SOS ΒΛ. ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΜΕΡΟΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΝΟΜΟΥ :
Με το άρθρ. 20 του Ν.4321/2015 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 32/21-3-15) τροποποιήθηκε το άρθρ. 25 του Ν.1882/1990, που προβλέπει το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους.
ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΞΙΟΠΟΙΝΟΥ ΟΦΕΙΛΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ (Ν.1882/1990) ΓΙΑ ΠΟΣΑ ΜΕΧΡΙ 50.000 ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΦΩΡΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
* Δημοσιεύτηκε 28/9/2013 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας
(προ τροποποίησης νόμου με το άρθρ. 20 του Ν.4321/2015 δημοσίευμα)
Με το άρθρ. 20 του Ν.4321/2015 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 32/21-3-15) τροποποιήθηκε το άρθρ. 25 του Ν.1882/1990, που προβλέπει το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους.
ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΞΙΟΠΟΙΝΟΥ ΟΦΕΙΛΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ (Ν.1882/1990) ΓΙΑ ΠΟΣΑ ΜΕΧΡΙ 50.000 ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΦΩΡΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
* Δημοσιεύτηκε 28/9/2013 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας
(προ τροποποίησης νόμου με το άρθρ. 20 του Ν.4321/2015 δημοσίευμα)
Καθημερινά δημοσιεύματα και μάλιστα σε πρωτοσέλιδα εφημερίδων σε όλη την επικράτεια τονίζουν με μεγάλες επικεφαλίδες τις συλλήψεις και διώξεις συμπολιτών μας επιχειρηματιών και επαγγελματιών με τη κατηγορία της μη καταβολής χρεών προς το δημόσιο. Επίσης αναφέρονται στις καταδίκες που επιβάλλονται στους κατηγορούμενους σε όλες σχεδόν τις υποθέσεις. Με λίγα λόγια συντελείται ένα μεγάλο δράμα σε πολλές οικογένειες υπό το βάρος της οικονομικής αδυναμίας αποπληρωμής αυτών των χρεών.
Θα αναφερθώ με συντομία στο τι ισχύει για το ποινικό αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο.
Σύμφωνα με τη παρ. 1 του άρθρου 25 Ν. 1882/1990, τιμωρείται «1. ‘Οποιος δεν καταβάλλει τα βεβαιωμένα στις δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες (Δ.Ο.Υ.) και τα τελωνεία χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων μηνών.
1.Το έγκλημα της παραβάσεως του άρθρου 25 Ν. 1882/1990 που είναι πλημμέλημα, αφού τιμωρείται με ποινή φυλακίσεως (άρθρο 18 Π.Κ.) ως εξής:
"α) έως ένα έτος, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, που αναφέρεται στην παράγραφο 5, υπερβαίνει το ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ.
β) έξι τουλάχιστον μηνών, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α`. υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.
γ) ενός τουλάχιστον έτους, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α`, υπερβαίνει το ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ.
δ) τριών τουλάχιστον ετών, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α`, υπερβαίνει το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ."
Για την στοιχειοθέτηση των ποσών των περιπτώσεων α), β) και γ) λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των οφειλών (από 1-1-2004) ανεξαρτήτως εάν αυτές αυτοτελώς δεν συνιστούν ποινικό αδίκημα,
Εξάλλου να αναφερθεί για τη φοροδιαφυγή, (άρθρα 17, 18 Ν. 2523/97 μετά την αντικατάσταση με το Ν. 3943/2011) προβλέπεται και κάθειρξη (Αδίκημα φοροδιαφυγής για την παράλειψη υποβολής ή την υποβολή ανακριβούς δήλωσης στη φορολογία εισοδήματος) :
"2. Ο δράστης του αδικήματος αυτού τιμωρείται: α) με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον ο φόρος που αναλογεί στα καθαρά εισοδήματα που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει σε κάθε διαχειριστική περίοδο το ποσό των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ και
β)«με κάθειρξη» , εφόσον ο φόρος που αναλογεί στα καθαρά εισοδήματα που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει σε κά8ε διαχειριστική περίοδο το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ .
«Κατά την επιμέτρηση της ποινής λαμβάνεται υπόψη και η διάρκεια της απόκρυψης.»
