Τι ισχύει για τους γάμους Ελλήνων στο εξωτερικό, πριν την καθιέρωση του πολιτικού γάμου;

* Δημοσιεύτηκε  28/ 3/2015  στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας        

  Σύμφωνα με το άρθρο 1367, όπως ισχύει σήμερα, μετά την αντικατάστασή του από το άρθρο 1 του ν.1250/1982 "για την καθιέρωση του πολιτικού γάμου": "Ο Γάμος τελείται είτε με τη σύγχρονη δήλωση των μελλονύμφων ότι συμφωνούν σ` αυτό (πολιτικός Γάμος), είτε με ιερολογία από ιερέα της ανατολικής ορθόδοξης εκκλησίας ή από λειτουργό άλλου δόγματος ή θρησκεύματος γνωστού στην Ελλάδα. Η δήλωση γίνεται δημόσια κατά πανηγυρικό τρόπο ενώπιον δύο μαρτύρων, προς το δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας του τόπου όπου τελείται ο Γάμος ή προς το νόμιμο αναπληρωτή τους, που είναι υποχρεωμένοι να συντάξουν αμέσως σχετική πράξη. Οι προϋποθέσεις της ιεροτελεστίας και κάθε θέμα σχετικό μ` αυτήν διέπονται από το τυπικό και τους κανόνες του δόγματος ή του θρησκεύματος σύμφωνα με το οποίο γίνεται η ιεροτελεστία, εφόσον δεν είναι αντίθετοι με τη δημόσια τάξη. Ο θρησκευτικός λειτουργός είναι υποχρεωμένος να συντάξει αμέσως σχετική πράξη. Η τέλεση πολιτικού γάμου δεν εμποδίζει την ιερολογία του ίδιου γάμου κατά τη θρησκεία και το δόγμα των συζύγων." Περαιτέρω το Π. Δ. 391/1982 ορίζει "Για τη ρύθμιση λεπτομερειών σχετικά με την τέλεση πολιτικών γάμων, τη χορήγηση της άδειας γάμου και το περιεχόμενο της βεβαιωτικής πράξης για την τέλεση πολιτικών ή θρησκευτικών γάμων".

  Κατά το παλαιό άρθρο 1367 Α.Κ. «γάμος των ανηκόντων εις την Ανατολική Ορθόδοξο Εκκλησία δεν υφίσταται άνευ ιεροτελεστίας τελουμένης υπό ιερέως της Εκκλησίας ταύτης». Υπό την ισχύ του άρθρου 1367 Α.Κ. -όπως ίσχυε πριν από το νόμο 1250/1982- ο πολιτικός γάμος ήταν ανυπόστατος. Η ιερολογία και μάλιστα από ιερέα της ανατολικής ορθόδοξης εκκλησίας ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για το υποστατό του γάμου (κατά το ελληνικό δίκαιο) μεταξύ χριστιανού ορθοδόξου και ετεροδόξου, ανεξάρτητα αν ο γάμος τελέσθηκε στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό.

Έτσι με το νόμο 1250/1982 καθιερώθηκε αντί της αποκλειστικότητας του θρησκευτικού γάμου η τέλεση του γάμου είτε με δημόσια και πανηγυρική δήλωση ενώπιον πολιτικής αρχής είτε με ιερολογία από θρησκευτική αρχή καθιστάμενης δυνατής της τήρησης και των δυο τύπων του γάμου. Αν τηρηθούν και οι δύο τύποι θα πρόκειται πάντως για ένα γάμο που τελέσθηκε δυο φορές, με διπλό τύπο δηλαδή όπου όμως μόνο ο πρώτος χρονικά ήταν συστατικός. Κατά τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 1250/7.4.1982 "για την καθιέρωση του πολιτικού γάμου" που ισχύει από 19.7.1982, όπως αυτή συμπληρώθηκε με την παρ. 4 του άρθρου 9 του ν. 1438/84, “1. γάμοι που έγιναν στο εξωτερικό, πριν από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, ανάμεσα σε πρόσωπα που το ένα τουλάχιστον ήταν ‘Ελληνας και σύμφωνα με τον τύπο που προβλεπόταν από τη νομοθεσία της χώρας όπου έγινε ο γάμος, θεωρούνται υποστατοί από τη στιγμή που έγιναν, ΕΚΤΟΣ αν ο ένας από τους συζύγους τέλεσε νέο γάμο έγκυρο ή αν έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση ελληνικού δικαστηρίου που αναγνωρίζει ότι ο γάμος είναι ανυπόστατος. 2. Αν στην περίπτωση της προηγούμενης παραγράφου οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση από τρία τουλάχιστον χρόνια ή αν εξαιρετικές περιστάσεις κάνουν ιδιαίτερα σκληρή για τον έναν από τους συζύγους την αναδρομική αναγνώριση του γάμου ως υποστατού, ο γάμος θεωρείται άκυρος. 3. Σε κάθε περίπτωση, έστω κι αν ο γάμος δεν θεωρείται υποστατός, εφαρμόζεται το άρθρο 1382 του Αστικού Κώδικα και τα παιδιά από το γάμο θεωρούνται γνήσια, δεν δημιουργούνται όμως κληρονομικά δικαιώματα στην περίπτωση που τα παιδιά αυτά γεννήθηκαν από γάμο που δεν θεωρείται υποστατός σύμφωνα με το παρόν άρθρο". 4. Αποφάσεις ξένων δικαστηρίων που έλυσαν γάμο θεωρούμενο ως ανυπόστατο κατά το προηγούμενο δίκαιο δημιουργούν δεδικασμένο κατά το άρθρο 323 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. 5. Γάμοι που τελέσθηκαν παρά την ύπαρξη των κωλυμάτων που καταργούνται με τον παρόντα νόμο θεωρούνται έγκυροι εφ’ όσον η ακυρότητά τους δεν έχει αναγνωρισθεί με αμετάκλητη απόφαση πριν από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Δίκες που εκκρεμούν για την αναγνώριση της ακυρότητας αυτών των γάμων καταργούνται."

