Ψευδή καταμήνυση | Νομολογία

Απόφαση δικαστηρίου γιά Ψευδή καταμήνυση

Απόφαση υπ΄ αριθ. 19/2010 Αρείου Πάγου (απόσπασμα)

 ".... Υπαίτιος των πράξεων που προβλέπονται από τα άρθρα 229 παρ.1 και 224 παρ.2 του ΠΚ, δηλαδή της ψευδούς καταμήνυσης και της ψευδορκίας μάρτυρα, είναι, στην πρώτη περίπτωση, εκείνος που εν γνώσει καταμηνύει άλλον ψευδώς ή αναφέρει γι'αυτόν ενώπιον της αρχής ότι τέλεσε αξιόποινη πράξη ή πειθαρχική παράβαση με σκοπό να προκαλέσει την καταδίωξή του γι'αυτήν και στη δεύτερη περίπτωση της ψευδορκίας μάρτυρα, εκείνος που, ενώ εξετάζεται ενόρκως ως μάρτυρας ενώπιον αρχής αρμόδιας να ενεργεί ένορκη εξέταση ή αναφέρεται στον όρκο που έχει δώσει, καταθέτει εν γνώσει ψέματα ή αρνείται ή απομακρύνει την αλήθεια. 'Ετσι για τη θεμελίωση και των δύο αυτών εγκλημάτων απαιτείται, εκτός από τα λοιπά στοιχεία, που συγκροτούν την αντικειμενική τους υπόσταση και άμεσος δόλος, που περιλαμβάνει αναγκαία τη γνώση ότι η καταμήνυση είναι ψευδής στην περίπτωση του άρθρου 229 παρ.1 ΠΚ και ότι τα ενόρκως κατατιθέμενα είναι επίσης ψευδή, στην περίπτωση του άρθρου 224 παρ.2 ΠΚ. Η ύπαρξη τέτοιου δόλου πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς στην καταδικαστική απόφαση με παράθεση των περιστατικών που δικαιολογούν τη γνώμη αυτή, αλλιώς η απόφαση στερείται της επιβαλλόμενης από τα άρθρα 93 παρ.3 του Συντ. και 139 του ΚΠΔ ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας. Τέλος, είναι επιτρεπτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό, που αποτελούν ενιαίο σύνολο. ....."

Ψευδής καταμήνυση. Μάθε όλες τις σημαντικές λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά. (Μέρος Β΄)

* Δημοσιεύτηκε 23 /6 /2014  στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας   

Η καταμηνυόμενη ή ανακοινούμενη αξιόποινη πράξη ή πειθαρχική παράβαση θα πρέπει να είναι πρόσφορη να προκαλέσει την έγερση της ποινικής ή πειθαρχικής δίωξης του άλλου. Δεν είναι πρόσφορη να προκαλέσει τη ποινική δίωξη η καταμήνυση ή ανακοίνωση, αν από το περιεχόμενό της προκύπτει λόγος που εμποδίζει την έγερση της δίωξης. Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι λόγοι που αίρουν το άδικο, καταλογισμό, αξιόποινο κ.λ.π λόγοι μόνο, όπως είπαμε, εάν προκύπτουν από την ίδια μήνυση.

Ενόψει του ότι ο νόμος δεν κάνει διάκριση, θα πρέπει να γίνει δεκτό πως αρκεί αξιόποινη πράξη οποιασδήποτε βαρύτητας, δηλαδή ακόμη και πταίσμα.

Αντικείμενο του εγκλήματος είναι υφιστάμενο ορισμένο πρόσωπο ή περισσότερα πρόσωπα συγχρόνως και όχι αόριστα πρόσωπα.

Αποκλείεται η υπαγωγή στην ψευδή καταμήνυση της αυτοκαταγγελίας, διότι ρητώς η παραπάνω διάταξη αναφέρεται στην λέξη "άλλος". Το πρόσωπο αυτό, ο άλλος, θα πρέπει να είναι ορισμένο, δηλαδή να κατονομάζεται ρητά, και να γίνεται η περιγραφή του με τέτοιον τρόπο ούτως ώστε να είναι εφικτή η αναγνώρισή του και να δίνεται η δυνατότητα της ποινικής του δίωξης από την αρμόδια αρχή με βάσει τα στοιχεία που παρέχονται.

