✔️ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΜΟΝ. ΠΡΩΤ. ΚΑΒΑΛΑΣ ΑΠΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΠΟΥ ΧΕΙΡΙΣΤΗΚΑ ΣΕ ΥΠΟΘΕΣΗ ΝΗΠΙΩΝ ΤΕΚΝΩΝ.
👉 ΕΚΔΙΚΑΣΗ ΑΝΤΙΘΕΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ ΠΑΤΕΡΑ ΚΑΙ ΜΗΤΕΡΑΣ ΓΙΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ, ΤΟΠΟ ΔΙΑΜΟΝΗΣ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΤΕΚΝΩΝ
➤ Πραγματοποιήθηκε η προβλεπόμενη από τη διάταξη του άρθρου 611 εδαφ. α` ΚΠολΔ, προσπάθεια συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς, που είχε επιτυχή έκβαση.
ΑΠΟΦ. 226/2023 ΜΠΡ ΚΑΒ (ΕΙΔΙΚΗ) - (Α΄ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠ. ΝΟΜ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ)
ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΚΑΒΑΛΑΣ
ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τη Δικαστή Αθηνά Βασιλειάδου, Πρωτoδίκη, την οποία όρισε ο Πρόεδρος Πρωτοδικών που διευθύνει το Πρωτοδικείο Καβάλας και από τη Γραμματέα Κωνσταντίνα Στούπα.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια, στο ακροατήριό του, τη 17η Ιανουαρίου 2023, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
A) ΤΟΥ ΕΝΑΓΟΝΤΟΣ: ............... κατοίκου Καβάλας, οδός .............. αρ....., με Α.Φ.Μ. ................, Δ.Ο.Υ. ............, ο οποίος παραστάθηκε μετά των πληρεξούσιων δικηγόρων του, Γεωργίου Γιαγκουδάκη (Α.Μ. 229 Δ.Σ. Καβάλας) και .......(Α.Μ. ...... Δ.Σ. Καβάλας).
ΤΗΣ ΕΝΑΓΟΜΕΝΗΣ:.................... κατοίκου Καβάλας, οδός ............. αρ. ......... και προσωρινά διαμένουσας στο ........ Καβάλας, οδός ............ αρ........., που παραστάθηκε μετά του πληρεξούσιου δικηγόρου της, .........(Α.Μ. ...... Δ.Σ. Καβάλας).
Ο ενάγων ζητεί να γίνει δεκτή η από 02-03-2022 αγωγή του, που κατατέθηκε στη Γραμματεία αυτού του Δικαστηρίου με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ....../03-03-2022, προσδιορίστηκε για την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο και γράφτηκε στο πινάκιο.
Β) ΤΗΣ ΕΝΑΓΟΥΣΑΣ: ............................ κατοίκου Καβάλας, οδός ................. αρ. ......... Καβάλας, με Α.Φ.Μ. ..................., Δ.Ο.Υ. ................., η οποία παραστάθηκε μετά του πληρεξούσιου δικηγόρου της, ....... (Α.Μ. ....... Δ.Σ. Καβάλας).
ΤΟΥ ΕΝΑΓΟΜΕΝΟΥ: .................... κατοίκου Καβάλας, οδός ......... αρ. ....., με Α.Φ.Μ. ................., Δ.Ο.Υ. ...................., που παραστάθηκε μετά των πληρεξούσιων δικηγόρων του, Γεωργίου Γιαγκουδάκη (Α.Μ. 229 Δ.Σ. Καβάλας) και ...... ........ (Α.Μ. .... Δ.Σ. Καβάλας).
