Το έγκλημα της κλοπής στο Ποινικό Κώδικα (Μέρος Β')

     * Δημοσιεύτηκε  24 /2/2014 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας  

  Με το σημερινό κείμενο θα ολοκληρωθεί το θέμα της κλοπής που ξεκινήσαμε να γράφουμε στο ά μέρος του άρθρου, που δημοσιεύτηκε το προηγούμενο Σάββατο.

Θα μιλήσουμε ειδικότερα για ηθική αυτουργία, συναυτουργία, συνέργεια, διακεκριμένες περιπτώσεις κλοπής, κλοπή χρήσης, κλοπή ευτελούς αξίας και για άμεση ανάλωση. Επίσης στο τέλος θα αναφέρουμε για τις υφαιρέσεις και την απόδοση ιδιοποιημένου πράγματος.

ΠΟΤΕ ΥΠΑΡΧΕΙ ΗΘΙΚΗ ΑΥΤΟΥΡΓΙΑ ΣΕ ΚΛΟΠΗ

Από τη διάταξη του άρθρου 46 παρ. 1 περ.α` του Π.Κ. με την οποία ορίζεται ότι με την ποινή του αυτουργού τιμωρείται όποιος με πρόθεση προκάλεσε σε άλλον την απόφαση να εκτελέσει την άδικη πράξη που διέπραξε, προκύπτει ότι για την συντέλεση της ηθικής αυτουργίας σε αξιόποινη πράξη πρέπει να συντρέξουν

α) η με οποιοδήποτε τρόπο, όπως με συμβουλές, εκμετάλλευση πλάνης, πραγματικής ή νομικής, χορήγηση ή υπόσχεση αμοιβής, ή μέσο όπως με προτροπές (παρακίνηση, ενθάρρυνση, παρόρμηση) ή με παραινέσεις πειθώ και φορτικότητα, πρόκληση της αποφάσεως από κάποιον σε άλλον να τελέσει ορισμένη άδικη πράξη και

β) ο άλλος να διέπραξε την αξιόποινη αυτή πράξη την οποία αποφάσισε με τον πιο πάνω τρόπο.

Υποκειμενικώς απαιτείται δόλος του ηθικού αυτουργού, δηλαδή ηθελημένη πρόκληση της αποφάσεως για την διάπραξη από τον άλλο της αντικειμενικής υποστάσεως ορισμένου εγκλήματοςμε τη θέληση και γνώση ή αποδοχή της συγκεκριμένης εγκληματικής πράξεως(462/2013 Α.Π.).

ΠΟΤΕ ΤΕΛΕΙΤΑΙ Η ΚΛΟΠΗ ΚΑΤΑ ΣΥΝΑΥΤΟΥΡΓΙΑ

Το έγκλημα μπορεί να τελεσθεί και από περισσότερους από έναν δράστη κατά συναυτουργία, σύμφωνα με το άρθρο 45 του ΠΚ, το οποίο ορίζει ότι "αν δυο ή περισσότεροι τέλεσαν από κοινού αξιόποινη πράξη, καθένας τους τιμωρείται ως αυτουργός της πράξεως".

Με τον όρο "από κοινού" νοείται αντικειμενικά σύμπραξη στην εκτέλεση της κύριας πράξεως και υποκειμενικά κοινός δόλος, δηλαδή ο κάθε αυτουργός θέλει ή αποδέχεται την πραγμάτωση της αντικειμενικής υποστάσεως του διαπραττόμενου εγκλήματος, γνωρίζοντας ότι και οι λοιποί συμμέτοχοι πράττουν με δόλο τελέσεως του ίδιου εγκλήματος και θέλει ή αποδέχεται να ενώσει τη δική του δράση με εκείνη των άλλων προς πραγμάτωση της αντικειμενικής υποστάσεως του εν λόγω εγκλήματος. Η σύμπραξη στην εκτέλεση της κύριας πράξεως μπορεί να συνίσταται ή στο ότι καθένας πραγματώνει την όλη αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος ή στο ότι το έγκλημα πραγματώνεται με τις συγκλίνουσες επί μέρους πράξεις των συμμετόχων, ταυτόχρονες ή διαδοχικές, χωρίς να είναι αναγκαίο να αναφέρονται και οι επί μέρους πράξεις καθενός από τους συναυτουργούς ( 635/2013 ΑΠ).