Επίσης με άρθ. 18 Ν. 2523/97 προβλέπεται και κάθειρξη ( Αδίκημα φοροδιαφυγής για μη απόδοση ή ανακριβή απόδοση Φ.Π.Α. και παρακρατούμενων φόρων, τελών ή εισφορών):
"α) με φυλάκιση εφόσον το προς απόδοση ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς ή το ποσό του Φ.Π.Α. που συμψηφίσθηκε ή δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε ανακριβώς, ανέρχεται σε ετήσια βάση έως το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ,
β) με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον το προς απόδοση ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς ή το ποσό του Φ.Π.Α. που συμψηφίσθηκε ή δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε ανακριβώς, ανέρχεται σε ετήσια βάση από το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ μέχρι το ποσό των εβδομήντα πέντε χιλιάδων (75.000) ευρώ και
γ) «με κάθειρξη» εφόσον το ως άνω ποσό υπερβαίνει σε ετήσια βάση τα εβδομήντα πέντε χιλιάδες (75.000) ευρώ."
2. Προϋποθέτει δόλο (πρόθεση), αφού δεν καθορίζεται υπό του άρθρου 25 Ν. 1882/1990 το είδος της υπαιτιότητας. Σύμφωνα με απόφαση Αρείου Πάγου "δεν απαιτείται ειδική αιτιολογία του δόλου ούτε και στην περίπτωση που κάποιος καταδικάσθηκε για την παράβαση του άρθρου 25 παρ. 1 Ν. 1882/1990 και είχε κηρυχθεί προ της διαπράξεως του αδικήματος σε κατάσταση πτωχεύσεως, τα δε χρέη προς το Δημόσιο βεβαιώθηκαν μετά την κήρυξη της πτωχεύσεως, αφού και στην περίπτωση αυτή, ο δόλος εξυπακούεται ότι ενυπάρχει, στην θέληση παραγωγής των πραγματικών περιστατικών που απαρτίζουν την έννοια της αξιόποινης αυτής πράξεως, ενώ δεν υφίσταται υποχρέωση του δικαστηρίου να απαντήσει σε συναφή προς τα άνω ισχυρισμό του κατηγορουμένου, εφ` όσον αυτός δεν είναι αυτοτελής, κατά τις διατάξεις των άρθρων 170 παρ. 2 και 333 παρ. 2 Κ.Π.Δ., αλλά αρνητικός της κατηγορίας ισχυρισμός. "
3. "Χρόνος τέλεσης του αδικήματος είναι το χρονικό διάστημα από την παρέλευση των τεσσάρων μηνών μέχρι τη συμπλήρωση χρόνου αντίστοιχου με το 1/3 της κατά περίπτωση προβλεπόμενης προθεσμίας παραγραφής."
4. "Η ποινική δίωξη ασκείται ύστερα από αίτηση του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ή του Τελωνείου προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών της έδρας τους, που συνοδεύεται υποχρεωτικά από πίνακα χρεών, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων."
5. "Η πράξη μπορεί να κριθεί ατιμώρητη, εάν το ποσό που οφείλεται εξοφληθεί μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης σε οποιονδήποτε βαθμό». Με εξόφληση οφειλής εξαλείφεται το αξιόποινο.
6. Σύμφωνα με τη νομολογία η αμφισβήτηση του χρέους από τον υπόχρεο, όπως και ο ισχυρισμός του ότι έχει παραγραφεί και κατά συνέπεια εσφαλμένως έχει βεβαιωθεί, δεν ασκεί επιρροή, δεδομένου ότι ο υπόχρεος - οφειλέτης του Δημοσίου, στην περίπτωση αυτή οφείλει να ασκήσει τα νόμιμα μέσα, η δε μη καταβολή του συνεπάγεται τις κυρώσεις του νόμου. Εξ άλλου, η τυχόν άσκηση προσφυγής και η συνεπεία αυτής αναστολή της καταβολής των χρεών δεν ασκεί καμία έννομη επιρροή στο αξιόποινο του ως άνω εγκλήματος, ούτε βεβαίως οδηγεί στην αθώωση του κατηγορουμένου, αφού από καμία διάταξη νόμου δεν προβλέπεται τέτοιος τρόπος άρσεως του αδίκου ή εξαλείψεως του αξιοποίνου του εν λόγω εγκλήματος.
5. Το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο αντιμετωπίζεται πλέον ενιαία ως προς το χρόνο διαπράξεώς του, ο οποίος είναι ο χρόνος της συμπληρώσεως τεσσάρων μηνών από τότε που έπρεπε να καταβληθεί το χρέος και ανεξάρτητα από τον τρόπο καταβολής των χρεών, σε δόσεις ή εφάπαξ. Ειδικότερα, στις περιπτώσεις καταβολής του χρέους σε δόσεις χρόνος τελέσεως είναι ο χρόνος συμπλήρωσης τεσσάρων μηνών από την καθυστέρηση και της τελευταίας δόσης (Ολ. ΑΠ 2/2011, ΑΠ 1383/2011).