Η ενάγουσα ζητεί να γίνει δεκτή η από 08-03-2022 αγωγή της, που κατατέθηκε στη Γραμματεία αυτού του Δικαστηρίου με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ...../11-03-2022, προσδιορίστηκε αρχικά για τη δικάσιμο της 14-06-2022 και γράφτηκε στο πινάκιο, οπότε αναβλήθηκε για την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο και γράφτηκε εκ νέου στο πινάκιο.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, μετά την εκφώνησή της από τη σειρά του οικείου πινακίου, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στα πρακτικά συνεδρίασης του Δικαστηρίου τούτου και στις έγγραφες προτάσεις τους.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου εισάγονται προς συζήτηση η υπό στοιχείο Α` από 02-03-2022 αγωγή του ενάγοντος κατά της εναγομένης (αρ. έκθ. κατάθ. ......./03-03-2022) και η υπό στοιχείο Β` από 08-03-2022 αγωγή της ενάγουσας κατά του εναγομένου (αρ. έκθ. κατάθ. ..../11-03-2022) οι οποίες πρέπει να ενωθούν και να συνεκδικαστούν, διότι αφενός μεν είναι συναφείς, υπάγονται στην αρμοδιότητα του ίδιου Δικαστηρίου και στην ίδια διαδικασία, αφετέρου δε από τη συνεκδίκασή τους διευκολύνεται και επιταχύνεται η διεξαγωγή της δίκης και επέρχεται μείωση των εξόδων (άρθρα 31 παρ. 3, 246 και 591 παρ. 1 εδ. α` ΚΠολΔ).
I. Κατά τη διάταξη του άρθρου 1510 παρ. 1 ΑΚ, όπως ισχύει μετά την έναρξη ισχύος από 16-09-2021 του ν. 4800/2021, η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων, την ασκούν από κοινού και εξίσου και περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση, δικαιοπραξία ή δίκη που αφορούν το πρόσωπο ή τη περιουσία του, πρόκειται δε για δικαιώματα προσωποπαγή (αναπαλλοτρίωτα), που, όμως, την άσκησή τους, είναι δυνατόν να τη στερηθεί (ολικά ή μερικά) ο γονέας με δικαστική απόφαση. Η δε επιμέλεια του τέκνου, σύμφωνα με το άρθρο 1518 παρ. 1 ΑΚ, περιλαμβάνει ιδίως την ανατροφή, την επίβλεψη, την μόρφωση και την εκπαίδευσή του, καθώς και το προσδιορισμό του τόπου διαμονής του.
Κατά τις διατάξεις του άρθρου 1513 ΑΚ, εάν υπάρχει μεταξύ άλλων, διακοπή της συμβίωσης των συζύγων ή των μερών του συμφώνου συμβίωσης ή διαζύγιο, εξακολουθούν οι γονείς να ασκούν εκ του νόμου από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα (συνεπιμέλεια), εκτός απ’ τις συνήθεις πράξεις επιμέλειας του προσώπου του τέκνου ή την τρέχουσα διαχείριση της περιουσίας του ή πράξεις που έχουν επείγοντα χαρακτήρα (άρθρο 1516 ΑΚ), τις οποίες ασκεί ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο κατόπιν άτυπης έρωσης του άλλου γονέα (βλ. σχετ. Βαλτούδης, Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο Οικογενειακό Δίκαιο, ΕλΔ 2021.999 επ., Λέκκας, Η επιμέλεια του παιδιού κατά τον ΑΚ μετά το ν. 4800/2021, Μ Ράμμου, Η καθιέρωση του θεσμού της συνεπιμέλειας, ΕλΔ 2021.1115, Μ. Σταθόπουλος, Η νέα ρύθμιση της συνεπιμέλειας, ΕλΔ 2021.961). Η εφαρμογή της παραπάνω υποχρέωσης ενημέρωσης αποτελεί την πεμπτουσία της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας, καθόσον αναβαθμίζει το ρόλο του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο σε κρίσιμο παράγοντα για την ανάπτυξή του, αφού του εξασφαλίζει την ίδια συμμετοχή σε όλες τις αποφάσεις της ζωής του, όπως είχε και πριν από τη διάσπαση του έγγαμου βίου (Β. Χρηστίδου, Η συνεπιμέλεια μετά το διαζύγιο, Εισήγηση σε Συνέδριο ΕΝΔΕ, 2023, σελ. 3).