Η ψευδή καταμήνυση ή ανακοίνωση πρέπει να γίνεται ενώπιον αρμόδιας αρχής. Γίνεται δεκτό ότι αρκεί και η υποβολή σε αναρμόδια αρχή, όταν αυτή έχει υποχρέωση διαβίβασης στην αρμόδια αρχή. Δράστης του εγκλήματος (ενεργητικό υποκείμενο) μπορεί να είναι και δημόσιος υπάλληλος και μάλιστα εκείνος, που έχει υποχρέωση από την υπηρεσία του να καταμηνύσει κάποιον.

Απαιτείται και άμεσος δόλος, ο οποίος περιλαμβάνει αναγκαίως την γνώση με την έννοια της βεβαιότητας ότι η γενόμενη καταμήνυση είναι ψευδής. Ο υπαίτιος θα πρέπει να γνώριζε την αναλήθεια της πράξης (αξιόποινη πράξης ή πειθαρχική παράβασης) και να έγινε από αυτόν με σκοπό να ασκηθεί ποινική ή πειθαρχική δίωξη εναντίον εκείνου, κατά του οποίου στρέφεται η καταγγελία του ψευδομηνυτή.

Ψευδής καταμήνυση. Μάθε όλες τις σημαντικές λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά. (Μέρος Α΄)

* Δημοσιεύτηκε 21 /6 /2014  στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας

Το έγκλημα της ψευδούς καταμήνυσης περιλαμβάνεται στο 11ο Κεφάλαιο του Ειδικού μέρους του Ποινικού Κώδικα με το τίτλο "Εγκλήματα σχετικά με την απονομή της Δικαιοσύνης". Πρόκειται για ένα έγκλημα που στρέφεται κατά της απονομής της δικαιοσύνης, διότι μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για αδικαιολόγητη ποινική δίωξη κατά αθώων ανθρώπων με παραπλάνηση της δικαιοσύνης ή της πειθαρχικής διαδικασίας.

Ψευδείς καταμηνύσεις μπορεί να γίνουν λόγω προσωπικών διαφορών, αντεκδίκησης, δικομανών ανθρώπων και ακόμη όσων παρουσιάζουν διάφορες ψυχικές διαταραχές.

Το έγκλημα αυτό είναι πλημμέλημα με επαπειλούμενη ποινή φυλάκισης από 1 έτος έως 5 έτη. Περιλαμβάνει δύο μορφές και προβλέπεται στο άρθρο 229 παρ. 1 και 2 του Π.Κ. που έχει ως εξής:"

«1. Όποιος εν γνώσει καταμηνύει άλλον ψευδώς ή αναφέρει γι` αυτόν ενώπιον της αρχής ότι τέλεσε αξιόποινη πράξη ή πειθαρχική παράβαση με σκοπό να προκαλέσει την καταδίωξή του γι` αυτήν, τιμωρείται με Φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους.»

2. Με την ίδια ποινή τιμωρείται όποιος για τον ίδιο σκοπό εν γνώσει και ψευδώς καθιστά άλλον ύποπτο στην αρχή για αξιόποινη πράξη ή πειθαρχική παράβαση υποβάλλοντας, αλλοιώνοντας ή αποκρύπτοντας κάποιο αποδεικτικό μέσο."

Η διάταξη τυποποιεί δύο εγκληματικές μορφές: τη ψευδή καταμήνυση άλλου ή ανακοίνωση στην αρχή ότι τέλεσε αξιόποινη πράξη ή πειθαρχική παράβαση με σκοπό να προκαλέσει την καταδίωξη του (άρθρο 229 παρ. 1 ΠΚ) και την ίδια συμπεριφορά όταν γίνεται με υποβολή, αλλοίωση ή απόκρυψη αποδεικτικού μέσου (άρθρο 229 παρ. 2 ΠΚ).