5. Δεν υπάρχει πλέον ειδική ρύθμιση, ως προς το θέμα της παραγραφής του αδικήματος του άρθρου 25 του ν. 1882/1990 και συνεπώς ισχύουν οι κοινές περί του χρόνου τέλεσης και περί του χρόνου έναρξης της παραγραφής των εγκλημάτων διατάξεις των άρθρων 111, 112 και 113 Π. Κ.
6. Ισχύουν οι κοινές διατάξεις του Ποινικού Κώδικα για αναστολή εκτέλεσης και μετατροπής της ποινής. Εφαρμόζεται το άρθρο 2 παρ.1 Π.Κ (αναδρομική ισχύ του ηπιότερου νόμου).
7. Από την εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων με τον σχετικό νόμο 3943/2011 έχουμε μπαράζ αυτόφωρων συλλήψεων οφειλετών του δημοσίου, καθώς ουσιαστικά το αδίκημα χαρακτηρίστηκε ΔΙΑΡΚΕΣ. Η αναποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου νομικού πλαισίου είναι προφανής αφού το ελληνικό δημόσιο δεν εισέπραξε το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών.
Το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης, είναι το πρώτο δικαστήριο που νομολογεί με την υπ. αριθμ. 34279/2012 απόφασή του, ότι η αυτόφωρη σύλληψη για μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο βρίσκεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα και μάλιστα με τις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1 και 7 παρ. 1. Με την απόφαση αυτή, η δικογραφία που είχε εισαχθεί στο αυτόφωρο επεστράφη στον εισαγγελέα, προκειμένου να ακολουθηθεί η τακτική διαδικασία παραπομπής σε δίκη. «Το δικαστήριο κρίνει ότι η υπόθεση εσφαλμένα εισήχθη προκειμένου να δικαστεί κατά την αυτόφωρη διαδικασία»
Σύμφωνα με το Ελληνικό Σύνταγμα και το άρθ. 2 παρ. 1 "Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελεί την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας". Άραγε εν καιρώ μεγάλης και παρατεταμένης οικονομικής κρίσης πόσο συμβαδίζει η αυτόφωρη διαδικασία και η στοιχειοθέτηση ως διαρκούς του παραπάνω αδικήματος με τις επιταγές του Συντάγματος αδιακρίτως και μάλιστα σε συμπολίτες μας που έχουν αποδεδειγμένα οικονομική και περιουσιακή αδυναμία πληρωμής των χρεών τους στο δημόσιο.
Γιατί πάντα θεωρείται από τα δικαστήρια ότι ενυπάρχει δόλος στη διάπραξη του αδικήματος; Έχουν όλοι αυτοί που καταδικάζονται τη δυνατότητα να πληρώσουν και δεν το κάνουν σκόπιμα; Και αν ναι (αμφιβάλλω σοβαρά για αυτό), ποιος άραγε έχει το βάρος της απόδειξης για να υπάρχει καταδίκη;
Αναρωτιέμαι εύλογα το συνταγματικά κατοχυρωμένο έννομο αγαθό της ζωής και της ελευθερίας του ανθρώπου υπό τις παρούσες συνθήκες δεν είναι υπέρτερο από το τυχόν έννομο συμφέρον της Πολιτείας για είσπραξη χρεών προς το δημόσιο; Μπορεί ο νομοθέτης να "βαφτίζει" κατά βούληση ποινικά αδικήματα ως διαρκή για εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας;
Υ.Γ. : Σύμφωνα με την υπ΄αριθ. 6/2011 εγκύκλιο του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Νικ. Παντελή αυτόφωρο ενεργοποιείται σε σοβαρές περιπτώσεις που «το ύψος τού διακρατηθέντος ποσού ΦΠΑ, ΦΚΕ, κ.λπ., υπερβαίνει (σε ετήσια βάση) το ποσό των 75.000 ευρώ (άρθρο 18, παράγραφος 1, εδάφιο γ’ του Ν. 2523/1997), πέραν του οποίου η πράξη καθίσταται κακούργημα, ή το ύψος του βεβαιωμένου χρέους που δεν έχει καταβληθεί, υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ».
Αν η οφειλή υπερβαίνει μόλις το ποσό των 5.000 ευρώ η αυτόφωρη διαδικασία δεν ενδείκνυται για τα εγκλήματα του Ν. 1882/1990 (άρθρο 25, παράγραφος 1), υπογραμμίζει ο Ν. Παντέλης.
Αν η οφειλή υπερβαίνει μόλις το ποσό των 5.000 ευρώ η αυτόφωρη διαδικασία δεν ενδείκνυται για τα εγκλήματα του Ν. 1882/1990 (άρθρο 25, παράγραφος 1), υπογραμμίζει ο Ν. Παντέλης.
