Καταλογισμός | Νομολογία

Απόφαση δικαστηρίου γιά Καταλογισμός

Απόφαση υπ΄ αριθ.792 / 2008 Αρείου Πάγου (απόσπασμα)

 "....Κατά το άρθρο 34 του ΠΚ, η πράξη δεν καταλογίζεται στο δράστη αν, όταν τη διέπραξε, λόγω νοσηρής διατάραξης των πνευματικών λειτουργιών ή διατάραξης της συνείδησης, δεν είχε τη δυνατότητα να αντιληφθεί το άδικο της πράξης του ή να ενεργήσει σύμφωνα με την αντίληψή του για το άδικο αυτό, κατά δε το άρθρο 36 παρ. 1 του ΠΚ, αν εξαιτίας κάποιας από τις ψυχικές καταστάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 34, δεν έχει εκλείψει εντελώς, μειώθηκε όμως σημαντικά η ικανότητα για καταλογισμό που απαιτείται κατά το άρθρο αυτό, επιβάλλεται ποινή ελαττωμένη (άρθρο 83). Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, υπό τον όρο διατάραξη των πνευματικών λειτουργιών περιλαμβάνονται όλες οι μορφές παραφροσύνης ή φρενοπάθειας υπό την ευρεία έννοια, ενώ υπό τον όρο διατάραξη της συνείδησης περιλαμβάνονται όλες οι ψυχικές διαταράξεις οι οποίες δεν πηγάζουν από παθολογική κατάσταση του εγκεφάλου, αλλά εμφανίζονται σε ψυχικά υγιή άτομα και είναι πάντοτε παροδικές. Αν εξαιτίας μιας από τις ψυχικές αυτές καταστάσεις ο δράστης δεν είχε την ικανότητα ή είχε σημαντικά μειωθεί η ικανότητά του να αντιληφθεί το άδικο της πράξης του, δηλαδή να διακρίνει το δίκαιο από το άδικο αυτό, να ενεργήσει λογικά, τότε η πράξη στη μεν πρώτη περίπτωση δεν καταλογίζεται στο δράστη, στη δε δεύτερη επιβάλλεται μειωμένη ποινή. 

Πότε δεν καταλογίζεται η πράξη στο δράστη, λόγω διατάραξης των πνευματικών λειτουργιών του;

* Δημοσιεύτηκε 14 /2 /2015  στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας   

  Το έγκλημα είναι πράξη άδικη και καταλογιστή στο δράστη της, η οποία τιμωρείται από το νόμο. Στην έννοια του όρου πράξη περιλαμβάνονται και οι παραλείψεις (άρθ. 14 Π.Κ.). Από τον ορισμό αυτό του εγκλήματος προκύπτουν τρείς αρχές: 1. Καμιά ποινή χωρίς νόμο, 2. καμιά ποινή χωρίς άδικο και 3. καμιά ποινή χωρίς καταλογισμό. Για να καταλογιστεί μια πράξη στο δράστη θα πρέπει να έχει ικανότητα καταλογισμού, δηλαδή ικανότητα να υπόκειται αυτός σε μομφή.

Ικανότητα καταλογισμού υφίσταται, όταν η συγκρότηση της ψυχοπνευματικής προσωπικότητάς του συγκεκριμένου ανθρώπου είναι εκείνη που επιτρέπει με τη θέλησή του να ενεργήσει διαφορετικά από ό,τι έπραξε. Για τον κανονικό και μέσο άνθρωπο θεωρείται ότι υπάρχει ικανότητα καταλογισμού. Ο νόμος ορίζει πότε δεν υπάρχει αυτή η ικανότητα καταλογισμού.

Έτσι κατά το άρθρο 34 του Π.Κ., η πράξη δεν καταλογίζεται στο δράστη, αν, όταν τη διέπραξε, λόγω νοσηρής διατάραξης των πνευματικών λειτουργιών ή διατάραξης της συνείδησης, δεν είχε την ικανότητα να αντιληφθεί το άδικο της πράξης του (διανοητικό πεδίο) ή να ενεργήσει σύμφωνα με την αντίληψη του για το άδικο αυτό (βουλητικό πεδίο). Κατά δε το άρθρο 36 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα, αν εξαιτίας κάποιας από τις ψυχικές καταστάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 34, δεν έχει εκλείψει εντελώς, μειώθηκε όμως σημαντικά η ικανότητα για καταλογισμό που απαιτείται κατά το άρθρο αυτό, επιβάλλεται ποινή ελαττωμένη (άρθρο 83).