Γίνεται δεκτό από τα παραπάνω ότι αν κατά το παλαιό δίκαιο τελέσθηκε έγκυρος θρησκευτικός γάμος μεταγενέστερος ή ακόμη και προηγηθείς πολιτικού γάμου, ο τελευταίος είναι ανυπόστατος και αναγνωρίζεται μόνο ο έγκυρος θρησκευτικός (άρθ. 7 ν.1250/1982).

“Από το συνδυασμό των πιο πάνω διατάξεων προκύπτει ότι όλα τα τέκνα που γεννήθηκαν από γάμους, οι οποίοι τελέστηκαν πριν από τη δημοσίευση του πρώτου νόμου (1250/1982) στο εξωτερικό, σύμφωνα με τον τύπο της χώρας τέλεσης τους, εφόσον ο ένας από τους γονείς ήταν ‘Ελληνας, θεωρούνται γνήσια από τη γέννηση τους και ότι οι γάμοι που τελέστηκαν κάτω από τις συνθήκες που αναφέρονται στο νόμο αυτό και που σύμφωνα με την παλιά διάταξη του άρθρου 1367Α.Κ., θεωρούνταν ανυπόστατοι, αποκτούν αναδρομική, από την τέλεση τους, ισχύ νόμιμου γάμου, εκτός αν τελέστηκε στη συνέχεια νέος έγκυρος γάμος ή αν έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση του ελληνικού δικαστηρίου που αναγνωρίζει ότι ο γάμος αυτός είναι ανυπόστατος.

Αν ο πολιτικός γάμος, κατά τις διατάξεις αυτές, δεν θεωρείται υποστατός, γιατί δεν τηρήθηκε ο τύπος της χώρας τέλεσης του, ή γιατί μεταγενέστερα τελέστηκε νέος έγκυρος γάμος, ή γιατί έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση του ελληνικού δικαστηρίου, που αναγνωρίζει ότι ο γάμος είναι ανυπόστατος, για τα τέκνα εφαρμόζεται το άρθρο 1382 Α.Κ. και θεωρούνται τέκνα γεννημένα με γάμο, όπως θα συνέβαινε αν ο πρώτος γάμος ακυρωνόταν, δεν δημιουργούνται όμως κληρονομικά δικαιώματα έναντι του ‘Ελληνα γονέα του, όπως το δικαίωμα της εξ αδιαθέτου διαδοχής. Ο περιορισμός αυτός πρέπει, κατά τελολογική ερμηνεία, να περιοριστεί μόνο στις περιπτώσεις που ο θάνατος του κληρονομουμένου έχει επέλθει πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 1250/1982 (19.7.1982), γιατί τότε μόνο παρίσταται, κατά τη βούληση του νομοθέτη, η αναγκαιότητα διασφάλισης των κληρονομικών δικαιωμάτων που αποκτήθηκαν.

Αν ο θάνατος επέλθει μετά το πιο πάνω χρονικό σημείο, η κληρονομική ιδιότητα γεννάται (για όλους) σε χρόνο, όπου και τα τέκνα από τον πριν από το ν. 1250/82 πολιτικό γάμο του εξωτερικού θεωρούνται, κατά τα προεκτιθέμενα, γνήσια και συνεπώς η συμμετοχή τους στην κληρονομιά υφίσταται, ήδη από το χρονικό σημείο της υπαγωγής και χωρίς την ανατροπή κληρονομικών δικαιωμάτων που έχουν αποκτηθεί. “(682/2007 ΕΦ ΠΑΤΡΩΝ)

Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το άρθρο 9 παρ. 3 του Ν. 1438/1984 : "Η αναγνώριση ως γνήσιων των τέκνων που γεννήθηκαν από γάμο ‘Ελληνα ή Ελληνίδας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 7 του Ν. 1250/1982, δεν επιφέρει μεταβολή στην ιθαγένεια των τέκνων αυτών". Εξάλλου γάμοι που τελέσθηκαν σε ξένη πρεσβεία στην Ελλάδα με την ισχύ του παλιού Ελληνικού δικαίου θεωρείται ότι τελούνται στην Ελλάδα και όχι στο εξωτερικό και ως μη εμπίπτοντες στη διάταξη άρθ. 7 ν. 1250/1982 παραμένουν ανυπόστατοι-(Πηγή σχετικής νομολογίας 682/2007 ΕΦ ΠΑΤΡ, 5623/2007 ΕΦ ΑΘ, 7465/2002 ΕΦ ΑΘ) .- Καλό Σαββατοκύριακο σε όλους.

Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας

Διαζύγια - Ποινικά - Αστικά

Για περισσότερες πληροφορίες 

σχετικά με το δικηγορικό γραφείο μου

επισκεφθείτε το site μας

kavala-lawyer.blogspot.gr
http://www.giagkoudakis.dom.gr 

giagkoud@yahoo.com

                                                                          
                           

  

λέξεις κλειδιά: πολιτικο γάμο, γάμους Ελλήνων στο εξωτερικό, άρθρο 1367 Α.Κ., άρθρο 1 του ν.1250/1982, καθιέρωση του πολιτικού γάμου