Τι ισχύει για το γάμο ανηλίκων;

* Δημοσιεύτηκε  16/5/2015  στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας         

Κατά το άρθρο 1350 παρ. 2 του Αστικού Κώδικα για τη σύναψη έγκυρου (άρθρο 1372 παρ. 1 του Α.Κ) γάμου οι μελλόνυμφοι πρέπει κατά την μέρα τέλεσης του γάμου τους να έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους. 

Το αρμόδιο δικαστήριο ΜΠΟΡΕΙ, αφού ακούσει τους μελλονύμφους και τα πρόσωπα που ασκούν την επιμέλεια του ανηλίκου (δεν απαιτείται συναίνεση αυτών), να επιτρέψει τον γάμο (παροχή άδειας προ της τέλεσης) και πριν από τη συμπλήρωση αυτής της ηλικίας αν η τέλεσή του επιβάλλεται από σπουδαίο λόγο.

   Κατά την έννοια της διάταξης αυτής σπουδαίο λόγο (νομική έννοια) από τον οποίο επιβάλλεται η τέλεση του γάμου ανηλίκου αποτελεί κάθε περιστατικό που συνάπτεται με το πρόσωπο του ανηλίκου ή και του άλλου μελλόνυμφου (ενηλίκου) και το οποίο, λαμβανομένου πάντως πρωταρχικώς υπόψιν του συμφέροντος του ανηλίκου, δικαιολογεί τη σύναψη του γάμου πριν από τη συμπλήρωση της νόμιμης ηλικίας (συγγνώμη ηλικίας). Θα πρέπει να εξυπηρετείται το συμφέρον του ανηλίκου μελλόνυμφου (ηθικό, κοινωνικό, οικονομικό κ.λ.π.) και όχι απλά να μην βλάπτεται. 

Ως τέτοια περιστατικά που συνιστούν σπουδαίο λόγο θεωρούνται, μεταξύ των άλλων, ο μακρός ερωτικός δεσμός των μελλονύμφων, η ανάγκη προστασίας του ανηλίκου από τα δυσμενή σχόλια της κοινωνίας για τον δεσμό αυτόν, η εγκυμοσύνη, ο κίνδυνος από την αναβολή του γάμου, η μακρά ολοκληρωμένη σχέση των μελλονύμφων. 

Ο νόμος δεν ορίζει κατώτατο όριο ηλικίας για την τέλεση γάμου με άδεια του δικαστηρίου, πάντως όμως θα πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο ότι άδεια γάμου δεν μπορεί να δοθεί σε ανήλικο που δεν έχει ούτε περιορισμένη δικαιοπρακτική ικανότητα, δηλαδή δεν έχει συμπληρώσει τα δέκα χρόνια, αφού κατά το άρθρο 1351 του αστικού κώδικα ο ανίκανος για δικαιοπραξία, ο οποίος κατά το άρθρο 128 είναι και ο μη συμπληρώσας το δέκατο έτος της ηλικίας του, δεν μπορεί να συνάψει γάμο. 

Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1350 §2 και 1373 αριθ. 2 Α.Κ. προκύπτει ότι οι ανήλικοι μελλόνυμφοι (ο ένας ή και οι δύο) που δεν έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους μπορούν να συνάψουν γάμο μετά από άδεια του Δικαστηρίου, η οποία δίνεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μετά από προηγούμενη ακρόαση των προσώπων που ασκούν την επιμέλεια του ανηλίκου και εφ` όσον η τέλεση του γάμου επιβάλλεται από σπουδαίο λόγο. 

Αν οι ανήλικοι τελέσουν γάμο χωρίς τη συνδρομή των νομίμων προϋποθέσεων (νόμιμη ηλικία και άδεια δικαστηρίου), ο γάμος αυτός πάσχει από ακυρότητα, η οποία όμως αίρεται, αν ο γάμος αυτός εγκριθεί εκ των υστέρων από το Δικαστήριο με παροχή σχετικής άδειας ή αφού ο/η σύζυγος συμπληρώσει το 18 έτος της ηλικίας του και αναγνωρίσει το γάμο αυτό. Πρόκειται δηλαδή για ακυρότητα θεραπεύσιμη. Παρά την ακυρότητα όμως εφόσον ο γάμος αυτός δεν ακυρωθεί με αμετάκλητη απόφαση παράγει όλα τα αποτελέσματα του έγκυρου γάμου (άρθρα 1376, 1354 Α.Κ.).