* Αν βρήκες ενδιαφέρον αυτό το άρθρο, θα χαρώ πολύ να λάβω σχόλιό σου στην ηλεκτρονική μου διεύθυνση giagkoud@yahoo.com
Προσθήκη :
Με το άρθρ. 20 του Ν.4321/2015 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 32/21-3-15) τροποποιήθηκε το άρθρ. 25 του Ν.1882/1990, που προβλέπει το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους.
ΠΟΛ. 1109/20-5-2015: Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 20 του ν. 4321/2015 (ΦΕΚ 32 Α721.3.2015) περί ποινικής δίωξης λόγω μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο (άρ. 25 ν.1882/1990) και λοιπά συναφή θέματα.
ΠΟΛ. 1109/20-5-2015: Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 20 του ν. 4321/2015 (ΦΕΚ 32 Α721.3.2015) περί ποινικής δίωξης λόγω μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο (άρ. 25 ν.1882/1990) και λοιπά συναφή θέματα.
Σας κοινοποιούμε :
- τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 4321/2015 (ΦΕΚ 32 Α721-03-2015) «Ρυθμίσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας», με τις οποίες τροποποιήθηκαν οι διατάξεις για το προβλεπόμενο από το άρθρο 25 του ν. 1882/1990 αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους με την αντικατάσταση της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού, καθώς και-την αρ. 5/2012 εγκύκλιο του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, με την οποία παρέχονται οδηγίες στους εισαγγελικούς λειτουργούς για την πιστή εφαρμογή του β΄ εδαφίου της παραγράφου 8 του άρθρου 25 του ιδίου νόμου περί της μη υποχρεωτικής εμφάνισης του μάρτυρα στο ακροατήριο κατά την ποινική διαδικασία.
Τέλος, με την παρούσα καταργείται η υποχρέωση υποβολής τριμηνιαίων συγκεντρωτικών στοιχείων αιτήσεων ποινικής δίωξης του άρθρου αυτού εφεξής. Ειδικότερα :Ι. Θέματα επαναρρύθμισης ποινικού αδικήματος
Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις επαναρρυθμίζεται το προβλεπόμενο από το άρ. 25 του ν. 1882/1990 ποινικό αδίκημα της μη καταβολής βεβαιωμένων στη Φορολογική Διοίκηση χρεών προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου καθώς και τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα και συγκεκριμένα :
α) Αύξηση του ορίου του αξιοποίνου Αυξάνεται το κατώτερο ποσό της συνολικής ληξιπρόθεσμης οφειλής συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων προς το Δημόσιο και τα ανωτέρω νομικά πρόσωπα, άνω του οποίου ζητείται η ποινική δίωξη των υπευθύνων, από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ που ίσχυε μέχρι τη δημοσίευση του νόμου, σε πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ. Αποποινικοποιείται, δηλαδή, η μη καταβολή χρεών για συνολικά ποσά μικρότερα των 50.000 ευρώ.
β) Κατάργηση αυτόφωρης διαδικασίας Ομοίως με τις κοινοποιούμενες διατάξεις καταργείται το έκτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 25 του ν. 1882/1990, όπως αυτό θεσπίστηκε με τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του ν. 3943/2011, που αναδιατύπωνε την αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος, ορίζοντας ως χρόνο τέλεσης αυτού το χρονικό διάστημα από την παρέλευση τεσσάρων μηνών μέχρι τη συμπλήρωση χρόνου αντίστοιχου με το 1/3 της κατά περίπτωση προβλεπόμενης προθεσμίας παραγραφής, καθιστώντας το εν λόγω αδίκημα διαρκές και συνεχές αυτόφωρο. Με τις νέες διατάξεις επανέρχεται ο προγενέστερος της ανωτέρω διάταξης χαρακτηρισμός του εν λόγω αδικήματος ως στιγμιαίου, με χρόνο τέλεσης αυτού την παρέλευση τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία λήξης καταβολής των οφειλών.
γ) Μεταβατικές διατάξεις
i) Δικαστικές αποφάσεις
- Εκκρεμείς διαδικασίες (αιτήσεις ποινικών διώξεων ή ένδικα μέσα) Αποφάσεις ποινικών δικαστηρίων που εκδόθηκαν για μη καταβολή συνολικών ποσών κάτω των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, και δεν έχουν εκτελεστεί μέχρι τη δημοσίευση του νόμου, δεν εκτελούνται. Αν άρχισε η εκτέλεσή τους, αυτή διακόπτεται.Εκκρεμείς αιτήσεις ή ένδικα μέσα κατά αποφάσεων για χρέη που υπολείπονται του ποσού των 50.000 ευρώ, δεν εισάγονται για συζήτηση στο δικαστήριο.