ΑΜΕΣΗ ΚΑΙ ΑΠΛΗ ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ ΣΕ ΚΛΟΠΗ

Άμεση συνέργεια σε Κλοπή: Ακόμη, σύμφωνα με το άρθρο 46 παρ. 1β ΠΚ, με την ποινή του αυτουργού τιμωρείται, όποιος με πρόθεση παρέσχε άμεση συνδρομή στο δράστη κατά την εκτέλεση της κυρίας πράξεως. Για τη θεμελίωση άμεσης συνέργειας, πρέπει, με βάση τον περιορισμένο παρακολουθηματικό χαρακτήρα της συμμετοχής η κύρια πράξη του αυτουργού να είναι άδικη και να πληροί τα αντικειμενικά στοιχεία και να παρέχεται από αυτόν που παρέχει την άνω συνδρομή άμεση εκ δόλου υποστήριξη της κύριας πράξεως με άμεσα προς αυτήν συνδεόμενη βοηθητική ενέργεια στο έγκλημα που διαπράττει ο αυτουργός έτσι ώστε χωρίς αυτήν να μην είναι δυνατή μετά βεβαιότητος η διάπραξη του εγκλήματος υπό τις περιστάσεις που τελέσθηκε.

Απλή συνέργεια σε κλοπή: Κατά τη διάταξη δε του άρθρου 47 παρ. 1 ΠΚ όποιος εκτός από την περίπτωση της παρ. 1 στοιχ. β του προηγουμένου άρθρου παρείχε με πρόθεση σε άλλον οποιαδήποτε συνδρομή πριν από την τέλεση ή κατά την τέλεση της αδίκου πράξεως που διέπραξε τιμωρείται με ποινή ελαττωμένη (άρθρο 83). Για τη στοιχειοθέτηση επομένως απλώς συνέργειας απαιτείται οποιαδήποτε συνδρομή υλική ή ψυχική, θετική ή αποθετική, που παρέχεται στον αυτουργό ορισμένης αξιοποίνου πράξεως πριν από την τέλεση αυτής ή κατά την τέλεση της, εφόσον εκείνος που την παρέχει με θετική ή αρνητική μορφή ενεργεί από πρόθεση και ειδικότερα με τον οικείο δόλο που απαιτείται για τον αυτουργό αυτής.

ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΛΟΠΗΣ ΑΡΘ. 374 Π.Κ. (ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΚΛΟΠΗ)

Με το άρθρο 374 Π.Κ. τιμωρούνται αυστηρά με Κάθειρξη μέχρι δέκα ετών οι δράστες διακεκριμένων περιπτώσεων Κλοπής (κακούργημα) και συγκεκριμένα αν συντέρεξει μία από τις παρακάτω περιστάσεις, δηλαδή :

"α) αν από τόπο προορισμένο για θρησκευτική λατρεία (π.χ. εκκλησία, τζαμί), αφαιρέθηκε πράγμα αφιερωμένο σ`αυτή ( π.χ σταυροί, εικόνες). Πρέπει να συντρέχουν οι δύο προϋποθέσεις για να τελείται διακεκριμένη κλοπή. Θρησκεία είναι κάθε γνωστή σύμφωνα με το Σύνταγμα.

β) αν αφαιρέθηκε πράγμα επιστημονικής, καλλιτεχνικής, αρχαιολογικής ή ιστορικής σημασίας που βρισκόταν σε συλλογή εκτεθειμένη σε κοινή θέα ή σε δημόσιο οίκημα ή σε άλλο δημόσιο τόπο.

γ) αν αφαιρέθηκε πράγμα που μεταφερόταν με οποιοδήποτε δημόσιο συγκοινωνιακό μέσο ή ήταν τοποθετημένο σε χώρο προορισμένο για εναπόθεση πραγμάτων προς μεταφορά ή παραλαβή ή μεταφερόταν από ταξιδιώτη

δ) αν η Κλοπή τελέστηκε από δύο ή περισσότερους που είχαν ενωθεί για να διαπράττουν κλοπές ή ληστείες

ε) αν η πράξη τελέστηκε από πρόσωπο που διαπράττει κλοπές ή ληστείες κατ` επάγγελμα ή

κατά συνήθεια ""ή αν η συνολική αξία των αντικειμένων της Κλοπής υπερβαίνει το ποσό των είκοσι πέντε εκατομμυρίων (25.000.000) δραχμών".[εβδομήντα τριών χιλιάδων (73.000)ευρώ. ]

*Το ποσό των εβδομήντα τριών χιλιάδων (73.000) ευρώ της περ. ε΄ αναπροσαρμόζεται στο ποσό των εκατό είκοσι χιλιάδων (120.000) ευρώ με την παρ.1 περ.ι` άρθρου 24 Ν.4055/2012,ΦΕΚ Α 51/12.3.2012. (Εναρξη ισχύος 2 Απριλίου 2012).

'Κατ΄επάγγελμα" νοείται η τέλεση κλοπής με πρόθεση επανάληψης για πορισμό εισοδήματος με το τρόπο αυτό.