Η αίτηση για παροχή άδειας γάμου ανηλίκου υποβάλλεται από τα πρόσωπα που έχουν την επιμέλεια του προσώπου του και επιδίδεται πάντα στον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών. Δικάζεται από το αρμόδιο Ειρηνοδικείο της συνήθους διαμονής του ανηλίκου με τη διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας. 

Σε περίπτωση που ο ανήλικος είναι 16 ετών μπορεί ο ίδιος αυτοπροσώπως να υποβάλει την σχετική αίτηση με δικηγόρο (άρθρο 742 Κ.Πολ.Δ) αφού θεωρείται ικανός να παρίσταται επί δικαστηρίου για να ζητήσει την άδεια του δικαστηρίου για να τελέσει γάμο, καλώντας υποχρεωτικά και τον νόμιμο εκπρόσωπό του. Ο ανήλικος που δεν συμπλήρωσε την ως άνω ηλικία δεν μπορεί ο ίδιος να καταφύγει στο δικαστήριο για τον σκοπό αυτό αλλά μόνο δια των γονέων του ή των άλλων προσώπων που ασκούν την γονική μέριμνα πάνω σ΄αυτόν.

Στη κρίση του δικαστηρίου προς παροχή ή μη της αιτουμένης αδείας προς σύναψη γάμου θα βαρύνει επίσης το πρόσωπον με το οποίο πρόκειται να συνάψει γάμο ο ανήλικος π.χ. αν τούτο είναι αισχρό ή ανήθικο ή βαρύνεται με εγκληματικές πράξεις ή έχει τάση προς διάπραξη τέτοιων πράξεων ή αν διάγει αντικοινωνικώς, ή πάσχει εκ μεταδοτικής ή άλλης σοβαρής νόσου ή αν είναι άθλιας οικονομικής καταστάσεως ή κατάχρεος ή άσωτος ή ίσως αν υφίσταται μεγάλη διαφορά ηλικίας μεταξύ τούτου και του ανηλίκου, κ.ά., πάντως δε ή τυχόν πενία του ανδρός ή ή εκ τυχόν κατωτέρας κοινωνικής τάξεως καταγωγή αυτού δεν αποτελεί εύλογη αιτία αρνήσεως της προς γάμο παροχή άδειας.

Η παρέμβαση την οποία οι διαφωνούντες με τον γάμο γονείς του ανηλίκου μελλονύμφου ασκούν στην εκκρεμή δίκη για παροχή στον αιτούντα ανήλικο αδείας γάμου (άρθρο 742 του Κ.Πολ.Δικ.) είναι κύρια παρέμβαση και πρέπει να ασκείται με ιδιαίτερο δικόγραφο. Κατ’ άλλη υποστηριζόμενη άποψη οι γονείς του ανηλίκου στερούνται δικαιώματος ή συμφέροντος άσκησης παρέμβασης (κύριας ή πρόσθετης) στην εν λόγω δίκη(πηγή νομολογίας 186/2002 ΕΦ ΠΑΤΡ, 195/2002 ΜΠΡ ΒΟΛ, 226/2001 ΜΠΡ ΑΓΡ, 24/1986 ΜΠΡ ΕΥΡΥΤ, 343/1986 ΜΠΡ ΣΠΑΡΤ , 1079/1985 ΜΠΡ ΑΘ, 624/1979 ΕΦΘΕΣΣΑΛ). - Καλό Σαββατοκύριακο.

Καλέστε μας έγκαιρα για να σας βοηθήσουμε στην όλη διαδικασία

Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας

Διαζύγια - Ποινικά - Αστικά

Για περισσότερες πληροφορίες 

σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου

επισκεφθείτε το site μας

giagkoud@yahoo.com

λέξεις κλειδιά: γάμο ανηλίκων, σπουδαίος λόγος ,άδεια δικαστηρίου, συμφέρον του ανηλίκου μελλόνυμφου