ii)Λήξη αναστολής παραγραφής χρεών
Η κατά το άρθρο 25 παρ.7 του Ν. 1882/1990 αναστολή παραγραφής των χρεών που άρχισε με την υποβολή αίτησης ποινικής δίωξης για συνολικά ποσά κατώτερα των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, λήγει την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου, δηλαδή την 21-03-2015, και δεν συμπληρώνεται, σε κάθε περίπτωση, πριν από την πάροδο ενός έτους από τη λήξη της αναστολής.Η παραπάνω ρύθμιση προϋποθέτει τη μη έκδοση κατά την ως άνω ημερομηνία τελεσίδικης απόφασης, καθόσον στην περίπτωση ήδη εκδοθείσας τελεσίδικης απόφασης η αναστολή της παραγραφής έληξε την ημερομηνία της τελεσιδικίας.
iii) Παραγραφή του αδικήματος που τελεί στην αυτόφωρη διαδικασία
Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις το αδίκημα κατέστη πλέον στιγμιαίο -όπως αναλύεται στο ανωτέρω σημείο (1β) της παρούσας - με χρόνο τέλεσης αυτού, το χρονικό σημείο παρέλευσης τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία λήξης καταβολής των οφειλών. Κατά συνέπεια την ίδια χρονική στιγμή αρχίζει και η παραγραφή του αδικήματος, η οποία λόγω του πλημμεληματικού χαρακτήρα αυτού είναι πενταετής, κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 18 και της παρ.3 άρθρου 111 του Ποινικού Κώδικα.Για τα αδικήματα για τα οποία κατά την δημοσίευση του νόμου έχει μεν παρέλθει το ως άνω χρονικό διάστημα των τεσσάρων μηνών από το ληξιπρόθεσμο αυτών, δεν έχει όμως ακόμα συμπληρωθεί και το διάστημα που ορίζεται στην παρ. 1γ του άρθρου 3 του Ν. 3941/11, ήτοι των είκοσι (20) μηνών του διαρκούς αδικήματος, η παραγραφή αυτού αρχίζει από τη δημοσίευση του Ν. 4321/2015, δηλαδή την 21-03-2015.
δ) Επισημάνσεις Σε κάθε περίπτωση επισημαίνεται ότι, η υποβολή αίτησης ποινικής δίωξης δεν επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του Προϊσταμένου της αρμόδιας κατά περίπτωση υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης, αντίθετα, εντάσσεται στις ενέργειες που ασκούνται κατά δέσμια αρμοδιότητα. Με την υποβολή της σχετικής αίτησης στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών η περαιτέρω πορεία της υπόθεσης εκφεύγει των αρμοδιοτήτων της Διοίκησης και όποια ένσταση του φορολογουμένου, μπορεί να προβληθεί μόνο ενώπιον των δικαστικών αρχών.Για τις αιτήσεις ποινικής δίωξης για συνολικό ποσό οφειλών κάτω των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση και ως εκ τούτου δεν έχει λήξει η αναστολή παραγραφής των χρεών τους, μέσα σε εύλογο χρόνο θα πρέπει να έχει ενημερωθεί το σύστημα TAXIS, προκειμένου να κλείσουν και οι αναστολές παραγραφής χρεών που περιέχονται σε αυτές, με ημερομηνία την 21-03-2015.ΙΙ. Θέματα εμφάνισης μάρτυρα στο ακροατήριο - σχετική η αρ. 5/2012 εγκύκλιος του Εισαγγελέα του Αρείου ΠάγουΌπως είναι γνωστό, με το β εδάφιο της παραγράφου1 του άρθρου 3 του ν. 3943/2011 προστέθηκε δεύτερο εδάφιο στην παράγραφο 8 του άρθρου 25 του ν. 1882/1990, σύμφωνα με το οποίο η εμφάνιση του μάρτυρα στο ακροατήριο δεν είναι υποχρεωτική, εφόσον έχει προηγηθεί έγγραφη ενημέρωση του αρμόδιου εισαγγελέα ή δικαστηρίου εκ μέρους της Φορολογικής Διοίκησης σχετικά με τη διαδικαστική εξέλιξη της οφειλής.Με την ΠΟΛ 1151/ 2011 παρασχέθηκαν οδηγίες ως προς τη δυνητική εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης και την αποφυγή εφαρμογής της σε περιπτώσεις που η μη εμφάνιση του μάρτυρα στο ακροατήριο δυνατόν να παρακωλύσει την εν γένει διαδικασία (λχ ως προς την άμεση λήψη των αποδείξεων από το δικαστήριο, αναγκαιότητα αντίκρουσης των υπό του κατηγορουμένου αναπτυχθέντων).Εντούτοις, παρά την τήρηση των ανωτέρω και την έγκαιρη ενημέρωση του αρμόδιου Εισαγγελέα - Δικαστηρίου από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης, παρατηρείται το φαινόμενο να αναβάλλεται η εκδίκαση των εν λόγω υποθέσεων προκειμένου να εμφανιστούν οι απουσιάζοντες μάρτυρες της Φορολογικής Διοίκησης, με την ταυτόχρονη επιβολή σε αυτούς ποινών λιπομαρτυρίας, όπως αυτό άλλωστε διαπιστώνεται και στην αρ. 5/2012 εγκύκλιο του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, με την οποία θέτει υπόψη των αρμοδίων αρχών ότι η κατά τα ανωτέρω «ακολουθούμενη από τα δικαστήρια πρακτική της επιβολής ποινών λιπομαρτυρίας στις ως άνω περιπτώσεις, καίτοι η εμφάνιση των μαρτύρων δεν είναι υποχρεωτική, δεν είναι σύννομη, θέτοντας ως εκ τούτου εκποδών το σαφές γράμμα του νόμου». Κατόπιν των ανωτέρω, κρίνεται σκόπιμη η αναφορά της αρ. 5/2012 εγκυκλίου του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, όταν συντάσσεται έγγραφη ενημέρωση στον αρμόδιο Εισαγγελέα ή Δικαστήριο.