"Κατά συνήθεια" νοείται η τέλεση κλοπής επανειλημμένως με τρόπο που να φανερώνει σταθερή ροπή προς το έγκλημα.

Σε περίπτωση που συντρέξουν πάνω από μία από τις ανωτέρω περιστάσεις το δικαστήριο το λαμβάνει τούτο υπόψιν στην επιμέτρηση της ποινής.

ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΚΛΟΠΗ Ν. 1608/1950 ΚΑΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Κ.Λ.Π.

Περίπτωση διακεκριμένης κλοπής σε βαθμό κακουργήματος έχουμε και στο άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 1608/1950, όπως ισχύει σήμερα μεταξύ άλλων εγκλημάτων και για κλοπές που στρέφονται κατά του Δημοσίου ή των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή κατά άλλου νομικού προσώπου από εκείνα που αναφέρονται στο άρθρο 263Α του Ποινικού Κώδικα "και το όφελος που πέτυχε ή επιδίωξε ο δράστης ή η ζημία που προξενήθηκε ή οπωσδήποτε απειλήθηκε στο Δημόσιο ή στα πιο πάνω νομικά πρόσωπα υπερβαίνει το ποσό των πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) δραχμών, επιβάλλεται η ποινή της κάθειρξης και, αν συντρέχουν ιδιαζόντως επιβαρυντικές περιστάσεις, ιδίως αν ο ένοχος εξακολούθησε επί μακρό χρόνο την εκτέλεση του εγκλήματος ή το αντικειμενό του είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, επιβάλλεται η ποινή της ισόβιας κάθειρξης".

Με την παρ.3 άρθρ.4 Ν.2408/1996 (Α 104) ορίζεται ότι: Το ποσό των πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) δραχμών, που προβλέπεται από την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του ν. 1608/1950 (ΦΕΚ 301 Α`), αυξάνεται σε πενήντα εκατομμύρια (50.000.000) δραχμές.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΛΟΠΗ ΧΡΗΣΗΣ (Προνομιούχα περίπτωση κλοπής)

Κατά το άρθρο 374 Α. του Π.Κ. τιμωρείται με Φυλάκιση μέχρι δύο ετών αυτός που αφαιρεί από την κατοχή άλλου ξένο μηχανοκίνητο μεταφορικό μέσο με αποκλειστικό σκοπό να το χρησιμοποιήσει για πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Η ποινική δίωξη γίνεται μόνο ύστερα από έγκληση.

ΚΛΟΠΕΣ ΕΥΤΕΛΟΥΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΛΩΣΗ (Προνομιούχες περιπτώσεις κλοπής)

Κατά την παρ. 1 εδ. α' του άρθ. 377 Π.Κ. αν η Κλοπή ή η Υπεξαίρεση έχει αντικείμενο πράγμα ευτελούς αξίας, τιμωρείται με χρηματική ποινή ή με Φυλάκιση μέχρι έξι μηνών.

Κατά την παρ. 1 εδ. β΄ του άρθ. 377 Π.Κ. Αν όμως η πράξη αυτή τελέστηκε από ανάγκη για άμεση χρήση ή ανάλωση του αντικειμένου της Κλοπής ή Υπεξαίρεσης, το δικαστήριο μπορεί να κρίνει την πράξη ατιμώρητη. Στις περιπτώσεις αυτού του άρθρου η ποινική δίωξη γίνεται

μόνο ύστερα από έγκληση (παρ. 2 άρθ. 377 ΠΚ.)

'Ενα πράγμα κρίνεται ως ευτελούς αξίας, από την οικονομική του αξία κατά τις συναλλαγές κατά το χρόνο της κλοπής με βάση τις συνθήκες της αγοράς του διαμορφώνουν κάθε φορά την αντικειμενική αξία των πραγμάτων και την οικονομική κατάσταση του παθόντος, από την απλή συναλλακτική σύγκριση των οποίων συνάγεται περαιτέρω η κρίση περί ευτελούς και ιδιαιτέρως μεγάλης της αξίας αυτής (1204/2011 Α. Π.)

Η ευτελής αξία είναι μικρή σε βαθμό που να μην γίνεται σημαντικά αισθητή τόσο για το δράστη όσο και για τον παθόντα.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΥΦΑΙΡΕΣΕΙΣ (ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΛΟΠΗΣ)

Κατά το άρθρο 378 ΠΚ. υφαίρεση νοείται:

"Κλοπή ή Υπεξαίρεση που έγινε: α) μεταξύ συγγενών και αγχιστέων σε ευθεία γραμμή, θετών γονέων και θετών τέκνων, συζύγων και μνηστευμένων, αδελφών καθώς και των συζύγων και των μνηστήρων τους β) από σύζυγο στην περιουσία που άφησε ο σύζυγός του γ) εναντίον επιτρόπου ή επιμελητή του υπαιτίου, καθώς επίσης και σε βάρος προσώπου με το οποίο ο υπαίτιος ή συμμέτοχος διατελεί σε σχέση εξάρτησης ή ζει στο ίδιο σπίτι, διώκεται μόνο ύστερα από έγκληση."