Εξάλλου, η έννοια του όρου «εξίσου» δεν έχει την έννοια της «ισόχρονης» κατανομής της διαμονής του τέκνου στις οικίες και των δύο γονέων, η οποία άλλωστε εξαρτάται από συγκεκριμένους βιοτικούς ή και συγκυριακούς παράγοντες και η οποία ούτε και υπό το καθεστώς της έγγαμης συμβίωσης είναι δεδομένη, αλλά σημαίνει την εξακολούθηση της κοινής τους ευθύνης στην ανατροφή του τέκνου τους, η οποία εκφράζεται με την ισότιμη συμμετοχή τους στις κρίσιμες αποφάσεις που αφορούν την επιμέλεια του ανηλίκου, τη διοίκηση της περιουσίας του, την εκπροσώπησή του σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη που αφορούν το ίδιο ή την περιουσία του και την εν γένει επίλυση των καθημερινών προβλημάτων του (άρθρο 1510 παρ. 1 εδ. β’ σε συνδυασμό με άρθρο 1512 ΑΚ-βλ. σχετ. Χρηστίδου, ο.π).
Ωστόσο, κατ’ εξαίρεση του ανωτέρω κανόνα της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας και μετά το διαζύγιο ή τη διακοπή της συμβίωσης των συζύγων ή των μερών του συμφώνου συμβίωσης, προβλέπει το άρθρο 1514 παρ. 2 ΑΚ ότι αν αυτή η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας είναι αντίθετη προς το συμφέρον του τέκνου ή ασκείται αντίθετα προς το συμφέρον του τέκνου υπάρχει δυνατότητα διαφορετικής ρύθμισης εκ μέρους του δικαστηρίου. Τέτοιες περιπτώσεις ενδεικτικά αναφέρει ο νόμος τις περιπτώσεις που ο ένας γονέας αδιαφορεί ή δεν συμπράττει στη γονική μέριμνα, ή δεν τηρεί την τυχόν υπάρχουσα συμφωνία για την άσκηση ή τον τρόπο άσκησής της, ή αν η συμφωνία αυτή είναι αντίθετη προς το συμφέρον του τέκνου, ή αν η γονική μέριμνα ασκείται αντίθετα προς το συμφέρον του τέκνου. Οι λόγοι για τους οποίους δεν μπορεί να λειτουργήσει η κοινή μέριμνα μπορεί να είναι είτε ανυπαίτιοι για τον έναν ή και τους δύο γονείς (π.χ. παντελώς διαφορετικές απόψεις σε θέματα διαπαιδαγώγησης, μεγάλη απόσταση του τόπου διαμονής των δύο γονέων, έντονη επαγγελματική απασχόληση του ενός γονέα, μακροχρόνια απουσία του ενός γονέα) είτε υπαίτιοι (λ.χ. πλήρης αποδόμηση των μεταξύ των μερών σχέσεων χωρίς να υφίσταται καμία πρόθεση και δυνατότητα συνεννόησης, χρησιμοποίηση της άσκησης της επιμέλειας ως πρόσχημα για την εκδήλωση αισθημάτων εκδίκησης του άλλου γονέα, ψευδείς καταγγελίες εγκλημάτων κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας του τέκνου, κ.ο.κ.) (βλ. σχετ. Λέκκα, ο.π., αριθμ. 452 επ., Ράμμου, ο.π., Χρηστίδου, ο.π.). Στις περιπτώσεις αυτές καθένας από τους γονείς προσφεύγει σε διαμεσολάβηση, πλην των περιπτώσεων ενδοοικογενειακής βίας, και εν τέλει και επί αποτυχίας αυτής αποφασίζει το δικαστήριο. Κατά δε την παρ. 3 του άρθρου 1514 ΑΚ το Δικαστήριο μπορεί να υιοθετήσει διάφορες λύσεις : α) να κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων, να εξειδικεύσει τον τρόπο άσκησής της στα κατ` ιδίαν θέματα ή να αναθέσει την άσκηση της γονικής μέριμνας στον ένα γονέα ή σε τρίτο, β) να διατάξει πραγματογνωμοσύνη ή τη λήψη οποιουδήποτε άλλου πρόσφορου μέτρου, και γ) να διατάξει διαμεσολάβηση ή την επανάληψη διακοπείσας διαμεσολάβησης, ορίζοντας συγχρόνως τον διαμεσολαβητή.