ΙΙΙ.Κατάργηση υποχρέωσης ηλεκτρονικής υποβολής τριμηνιαίων συγκεντρωτικών στοιχείων αιτήσεων ποινικής δίωξηςΜε τα αρ. ΔΝΥ 1039632 ΕΞ 2012 /8.3.2012, ΔΝΥ 1110179 ΕΞ 2012/ 26.7.2012 και ΔΝΥ Α 1137554 ΕΞ 2013 /5.9.2013 έγγραφα, σας παρασχέθηκαν οδηγίες για την ανά τρίμηνο (και το αργότερο εντός 10ημέρου από την πάροδο του τριμήνου) υποβολή συγκεντρωτικών καταστάσεων, μεταξύ άλλων, των αιτήσεων ποινικής δίωξης στο εσωτερικό δίκτυο (INTRANET) του Υπουργείου (http://10.16.5.21). Λαμβάνοντας υπόψη ότι, το σύνολο των ανωτέρω πληροφοριών είναι δυνατόν να εξάγεται από το σύστημα TAXIS, σας γνωρίζουμε ότι η τήρηση της ανωτέρω διαδικασίας δεν απαιτείται εφεξής.
Η Γεν. Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Αικ. Σαββαΐδου
- τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 4321/2015 (ΦΕΚ 32 Α721-03-2015) «Ρυθμίσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας», με τις οποίες τροποποιήθηκαν οι διατάξεις για το προβλεπόμενο από το άρθρο 25 του ν. 1882/1990 αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους με την αντικατάσταση της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού, καθώς και-την αρ. 5/2012 εγκύκλιο του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, με την οποία παρέχονται οδηγίες στους εισαγγελικούς λειτουργούς για την πιστή εφαρμογή του β΄ εδαφίου της παραγράφου 8 του άρθρου 25 του ιδίου νόμου περί της μη υποχρεωτικής εμφάνισης του μάρτυρα στο ακροατήριο κατά την ποινική διαδικασία.
Τέλος, με την παρούσα καταργείται η υποχρέωση υποβολής τριμηνιαίων συγκεντρωτικών στοιχείων αιτήσεων ποινικής δίωξης του άρθρου αυτού εφεξής. Ειδικότερα :Ι. Θέματα επαναρρύθμισης ποινικού αδικήματος
Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις επαναρρυθμίζεται το προβλεπόμενο από το άρ. 25 του ν. 1882/1990 ποινικό αδίκημα της μη καταβολής βεβαιωμένων στη Φορολογική Διοίκηση χρεών προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου καθώς και τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα και συγκεκριμένα :
α) Αύξηση του ορίου του αξιοποίνου Αυξάνεται το κατώτερο ποσό της συνολικής ληξιπρόθεσμης οφειλής συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων προς το Δημόσιο και τα ανωτέρω νομικά πρόσωπα, άνω του οποίου ζητείται η ποινική δίωξη των υπευθύνων, από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ που ίσχυε μέχρι τη δημοσίευση του νόμου, σε πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ. Αποποινικοποιείται, δηλαδή, η μη καταβολή χρεών για συνολικά ποσά μικρότερα των 50.000 ευρώ.
