Ποιος έχει την γονική μέριμνα του εκούσια αναγνωρισμένου εκτός γάμου τέκνου?

Ο πατέρας μπορεί σύμφωνα με το νόμο να αναγνωρίσει εκούσια ότι το παιδί που γεννήθηκε χωρίς γάμο κατάγεται από αυτόν. Πρόκειται για το θεσμό της εκούσιας αναγνώρισης τέκνου στο οικογενειακό δίκαιο και σχετικές οι ρυθμίσεις των άρθρων 1475 - 1478 και 1484 του Αστικού Κώδικα. 

Για την εκούσια αναγνώριση προϋπόθεση είναι το τέκνο που αναγνωρίζεται να έχει την ιδιότητα ενός τέκνου που γεννήθηκε χωρίς γάμο, δηλαδή που δεν καλύπτεται από το (μαχητό) τεκμήριο καταγωγής από το γάμο (άρθρο 1465 παρ. 1 Α.Κ.), είτε γιατί γεννήθηκε από την αρχή από άγαμη μητέρα, είτε γιατί έπαυσε εκ των υστέρων να καλύπτεται από το τεκμήριο, λόγω επιτυχούς προσβολής της πατρότητας, καθώς και τέκνου που δεν έχει ήδη αναγνωρισθεί ως τέκνο άλλου πατέρα.

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1515 Α.Κ. για τα τέκνα χωρίς γάμο των γονέων τους:

" Η Γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του, ανήκει στη μητέρα του. Σε περίπτωση αναγνώρισης του, αποκτά Γονική μέριμνα και ο πατέρας, που όμως την ασκεί αν υπάρχει συμφωνία των γονέων κατά το άρθρο 1513 ή αν έπαυσε η γονική μέριμνα της μητέρας ή αν αυτή αδυνατεί να την ασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους.

Με αίτηση του πατέρα, το δικαστήριο μπορεί και σε κάθε άλλη περίπτωση να αναθέσει και σε αυτόν την άσκηση της γονικής μέριμνας ή μέρους της, εφόσον αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του τέκνου."

free imagr by pixabay.com

Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι η γονική μέριμνα ανηλίκου τέκνου, που γεννήθηκε και παραμένει εκτός γάμου των γονέων του, έχει δε αναγνωρισθεί εκουσίως από τον φυσικό του πατέρα, κατά τους όρους των άρθρων 1475-1476 του Α.Κ. "ασκείται αποκλειστικά από τη μητέρα, ενώ στον εξ αναγνωρίσεως πατέρα επιφυλάσσεται ένας ρόλος αναπληρωματικός, αλλά και η δυνατότητα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να παραμερίσει δικαστικά το προνόμιο αυτό της μητέρας. 

Ειδικότερα, ο εξ αναγνωρίσεως πατέρας μπορεί να ασκεί τη γονική μέριμνα:

α) αυτοδικαίως, αν έπαυσε η γονική μέριμνα της μητέρας λόγω θανάτου ή κηρύξεως της σε αφάνεια ή ένεκεν εκπτώσεως της, κατ` άρθρο 1510 παρ. 3 του Α.Κ., ή αν αυτή αδυνατεί να την ασκήσει για νομικούς (ανικανότητα ή περιορισμένη ικανότητα της για δικαιοπραξία) ή πραγματικούς λόγους (αποδημία της ή βαριά ασθένεια της), οπότε την αναπληρώνει ο ίδιος στην άσκηση της,

β) σε κάθε άλλη περίπτωση με δικαστική απόφαση, η οποία εκδίδεται μετά από αίτηση του ιδίου του πατέρα, εφόσον αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του τέκνου. Η δικαστική δε αυτή απόφαση μπορεί να αναθέτει την άσκηση της γονικής μέριμνας είτε αποκλειστικά στον εξ αναγνωρίσεως πατέρα, είτε από κοινού σ` αυτόν και τη μητέρα, είτε να κατανείμει μεταξύ αυτών τις λειτουργίες της" απόφαση 225/2018 Μον. Πρωτ. Πατρών (ασφ/κών μέτρων), απόφαση 12588/2018 Μον. Πρωτ. Θεσσαλονίκης (ειδική διαδικασία) .

