαπέντε
έτη και, με χειρονομίες ή προτάσεις
ασελγείς, προσβάλλει την αξιοπρέπεια
του ανηλίκου στο πεδίο της γενετήσιας
ζωής του, τιμωρείται με Φυλάκιση
τουλάχιστον δύο ετών. Αν η πράξη τελείται
κατά συνήθεια ή αν επακολούθησε συνάντηση,
ο ενήλικος τιμωρείται με Φυλάκιση
τουλάχιστον τριών ετών.
4. Ενήλικος, ο οποίος μέσω διαδικτύου ή
άλλου μέσου επικοινωνίας, αποκτά επαφή
με πρόσωπο που εμφανίζεται ως ανήλικο
κάτω των δεκαπέντε ετών και, με χειρονομίες
ή προτάσεις ασελγείς, προσβάλλει την
αξιοπρέπεια του στο πεδίο της γενετήσιας
ζωής του, τιμωρείται με Φυλάκιση
τουλάχιστον ενός έτους. Αν η πράξη
τελείται κατά συνήθεια ή αν επακολούθησε
συνάντηση με το εμφανιζόμενο ως ανήλικο
πρόσωπο, τιμωρείται με Φυλάκιση
τουλάχιστον τριών ετών."
(* Οι παρ.3 και 4 προστέθηκαν με την παρ.1
άρθρ.3 Ν.3727/2008, ΦΕΚ Α 257/18.12.2008.)
ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ
ΣΕ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΧΩΡΟ Ή ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
(ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ)
Με τη παρ. 5 του ίδιου άρθρου 337 Π.Κ.
προβλέπεται τιμωρία για τη περίπτωση
της σεξουαλικής παρενόχλησης στον
εργασιακό χώρο και στην αναζήτηση θέσης
εργασίας. Με Φυλάκιση από έξι (6) μήνες
μέχρι τρία (3) έτη και με χρηματική ποινή
τουλάχιστον χιλίων (1.000) ευρώ ΤΙΜΩΡΕΊΤΑΙ
ο εργοδότης που με ασελγείς χειρονομίες
ή προτάσεις που αφορούν ασελγείς
πράξεις, προσβάλλει βάναυσα την
αξιοπρέπεια άλλου στο πεδίο της
γενετήσιας ζωής του εκμεταλλευόμενος
την εργασιακή θέση του παθόντος ή τη
θέση προσώπου που έχει ενταχθεί σε
διαδικασία αναζήτησης θέσης εργασίας.
Η παρ. 5 έχει ως εξής:
"5. ‘Οποιος τελεί την πράξη της
παραγράφου 1 του άρθρου αυτού,
εκμεταλλευόμενος την εργασιακή θέση
του παθόντος ή τη θέση προσώπου που έχει
ενταχθεί σε διαδικασία αναζήτησης θέσης
εργασίας διώκεται κατ` έγκληση και
τιμωρείται με Φυλάκιση από έξι (6) μήνες
μέχρι τρία (3) έτη και με χρηματική ποινή
τουλάχιστον χιλίων (1.000) ευρώ."
(* Η παρ.5 προστέθηκε με το άρθρο 23 παρ.4
Ν.3896/2010, ΦΕΚ Α 207/8.12.2010. Εφαρμογή της
αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης
μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε
θέματα εργασίας και απασχόλησης -
Εναρμόνιση της κείμενης νομοθεσίας με
την Οδηγία 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της
5ης Ιουλίου 2006 και άλλες συναφείς
διατάξεις.)
Σύμφωνα με το νόμο 3896/2010, που ενσωματώνει
την οδηγία 2006/54/ΕΚ στην ελληνική έννομη
τάξη και ειδικότερα κατά τη παρ. 7 άρθρου
25: "Οταν ο Συνήγορος του Πολίτη ενεργεί
ως φορέας για την παρακολούθηση και
προώθηση της εφαρμογής της αρχής των
ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης
ανδρών και γυναικών, κατά την παράγραφο
1 του άρθρου 1 του νόμου αυτού, επιλαμβάνεται υποθέσεων που εκκρεμούν
ενώπιον δικαστηρίων, δικαστικών ή
εισαγγελικών αρχών, έως τη διεξαγωγή
της πρώτης συζήτησης στο ακροατήριο ή
την άσκηση ποινικής δίωξης ή έως ότου
το αρμόδιο δικαστήριο ή η αρμόδια
δικαστική αρχή αποφανθεί επί αιτήσεως
παροχής προσωρινής δικαστικής προστασίας."
Ραντεβού με τη συνέχεια του θέματος την
Δευτέρα. Στο β΄μέρος, το οποίο δεν θα
πρέπει να χάσετε, θα μιλήσουμε ακόμη
για το πότε απαιτείται έγκληση για
άσκηση ποινικής δίωξης, ποια η σχέση
του εγκλήματος προσβολής γενετήσιας
αξιοπρέπειας με την εξύβριση, πότε
υπάρχει απόπειρα του εγκλήματος αυτού,
τα σχετικά άρθρα για τη ψυχοδιαγνωστική
εξέταση δράστη και θύματος, για τη
προστασία ιδιωτικής ζωής ανηλίκου και
επιπλέον για το πότε διατάσσεται δίκη
κεκλεισμένων των θυρών. Καλό Σαββατοκύριακο
και να περνάτε καλά.
Συντομογραφίες: Π.Κ. = Ποινικός Κώδικας
Κ.Π. Δ. = Κώδικας Ποινικής Δικονομίας
(συνεχίζεται με το β΄μέρος)
Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ
Για περισσότερες πληροφορίες
σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου
επισκεφθείτε το site μας