β) Κατάργηση αυτόφωρης διαδικασίας Ομοίως με τις κοινοποιούμενες διατάξεις καταργείται το έκτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 25 του ν. 1882/1990, όπως αυτό θεσπίστηκε με τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του ν. 3943/2011, που αναδιατύπωνε την αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος, ορίζοντας ως χρόνο τέλεσης αυτού το χρονικό διάστημα από την παρέλευση τεσσάρων μηνών μέχρι τη συμπλήρωση χρόνου αντίστοιχου με το 1/3 της κατά περίπτωση προβλεπόμενης προθεσμίας παραγραφής, καθιστώντας το εν λόγω αδίκημα διαρκές και συνεχές αυτόφωρο. Με τις νέες διατάξεις επανέρχεται ο προγενέστερος της ανωτέρω διάταξης χαρακτηρισμός του εν λόγω αδικήματος ως στιγμιαίου, με χρόνο τέλεσης αυτού την παρέλευση τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία λήξης καταβολής των οφειλών.
γ) Μεταβατικές διατάξεις
i) Δικαστικές αποφάσεις
- Εκκρεμείς διαδικασίες (αιτήσεις ποινικών διώξεων ή ένδικα μέσα) Αποφάσεις ποινικών δικαστηρίων που εκδόθηκαν για μη καταβολή συνολικών ποσών κάτω των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, και δεν έχουν εκτελεστεί μέχρι τη δημοσίευση του νόμου, δεν εκτελούνται. Αν άρχισε η εκτέλεσή τους, αυτή διακόπτεται.Εκκρεμείς αιτήσεις ή ένδικα μέσα κατά αποφάσεων για χρέη που υπολείπονται του ποσού των 50.000 ευρώ, δεν εισάγονται για συζήτηση στο δικαστήριο.
ii)Λήξη αναστολής παραγραφής χρεών
Η κατά το άρθρο 25 παρ.7 του Ν. 1882/1990 αναστολή παραγραφής των χρεών που άρχισε με την υποβολή αίτησης ποινικής δίωξης για συνολικά ποσά κατώτερα των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, λήγει την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου, δηλαδή την 21-03-2015, και δεν συμπληρώνεται, σε κάθε περίπτωση, πριν από την πάροδο ενός έτους από τη λήξη της αναστολής.Η παραπάνω ρύθμιση προϋποθέτει τη μη έκδοση κατά την ως άνω ημερομηνία τελεσίδικης απόφασης, καθόσον στην περίπτωση ήδη εκδοθείσας τελεσίδικης απόφασης η αναστολή της παραγραφής έληξε την ημερομηνία της τελεσιδικίας.
iii) Παραγραφή του αδικήματος που τελεί στην αυτόφωρη διαδικασία
Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις το αδίκημα κατέστη πλέον στιγμιαίο -όπως αναλύεται στο ανωτέρω σημείο (1β) της παρούσας - με χρόνο τέλεσης αυτού, το χρονικό σημείο παρέλευσης τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία λήξης καταβολής των οφειλών. Κατά συνέπεια την ίδια χρονική στιγμή αρχίζει και η παραγραφή του αδικήματος, η οποία λόγω του πλημμεληματικού χαρακτήρα αυτού είναι πενταετής, κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 18 και της παρ.3 άρθρου 111 του Ποινικού Κώδικα.Για τα αδικήματα για τα οποία κατά την δημοσίευση του νόμου έχει μεν παρέλθει το ως άνω χρονικό διάστημα των τεσσάρων μηνών από το ληξιπρόθεσμο αυτών, δεν έχει όμως ακόμα συμπληρωθεί και το διάστημα που ορίζεται στην παρ. 1γ του άρθρου 3 του Ν. 3941/11, ήτοι των είκοσι (20) μηνών του διαρκούς αδικήματος, η παραγραφή αυτού αρχίζει από τη δημοσίευση του Ν. 4321/2015, δηλαδή την 21-03-2015.