Η γονική μέριμνα του τέκνου αυτού ανήκει στη μητέρα του και ασκείται αποκλειστικά από αυτή. Μόνο με την αναγνώριση αποκτά γονική μέριμνα και ο βιολογικός πατέρας του με αναπληρωματικό ρόλο έναντι της μητέρας του εκτός γάμου τέκνου του. 

"Ως προς το παιδί, που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του (και χωρίς σύμφωνο συμβίωσης), το ζήτημα των φορέων και της άσκησης της γονικής μέριμνας ρυθμίζεται από τα άρθρα 1515 Α.Κ. και 7 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης «για το νομικό καθεστώς των τέκνων που γεννήθηκαν χωρίς γάμο των γονέων τους» (ν.1702/1987), η οποία αποτελεί ήδη εσωτερικό δίκαιο. Ο πατέρας του αναγνωρισμένου παιδιού, που δεν διαμένει μαζί του, έχει το δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας με το παιδί, κατά τους όρους των άρθρων 1520 Α.Κ και 8 της ως άνω Ευρωπαϊκής Σύμβασης, ενώ επίσης, αναγνωρίζεται το δικαίωμα να ζητά πληροφορίες σχετικά με το παιδί από τη μητέρα, κατ’ αναλογική εφαρμογή του άρθρου 1513 § 3 του Α.Κ. 

Σημειώνεται ότι στην περίπτωση του άρθρου 1515 του Α.Κ, υφίσταται αναγκαστική άσκηση της επιμέλειας του ανήλικου τέκνου από τον ένα μόνο γονέα, ήτοι από τον έχοντα τη γονική μέριμνα αυτού, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 1515 του Α.Κ " (απόφαση 110/2018 Μον. Πρωτ. Αθηνών). Επομένως ο τελευταίος, πριν από την εκούσια ή δικαστική αναγνώριση του τέκνου του, δεν νομιμοποιείται, επικαλούμενος την ιδιότητά του ως βιολογικού πατέρα, να ζητήσει με αγωγή να ανατεθεί σ` αυτόν ολικά ή μερικά η άσκηση της γονικής του μέριμνας. 

Το ίδιο ισχύει και για το κατά το άρθρο 1520 του Α.Κ δικαίωμα επικοινωνίας, το οποίο αυτός αποκτά με τις προϋποθέσεις και στο μέτρο που αποκτά και τη γονική μέριμνα, δηλαδή από και με την αναγνώριση του τέκνου, εκούσια ή δικαστική, πριν από την οποία δεν έχει τέτοιο δικαίωμα και φυσικά δεν νομιμοποιείται να το ασκήσει.

Σύντομα πάλι μαζί με ακόμα ένα ενημερωτικό νομικό άρθρο. Μέχρι τότε να περνάτε καλά. 

Γιώργος Γιαγκουδάκης
Ειδικός Δικηγόρος Διαζυγίων / Οικογενειακού δικαίου
https://kavala-lawyer.blogspot.gr  

-------- . --------

* Υ.Γ. : Ευχαριστώ για την επίσκεψη. Για οποιαδήποτε ερώτηση ή απορία επικοινωνήστε μαζί μας. Θα χαρώ πολύ να συνομιλήσω μαζί σας για το θέμα που σας απασχολεί. -Γιώργος Γιαγκουδάκης, Ειδικός Δικηγόρος Διαζυγίων - Οικογενειακού δικαίου στη Καβάλα  - Tηλέφωνα 2510834031, κιν. 6945227120 
https://dikigoros-diazygion.gr


λεξεις κλειδια: εκούσια αναγνώριση, γονική μέριμνα εκούσια αναγνωρισμένου εκτός γάμου τέκνου,  τέκνου που γεννήθηκε χωρίς γάμο,  διάταξη του άρθρου 1515 Α.Κ, νομολογία, επικοινωνία, επιμέλεια, εκτός γάμου τέκνο, εξώγαμο