Ειδικότερα, στη σχετική δίκη το Δικαστήριο έχει τις ακόλουθες δυνατότητες : Καταρχήν, εάν, παρά τα εκτιθέμενα στην αγωγή περί διαφωνίας, αποδεικνύεται ότι οι σχέσεις των γονέων δεν είναι αποδομημένες και ότι υπάρχει δυνατότητα σύμπραξης στα περισσότερα τουλάχιστον από τα κατ’ ιδίαν ζητήματα επιμέλειας του τέκνου τους, το δικαστήριο μπορεί να διατηρηρήσει την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, ρυθμίζοντας παράλληλα τα ζητήματα αυτά (Χρηστίδου, όπ., σελ. 13). Στην περίπτωση αυτή δεν αλλάζει ο φορέας της γονικής μέριμνας που είναι και οι δύο γονείς, αλλά διευκρινίζονται επιμέρους ζητήματα, όπως π.χ. είναι η ρύθμιση της διαμονής του ανηλίκου, η οποία μπορεί να ορίζεται εναλλασσόμενη (ΕφΘεσσ 848/2022, ΜΠρΑθ 12827/2022, ΜΠρΠατρ 372/2022 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ) ή να ανατίθεται και μόνο στον ένα γονέα (ΜΠΘεσσ 9015/2022, ΜΠρΠατρ 612/2022, ΜΠρΑθ 5019/2022 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Αντίθετα, εάν το δικαστήριο κρίνει ότι δεν μπορεί να διατηρηθεί ένα ελάχιστο επίπεδο συνεννόησης μεταξύ των γονέων, είτε διότι οι διαπροσωπικές τους σχέσεις είναι σε τέτοιο βαθμό τεταμένες, ώστε να αποκλείεται κάθε επικοινωνία για τα ζητήματα επιμέλειας του τέκνου τους, είτε ότι διαφωνούν για τα περισσότερα από τα ζητήματα της επιμέλειας, τότε προφανώς δε μπορεί να λειτουργήσει η από κοινού άσκηση της επιμέλειας, οπότε προκρίνονται οι υπόλοιπες λύσεις. Σχετικά, υπάρχει η δυνατότητα κατανομής στην άσκησή της, ως τέτοια δε πρέπει να νοηθεί ο διαμερισμός της από κοινού άσκησης της επιμέλειας είτε με βάση το χρονικό, είτε με βάση το λειτουργικό κριτήριο.
Στην κατανεμημένη επιμέλεια δεν υπάρχει κοινή επιμέλεια (δηλαδή συναπόφαση με ρύθμιση των ειδικότερων διαφωνιών), αλλά μερική επιμέλεια και από τους δύο γονείς. Κάθε δηλαδή γονέας αποφασίζει μόνος του για το κομμάτι της επιμέλειας που έχει ανατεθεί (είτε χρονικά, είτε λειτουργικά), όσον αφορά πάντοτε τα τρέχοντα ζητήματα επιμέλειας, διαχείρισης ή επείγοντα, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να ενημερώσει προηγουμένως τον άλλο γονέα, διότι η υποχρέωση αυτή, όπως ελέχθη, βαρύνει μόνο την από κοινού επιμέλεια (Χρηστίδου, ο.π., σελ. 7-8). Έτσι, στην πραγματικότητα στην κατανεμημένη (μερική) επιμέλεια τρέχουν ταυτόχρονα δύο επιμέρους επιμέλειες και από τους δύο γονείς, οι οποίοι, επειδή οι καταστάσεις που έχουν διαμορφωθεί δεν τους επιτρέπουν να συναποφασίσουν, είναι υποχρεωμένοι απλά να παρέχουν στον άλλο γονέα πληροφορίες για το πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου, σύμφωνα με το άρθρο 1519 παρ. 3 ΑΚ. Η κατανομή της επιμέλειας στους δύο γονείς μπορεί να είναι, είτε λειτουργική, είτε χρονική.