ΑΠΟΔΟΣΗ ΙΔΙΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΑΞΙΟΠΟΙΝΟΥ

Σε περίπτωση κλοπής στο άρθρο 379 Π.Κ. προβλέπεται περίπτωση εξάλειψης αξιοποίνου της πράξης :“ αν ο υπαίτιος, με δική του θέληση και πριν ακόμη εξεταστεί με οποιονδήποτε τρόπο για την πράξη του από τις αρχές, απέδωσε χωρίς παράνομη βλάβη κάποιου τρίτου το πράγμα ή ικανοποίησε εντελώς τον ζημιωμένο. Η μερική μόνο απόδοση ή ικανοποίηση εξαλείφει το αξιόποινο κατά το αντίστοιχο μόνο μέρος”. * Το άρθρο 379 ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ με το άρθρο 34 περ.β`    

    Ν.3904/2010,ΦΕΚ Α 218/23.12.2010.

Ταυτόχρονα αντικαταστάθηκε το άρθρο 384 Π.Κ. συμπεριλαμβάνοντας και τη κλοπή 

σε περίπτωση ικανοποίησης  του παθόντος και έχει ως εξής:

'Αρθρο 384 Ικανοποίηση του παθόντος

 1. Το αξιόποινο των εγκλημάτων των άρθρων 372-374, 375-377, 381 και 382 
εξαλείφεται, αν ο υπαίτιος με δική του θέληση και πριν εξεταστεί με 
οποιονδήποτε τρόπο για την πράξη του από τις αρχές αποδώσει χωρίς παράνομη 
βλάβη τρίτου το πράγμα ή ικανοποιήσει εντελώς τον ζημιωθέντα. Η μερική μόνο 
απόδοση ή ικανοποίηση εξαλείφει το αξιόποινο κατά το αντίστοιχο μόνο μέρος.

 2. Εάν ο υπαίτιος των πράξεων της παραγράφου 1 μέχρι την άσκηση της ποινικής 
δίωξης, χωρίς παράνομη βλάβη τρίτου αποδώσει το πράγμα και δηλώσει ο παθών ή 
οι κληρονόμοι του ότι δεν έχουν άλλη αξίωση από την πράξη ή ικανοποιήσει 
εντελώς τον ζημιωθέντα, καταβάλλοντος αποδεδειγμένα ή κατά δήλωση του 
παθόντος ή των κληρονόμων του το κεφάλαιο και τους τόκους υπερημερίας, δεν 
κινείται ποινική δίωξη και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο με αιτιολογημένη 
πράξη του εισαγγελέα πλημμελειοδικών.

 3. Ο υπαίτιος των πλημμελημάτων, που προβλέπονται στα άρθρα 372, 373, 375- 
377, 381 και 382 απαλλάσσεται από κάθε ποινή αν, μέχρι το τέλος της 
αποδεικτικής διαδικασίας στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, αποδώσει το πράγμα και 
δηλώσει ο παθών ή οι κληρονόμοι του ότι δεν έχουν άλλη αξίωση από την πράξη ή 
ικανοποιήσει εντελώς τον ζημιωθέντα, καταβάλλοντος αποδεδειγμένα ή κατά 
δήλωση του παθόντος ή των κληρονόμων του το κεφάλαιο και τους τόκους 
υπερημερίας.

 4. Στην απόπειρα των πράξεων της παραγράφου 1 αρκεί δήλωση του παθόντος ή 
των κληρονόμων του ότι έχουν ικανοποιηθεί.

 5. Η δήλωση του παθόντος ή των κληρονόμων του ότι ικανοποιήθηκαν εντελώς 
ισχύει για όλους τους συμμέτοχους, εκτός από εκείνους που δηλώνουν ότι δεν 
την αποδέχονται.".

* Το άρθρο 384 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 6 Ν.3904/2010,
    ΦΕΚ Α` 218/23.12.2010.

Το επόμενο Σάββατο θα είμαστε πάλι μαζί με ένα εξίσου ενδιαφέρον νομικό θέμα.

Καλή βδομάδα και καλή δύναμη.

Συντομογραφίες: Π.Κ. = Ποινικός Κώδικας Α.Π.= Άρειος Πάγος

Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας

Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ

Για περισσότερες πληροφορίες 

σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου

επισκεφθείτε το site μας

kavala-lawyer.blogspot.gr

giagkoud@yahoo.com