Αν είσαι γονέας ( πατέρας ή μητέρα) και αγαπάς τα παιδιά σου, θα πρέπει να γνωρίζεις τι προβλέπει ο νόμος για τα ανήλικα τέκνα και ειδικότερα για την επιμέλεια, γονική μέριμνα, επικοινωνία και διατροφή τους ιδίως σε καθεστώς εγγάμου διασπάσεως.
Απαντάμε λοιπόν στα παρακάτω (4) σχετικά ερωτήματα, που μπορεί να σε απασχολούν ή θέλεις να ενημερωθείς με βάσει την νομολογία για το τι ισχύει σε κάθε περίπτωση. Επίσης για το πως αποφασίζει το δικαστήριο, όταν κληθεί να κρίνει την εκάστοτε διαφορά μεταξύ των γονέων ανηλίκου.
1. Ποιος γονέας ασκεί την γονική μέριμνα ανηλίκου τέκνου?
Από τις διατάξεις των άρθρων 1511, 1512, 1513 και 1514 του Α.Κ. συνάγεται ότι η γονική μέριμνα ανηλίκου τέκνου, όπως αυτή προσδιορίζεται από τις διατάξεις των άρθρων 1510 και 1518 του ιδίου Κώδικα και περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου του, τη διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπησή του, ασκείται από τους γονείς του από κοινού.
2. Πως αποφασίζει το δικαστήριο για την γονική μέριμνα και την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου σε περίπτωση διάστασης των γονέων του?
Επί διακοπής όμως της εγγάμου συμβιώσεως των γονέων του ανηλίκου, οπότε ανατρέπονται οι συνθήκες της οικογενειακής ζωής και δημιουργείται χωριστή εγκατάστασή τους, αποκλειστικός οδηγός της δικαιοδοτικής κρίσεως του Δικαστηρίου, το οποίο και καλείται, σε περίπτωση διαφωνίας τους, ν’ αποφασίσει σχετικά με τη γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου τους, πρέπει να είναι το συμφέρον του τελευταίου, χωρίς να επιδρά στη λήψη της αποφάσεώς του, αυτοτελώς, κανένας από τους διαφορετικούς, ενδεχομένως, βασικούς παράγοντες που συνοδεύουν το πρόσωπο καθενός των γονέων.
Στην περίπτωση αυτή το Δικαστήριο μπορεί, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1513 και 1514 του Α.Κ. και μετά στάθμιση του συμφέροντος του ανηλίκου, προς το οποίο πρωτίστως, κατά τα προεκτεθέντα, ενεργεί, ν’ αναθέσει τη γονική του μέριμνα σ’ ένα μόνο των γονέων του ή και σε αμφοτέρους από κοινού, εάν αυτοί συμφωνούν στη λύση αυτή και συγχρόνως καθορίζουν τον τόπο διαμονής του ανηλίκου ή και να την κατανείμει μεταξύ των γονέων του.
Το Δικαστήριο λαμβάνει υπ’ όψιν του τους μέχρι τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες των τελευταίων σχετικά με την επιμέλεια του προσώπου του και τη διοίκηση της περιουσίας του, ενώ ιδιαιτέρα σημασία πρέπει ν’ αποδίδεται και στη μη διατάραξη της μέχρι τότε ζωής του ανηλίκου και τη μη μεταβολή του περιβάλλοντος, όπου διαβιώνει. Πάντως, η εκ της διατάξεως της παρ. 1 του άρθρου 1510 του Α.Κ. καθιερουμένη αρχή της ισότητος των γονέων επιβάλλει τον μη αποκλεισμό του ενός εξ αυτών από την άσκηση της γονικής μερίμνης ανηλίκου τέκνου του, χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερος προς τούτο λόγος.
Ειδικότερα, η συναισθηματική σταθερότητα, που αποτελεί βασικό στοιχείο για την ομαλή ανάπτυξη του ανηλίκου και η ανάγκη θεσπίσεως σαφών κανόνων διαπαιδαγωγήσεώς του, επιβάλλουν συνήθως την ανάθεση της ασκήσεως της επιμελείας του σε ένα μόνο των γονέων του, αυτόν που, εν όψει των περιστάσεων, έχει τη δυνατότητα ν’ ανταποκριθεί επιτυχέστερα στο έργο αυτό.
Ως προς το υπόλοιπο περιεχόμενό της όμως η γονική μέριμνα μπορεί και πρέπει ν’ ασκείται από κοινού, αφού η συμμετοχή του γονέα, που δεν ασκεί την επιμέλειά του, στις πράξεις διοικήσεως της περιουσίας ή εκπροσωπήσεως του τέκνου του καταξιώνει τον ίδιο στο ρόλο αυτό και εμπεδώνει στο τέκνο την πεποίθηση ότι και ο γονέας του, με τον οποίο δεν συγκατοικεί, ενδιαφέρεται για την τύχη του. Υπό τη θεώρηση αυτή των πραγμάτων, η αποστέρηση του άλλου γονέα από τη συμμετοχή του στα προαναφερόμενα καθήκοντα μπορεί να χωρήσει μόνο εάν συντρέχει ιδιαίτερος λόγος, που να επιβάλλει την τοιαύτη ρύθμιση. Ενδεικτικά, τέτοιο λόγο θα μπορούσε ν’ αποτελέσει η σε απομακρυσμένα τοπικά σημεία διαμονή των γονέων του ανηλίκου, που δυσκολεύει την επαφή τους ή το ασυνήθως οξυμένο κλίμα στις σχέσεις τους, που αφ’ ενός καθιστά προβληματική κάθε συνεργασία τους σε σχέση με το ανήλικο τέκνο τους και αφ’ ετέρου παρέχει αφορμές για συνεχή και διαιωνιζομένη αντιπαράθεσή τους και, τελικά, τη δημιουργία καταστάσεως, η οποία απολήγει σε βάρος του ανηλίκου.