δ) Επισημάνσεις Σε κάθε περίπτωση επισημαίνεται ότι, η υποβολή αίτησης ποινικής δίωξης δεν επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του Προϊσταμένου της αρμόδιας κατά περίπτωση υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης, αντίθετα, εντάσσεται στις ενέργειες που ασκούνται κατά δέσμια αρμοδιότητα. Με την υποβολή της σχετικής αίτησης στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών η περαιτέρω πορεία της υπόθεσης εκφεύγει των αρμοδιοτήτων της Διοίκησης και όποια ένσταση του φορολογουμένου, μπορεί να προβληθεί μόνο ενώπιον των δικαστικών αρχών.Για τις αιτήσεις ποινικής δίωξης για συνολικό ποσό οφειλών κάτω των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση και ως εκ τούτου δεν έχει λήξει η αναστολή παραγραφής των χρεών τους, μέσα σε εύλογο χρόνο θα πρέπει να έχει ενημερωθεί το σύστημα TAXIS, προκειμένου να κλείσουν και οι αναστολές παραγραφής χρεών που περιέχονται σε αυτές, με ημερομηνία την 21-03-2015.ΙΙ. Θέματα εμφάνισης μάρτυρα στο ακροατήριο - σχετική η αρ. 5/2012 εγκύκλιος του Εισαγγελέα του Αρείου ΠάγουΌπως είναι γνωστό, με το β εδάφιο της παραγράφου1 του άρθρου 3 του ν. 3943/2011 προστέθηκε δεύτερο εδάφιο στην παράγραφο 8 του άρθρου 25 του ν. 1882/1990, σύμφωνα με το οποίο η εμφάνιση του μάρτυρα στο ακροατήριο δεν είναι υποχρεωτική, εφόσον έχει προηγηθεί έγγραφη ενημέρωση του αρμόδιου εισαγγελέα ή δικαστηρίου εκ μέρους της Φορολογικής Διοίκησης σχετικά με τη διαδικαστική εξέλιξη της οφειλής.Με την ΠΟΛ 1151/ 2011 παρασχέθηκαν οδηγίες ως προς τη δυνητική εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης και την αποφυγή εφαρμογής της σε περιπτώσεις που η μη εμφάνιση του μάρτυρα στο ακροατήριο δυνατόν να παρακωλύσει την εν γένει διαδικασία (λχ ως προς την άμεση λήψη των αποδείξεων από το δικαστήριο, αναγκαιότητα αντίκρουσης των υπό του κατηγορουμένου αναπτυχθέντων).Εντούτοις, παρά την τήρηση των ανωτέρω και την έγκαιρη ενημέρωση του αρμόδιου Εισαγγελέα - Δικαστηρίου από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης, παρατηρείται το φαινόμενο να αναβάλλεται η εκδίκαση των εν λόγω υποθέσεων προκειμένου να εμφανιστούν οι απουσιάζοντες μάρτυρες της Φορολογικής Διοίκησης, με την ταυτόχρονη επιβολή σε αυτούς ποινών λιπομαρτυρίας, όπως αυτό άλλωστε διαπιστώνεται και στην αρ. 5/2012 εγκύκλιο του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, με την οποία θέτει υπόψη των αρμοδίων αρχών ότι η κατά τα ανωτέρω «ακολουθούμενη από τα δικαστήρια πρακτική της επιβολής ποινών λιπομαρτυρίας στις ως άνω περιπτώσεις, καίτοι η εμφάνιση των μαρτύρων δεν είναι υποχρεωτική, δεν είναι σύννομη, θέτοντας ως εκ τούτου εκποδών το σαφές γράμμα του νόμου». Κατόπιν των ανωτέρω, κρίνεται σκόπιμη η αναφορά της αρ. 5/2012 εγκυκλίου του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, όταν συντάσσεται έγγραφη ενημέρωση στον αρμόδιο Εισαγγελέα ή Δικαστήριο.
ΙΙΙ.Κατάργηση υποχρέωσης ηλεκτρονικής υποβολής τριμηνιαίων συγκεντρωτικών στοιχείων αιτήσεων ποινικής δίωξηςΜε τα αρ. ΔΝΥ 1039632 ΕΞ 2012 /8.3.2012, ΔΝΥ 1110179 ΕΞ 2012/ 26.7.2012 και ΔΝΥ Α 1137554 ΕΞ 2013 /5.9.2013 έγγραφα, σας παρασχέθηκαν οδηγίες για την ανά τρίμηνο (και το αργότερο εντός 10ημέρου από την πάροδο του τριμήνου) υποβολή συγκεντρωτικών καταστάσεων, μεταξύ άλλων, των αιτήσεων ποινικής δίωξης στο εσωτερικό δίκτυο (INTRANET) του Υπουργείου (http://10.16.5.21). Λαμβάνοντας υπόψη ότι, το σύνολο των ανωτέρω πληροφοριών είναι δυνατόν να εξάγεται από το σύστημα TAXIS, σας γνωρίζουμε ότι η τήρηση της ανωτέρω διαδικασίας δεν απαιτείται εφεξής.
Η Γεν. Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Αικ. Σαββαΐδου
Γιώργος Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ
Γιά περισσότερες πληροφορίες
σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου
επισκεφθείτε το site μας
λέξεις κλειδιά: μη καταβολής χρεών στο Δημόσιο, ποινικό αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο, άρθρο 25 Ν. 1882/1990, άρθρα 17, 18 Ν. 2523/97, νόμο 3943/2011, αυτόφωρη σύλληψη για μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο.